De gouden kooi - Leesbevordering in de klas

OF Het waargebeurde verhaal van de bloedprinses

Een verwende prinses wil een vogel die gesprekken met haar kan voeren. Vele dienaars gaan op pad om deze vogel voor haar te zoeken. Zodra ze niet tevreden is, hakt ze hun hoofd eraf. HAK! Ze stopt pas met het najagen van haar wens als ze op een dag een belofte krijgt van iemand. Een belofte in de vorm van een vogelei.

Vertaald door Saskia De Coster.
Winnaar Cutting Edge Award 2015.

Recensie

Er was eens… een prachtig, groot prentenboek met een heel bijzonder verhaal. Een eigentijds sprookje, van de in ons land relatief onbekende schrijfster Anna Castagnoli, die dit verhaal in 2014 schreef. Illustrator Carll Cneut maakte er waanzinnig mooie prenten bij en de combinatie is werkelijk onweerstaanbaar.

Het verhaal gaat over Valentina, de dochter van de keizer, die érg veel om spullen gaf. Vooral om vogels. Daarom stuurde ze haar dienaars erop uit om zoveel mogelijk bijzondere vogels voor haar te verzamelen – ook zelfverzonnen vogels… Maar…

als ze met lege handen durfden terug te komen…

Hak!!

Valentina, de bloedprinses, liet hen onmiddellijk onthoofden. (blz. 14)

Het wordt gelijk al duidelijk: dit is geen kinderlijk verhaaltje voor kleuters, maar juist voor wat oudere kinderen bedoeld. De schrijfstijl is luchtig en humoristisch, al wordt het verhaal pas echt grappig door de vormgeving: veel tekst is namelijk in schrijfletters geschreven, alsof daadwerkelijk een klein meisje met potlood haar woorden heeft opgeschreven. Valentina doet enigszins denken aan de hartenkoningin uit Alice in Wonderland (‘Off with his head!’) en dat werkt behoorlijk op de lachspieren.

Met een aanvaardbaar gemiddelde van tien afgehakte dienaarshoofden per foute vogel, verliep het leven op het paleis van de keizer vrij rustig. (blz. 24)

De tekst is qua woordenschat niet altijd even makkelijk (gedeeltelijk te verklaren door de Vlaamse vertaling), maar de strekking van het verhaal zal iedereen duidelijk zijn. De prenten vragen wel wat meer van de kinderen dan bij een ‘gemiddeld’ prentenboek: dit zijn ware kunstwerken en zoals ook bij ‘echte’ kunst het geval is, moet je er soms even aan wennen voordat je het kunt waarderen. Carll Cneut heeft een heel bijzondere, eigen stijl, waarin ontzettend veel te ontdekken valt, maar tegelijkertijd zijn zijn beelden wel een beetje vreemd.

Dit verhaal is op zichzelf al fantastisch: het heeft een sprookjesachtige moraal, maar ook een heel verrassend slot, waarbij de schrijfster het einde van Valentina in het ongewisse laat. Zonder de mooie illustraties zou dit boek echter beduidend minder indruk maken. Een typisch geval van een prachtige synergie dus. Dit boek zal kinderen vermaken, verwonderen en – hopelijk – betoveren!

Lestips

Dit boek is natuurlijk erg leuk om voor te lezen in een project over verhalen en sprookjes, maar ook voor ‘zomaar’ tussendoor. Het verhaal neemt immers niet veel tijd in beslag en door het boek voor te lezen, breng je veel kinderen in aanraking met een genre en een soort boek dat ze waarschijnlijk zelf niet snel uit zouden kiezen. Door het verhaal voor te lezen, maak je het kinderen bovendien makkelijker om het boek daarna zelf te lezen en vooral te bekijken!

Crea-lessen

Door het grote kunstzinnige gehalte van de prenten leent dit boek zich ook heel goed om te gebruiken voor creatieve lessen.

Kies bijvoorbeeld een illustratie uit en ga deze eens uitgebreid bekijken met de klas. Vooral de collage-achtige illustraties zijn fantastisch om steeds meer in te ontdekken. Je kunt ook kleurgebruik, compositie en techniek goed bespreken.
In het boek staat een aantal vogels genoemd die niet bestaan, zoals een vogel met glazen vleugels of een vogel die water spuit. Laat de kinderen hier zelf eens een tekening van maken en bekijk vervolgens samen hoe Carll Cneut dit heeft gedaan.
Je kunt de kinderen ook vogels leren tekenen in de stijl van Carll Cneut! Er is een boek uitgegeven dat je hier heel goed voor kunt gebruiken: Vogels kleuren, krabbelen en kleuren met Carll Cneut.

Maar ook tekstueel kun je leuke opdrachten geven aan de klas:

Lees het verhaal voor, tot aan bladzijde 46: ‘En hoe het met Valentina is afgelopen? Daarover heb ik vele verschillende geruchten gehoord.’ Laat kinderen een einde schrijven aan het verhaal! Hoe loopt het af met Valentina?
Laat de kinderen in je klas zelf eens een vogel verzinnen die niet bestaat. Hoe moet de vogel eruit zien? Welke eigenschappen heeft de vogel? Laat de kinderen deze vogel eventueel ook tekenen.

Uitgeverij De Eenhoorn, 2015 (3e druk)