James Hond en de Elfenbank - Leesbevordering in de klas

Mijn naam is Hond, James Hond. Ik woon bij Andreetje van restaurant ’t Zeetje. Hij bakt de beste zeetong van heel de Belgische kust. Die wordt geleverd door visser Martinus en zijn vrouw Lieke. Maar er is een kaper op de kust: scheepseigenaar Haaisema schept alle zeetongen weg met zijn moderne vissersvloot.

Martinus en Lieke roepen mijn hulp in. Ik mag mee op hun schip en ze rekenen op mijn geweldige speurneus om de geheimzinnige Elfenbank vol zeetong te vinden.

Dit verhaal is geschreven op AVI E4-niveau, maar is bedoeld voor kinderen vanaf groep 6.

Eerste deel uit een serie over de dappere speurneus James Hond.

Recensie

Een boek over een ‘elfenbank’ en dan ook nog op AVI E4-niveau geschreven. Dat klinkt niet bepaald als een boek voor stoere jongens uit de bovenbouw. Maar dan vergis je je toch. Hoewel het verhaal geschreven met woorden die technisch gezien niet erg ingewikkeld zijn, is het taalgebruik niet makkelijk en zeker niet kinderachtig. En over elfjes gaat dit verhaal al helemáál niet! De ‘Elfenbank’ is een zandbank, waar Martinus – de stoere visser uit het boek – hoopt een goede vangst te doen. Maar de Elfenbank verandert steeds van plaats en daarom roept Martinus de hulp in van Hond. James Hond. De ik-persoon in dit boek en een kleine jack russell.

Voor wie dat ras niet kent, beschrijf ik mezelf hier even kort. Stel je voor dat ik gezocht werd, dan zou het opsporingsbericht zo’n beetje klinken als volgt […]
J.H. heeft een neus die erg in het oog springt. Hij lijkt op een wilde kastanje. Onderschat hem niet: zijn speurneus is zijn voornaamste wapen. (blz. 7)

Het verhaal in het boek is heel simpel: Martinus en Lieke, twee lokale Vlaamse vissers, vangen geen vis meer door toedoen van de grote, Nederlandse scheepseigenaar Haaisema. Martinus en Lieke gaan op zoek naar de Elfenbank en Haaisema probeert daar een stokje voor te steken. James Hond is de dupe. Rara, wie wint? Maar ondanks dat het verhaal niet heel spectaculair of diepgaand is, is het toch een origineel boek, dat lekker makkelijk wegleest. Dat het boek op AVI-niveau geschreven is, is totaal niet storend en valt eigenlijk alleen maar op door het grote lettertype. De illustraties van Arnold Hovart zijn daarbij een geweldige aanvulling. Ze zijn zowel cartoonesk als zeer gedetailleerd. Grappig en tegelijk ook een beetje duister. Kortom, ze sluiten perfect aan bij het verhaal.

‘Richard, roep dat beest terug! Zo krijg je dat arme hondje niet aan de praat, hoor’, zei de blonde vrouw afkeurend.
‘Hoe krijg ik hem dan wel aan de praat, Lily?’ zei Haaisema.
‘Laat dat maar over aan Honey!’ (blz. 79)

De problematiek wordt speels en humoristisch gebracht, maar is wel degelijk serieus: kleine ondernemers leggen het af tegen grote investeerders. Dat het boek over de hedendaagse visserij gaat, is uniek, al start het boek wel een beetje uitleggerig. Op blz. 17 legt Martinus uit hoe er gevist wordt op zee: vroeger met een boomkor en nu met ‘de nieuwste methodes’: vissen met kabeltjes die stroomstootjes afgeven. Op zich ontzettend interessant, maar het past niet helemaal bij het personage om dit zo uitvoerig uit te leggen. Bijzonder is natuurlijk wel dat dit boek uit 2018 in 2019 ineens heel actueel is door het aankomende verbod op dit zogenaamde pulsvissen.

Zeker is dat dit boek anders is dan andere boeken; door het onderwerp, maar zeker ook door het perspectief van James Hond. Het boek is geschikt voor jongens én meiden, en hoewel er hier en daar wat Vlaamse woorden in staan, is het prima te begrijpen voor Nederlandse kinderen. Deel 2 zal in maart 2019 verschijnen en belooft een spannend(er) avontuur. Ook krijgt dat boek een andere illustrator. Het is dus even afwachten hoe de serie zich verder zal gaan ontwikkelen!

Lestips

Om het boek te promoten, kun je het volgende fragment voorlezen:

Er voer een (…) een luide schreeuw. (blz. 47 t/m 52)

Als je dit voorleest, kun je meteen laten horen hoe de meeuw Saf zijn woorden uitspreekt. Hij verlengt – zonder duidelijke reden overigens – namelijk flink wat medeklinkers (‘Wat doe je nnnu, mmmannetje-mann?’) Zwakke lezers zullen misschien niet snappen hoe je dit moet lezen.

Op de website van de uitgever vind je een inkijkexemplaar.

Visserij

Een beter boek dan dit vind je niet als je in de les praat over de visserij en dan met name het (aankomende) verbod op pulsvissen.

Een goed fragment om de problematiek van de vissers duidelijk te maken, is het volgende:

‘Nee’, zei André (…) zei Martinus triest. (blz. 14 t/m 19)

In het boek is pulsvissen natuurlijk nog toegestaan (het boek is uitgegeven in juli 2018). Op woensdag 13 februari 2019 is besloten dat het zal worden verboden. Het is interessant om je klas hier meer over te vertellen. Dat kan aan de hand van dit item van het Jeugdjournaal.

Uitgeverij Van Halewyck, 2018