Het mysterie van de zwarte mantel

door Martine Letterie

Het is 1712. Utrecht is in rep en roer. Mensen uit heel Europa zijn er om over vrede te praten. Ze willen voorkomen dat er weer oorlog uitbreekt. Marie is met haar familie net van Frankrijk naar Utrecht verhuisd en omdat haar vader een krant uitgeeft, volgt hij het nieuws natuurlijk op de voet! Om hem te helpen, neemt hij leerling Dirk in dienst. Als Marie Dirk een rondleiding geeft door het rariteitenkabinet van haar vader, vangt ze een verdacht gesprek op: iemand wil de vrede saboteren en de Hollanders de schuld geven! Marie kan niet zien wie het zegt, maar besluit samen met Dirk alles tot op de bodem uit te zoeken!

Veel dingen in het boek zijn echt gebeurd en de meeste personages hebben echt bestaan, maar het verhaal zelf is grotendeels verzonnen. Achterin het boek (blz. 101-103) vertelt de schrijfster wat feit is en wat fictie.

Uitgave op initiatief van Kiwanis Club Utrecht ter gelegenheid van 300 jaar Vrede van Utrecht.

Recensie

Op de een of andere manier kun je merken dat dit kinderboek in opdracht is geschreven. Het is namelijk niet een heel spannend onderwerp en voor kinderen denk ik ook niet zo interessant. Het verhaal over twee kinderen die erachter proberen te komen wie de vrede wil saboteren lijkt misschien nog wel spannend, maar op de een of andere manier komt het niet zo goed uit de verf. Wellicht komt dit door de vele historische feitjes die in het verhaal zijn verwerkt. Deze zijn natuurlijk wel interessant, maar maken het verhaal wat langdradig.

Een onderwerp dat steeds maar weer terugkomt, is de komst van de vele plenipotentiarissen naar de stad – een onmogelijk woord (wel leuk voor galgje!), waar in het verhaal zelfs een keer een opmerking over wordt gemaakt (‘zullen we het maar pleni’s noemen?’), maar waar daarna eigenlijk niets meer mee wordt gedaan. Het is ook best een lastig onderwerp: de sabotage en de oplossing zijn vrij ingewikkeld.

Positief aan het boek is dat het een goed tijdsbeeld geeft. Zo mag Marie van haar moeder niet alleen de straat op en ook de beschrijving van de stad Utrecht in de 18e eeuw is leuk om te lezen. Zo lag de Maliebaan destijds buiten de stadspoorten. Hoe anders is dat nu! In 2012 is er zelfs een stadswandeling bij het boek uitgegeven, maar deze is helaas niet meer te verkrijgen bij de VVV.

Al met al is het wel een boek om te (laten) lezen in relatie tot (een geschiedenisles over) de Vrede van Utrecht, maar als op zichzelf staand boek geen echte aanrader.

Lestips

Zoals gezegd geeft de vader van Marie een krant uit. Ook Dirk schrijft regelmatig nieuwsberichten. Daarom staan er regelmatig krantenberichten in het verhaal over de Vrede van Utrecht en de komst van de plenipotentiarissen naar de stad. Daarin wordt goed uitgelegd hoe dat in zijn werk ging. Ideale stukjes om voor te lezen dus als je de Vrede van Utrecht wilt behandelen in de les.

Lees in dat geval eerst het artikel op blz. 18 voor (‘Niet vechten, maar onderhandelen’).
Vervolgens lees je het volgende fragment voor:

‘Ik ga proberen (…) veel leuker werk!’ (blz. 30 t/m 32)

Als je bovenstaande hebt besproken, kan het natuurlijk wel leuk zijn voor de kinderen om het verhaal verder te lezen! Ze hoeven dan niet meer zelf door de wat taaiere stukken heen te worstelen, want deze heb je dan al besproken.

Een goed fragment om het verhaal nog even te promoten, is het volgende. Hierin hoort Marie het verdachte gesprek.

“Papa glimlacht. ‘Reken (…) een masker droeg.’ (blz. 13 t/m 17)

Uitgeverij Leopold, 2012

Het boek is ook via de online bibliotheek te lezen!