16e eeuw. Storm is de twaalfjarige zoon van drukker Klaas Voeten. Het zijn roerige tijden in Antwerpen: het geloof van Maarten Luther is in opkomst en kan steeds beter verspreid worden door de opkomst van de boekdrukkunst. Gevaarlijk is het wel, want de inquisitie ligt altijd op de loer. Wanneer Klaas een verboden, belangrijke brief van Luther afdrukt, wordt hij betrapt en gearresteerd. Storm kan net op tijd vluchten, met het zetsel onder zijn arm. Op die manier heeft hij de inhoud van de brief gered, maar zijn leven is in gevaar! Storm wil echter koste wat het kost de brief van Luther redden… én zijn vader natuurlijk. Hij krijgt hulp van het weesmeisje Marieke… maar zijn ze nog op tijd om Klaas te redden van de brandstapel?
Recensie
Dit boek is zo spannend en vol vaart – daar zouden ze een film van moeten maken! Geintje – dit boek is juist gebaseerd op de gelijknamige film! Schrijfster Karen van Holst Pellekaan is tevens scenarist en schreef allereerst het scenario voor deze film over de Reformatie en de boekdrukkunst.
Het is altijd de vraag of een film ook een goed kinderboek oplevert, maar dat is bij dit boek zeker het geval! Dat Van Holst Pellekaan kan schrijven, heeft ze bovendien al bewezen in eerdere kinderboeken. Dit verhaal is zo spannend, dat het bijna onmogelijk is om weg te leggen. In het nawoord schrijft ze zelf dat het grootste verschil met de film is dat je nu gedachten van de personages kunt lezen. Daardoor krijgen de personages meer persoonlijkheid en het verhaal meer diepte.
De kracht van dit verhaal zit echter in de interessante geschiedenis, in combinatie met de spannende achtervolgingen en ‘sappige’ details (zoals smerige, ondergrondse gangen en stinkende dieven). Ook de dood en martelingen worden beschreven, al wordt het nergens écht gruwelijk – het blijft een kinderboek. Je krijgt door het verhaal een goed beeld van het leven in de late middeleeuwen (al kun je je afvragen of er daadwerkelijk kinderen waren die toen Storm heetten… maar ach, een detail).
Echt een spannende pageturner dus, en dat over een vrij moeilijk geschiedkundig onderwerp! De Reformatie (de opkomst van het protestantisme) spreekt bij kinderen niet bepaald tot de verbeelding, maar in dit boek wordt duidelijk dat het wel degelijk spannende tijden moeten zijn geweest. Dat het boek ook een actueel onderwerp aansnijdt, verduidelijkt de schrijfster mooi in het nawoord:
Ieder mens moet in vrijheid kunnen geloven en denken wat hij wil en de ander daarin vrijlaten. (blz. 209)
Een mooie boodschap dus in dit spannende actieboek.
Lestips
De film Storm – letters van vuur is vanaf 19 januari 2017 in de Nederlandse bioscopen te zien.
Als je dit filmboek promoot, moet je natuurlijk ook de trailer laten zien!
De film is geschikt bevonden voor kinderen van 9 jaar en ouder. Voor het boek geldt dat zéker ook! Ik zou het boek pas vanaf groep 7 voorlezen of laten lezen.
Een fragment uit het boek om het verhaal te promoten:
Storm holde zo (…) de steeg in. (blz. 59 t/m 63)
Ook erg leuk: bij deze film is lesmateriaal gemaakt dat je hier kunt downloaden! Het lesmateriaal bestaat uit een werkboekje van 16 pagina’s, waarin naast the making of van de film ook onderwerpen aan bod komen als de Reformatie en vrijheid van meningsuiting.
Reformatie
De opkomst van ‘het nieuwe geloof’, zoals het protestantisme in dit verhaal wordt genoemd, is het belangrijkste thema van dit verhaal. Dit boek is ideaal om te gebruiken als je een geschiedenisproject hebt over dit onderwerp. Ik zou dan zeker het hele boek voorlezen, want daarmee gaat het onderwerp echt leven.
Een andere optie is natuurlijk het voorlezen van fragmenten om je lesstof mee te ondersteunen, of zelfs te vervangen. Je kunt daarna altijd nog de hele film met de klas kijken!
Een fragment waarin uitgelegd wordt wat de inquisitie doet:
Storm rende door (…) te gebeuren stonden. (blz. 24 t/m 26)
Om het verschil tussen het katholieke en het protestante geloof duidelijk te maken, kun je de volgende twee fragmenten gebruiken:
De mis kon (…) nog zo duur. (blz. 32 t/m 36)
In de kleine (…) hoor je me?’ (blz. 49 t/m 52)
Een filmpje van Het Klokhuis dat perfect bij dit onderwerp aansluit, is dit filmpje over de Beeldenstorm. Goed is ook dat dit filmpje laat zien dat de gebeurtenissen in dit boek zich ook in Nederland afspeelden (en dus niet alleen in het huidige België).
Boekdrukkunst
De uitvinding van de drukpers is een van de belangrijkste in onze geschiedenis geweest. In dit boek wordt goed duidelijk gemaakt waarom. Karen van Holst Pellekaan verwoordt het ook erg mooi in het nawoord:
Eigenlijk was de boekdrukkunst toen wat nu het internet is. (…) gewone mensen konden voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid ideeën lezen van anderen. (blz. 208)
In het volgende fragment wordt goed uitgelegd hoe het drukken in zijn werk gaat:
Storm haalde zijn (…) het nooit wat. (blz. 9 t/m 14)
Dit kun je ondersteunen met dit korte filmpje van SchoolTV (eigenlijk bedoeld voor 16-18 jaar, maar de beelden spreken voor zich en zijn prima te begrijpen).
Een leuke activiteit naar aanleiding van bovenstaand fragment is het schrijven in spiegelschrift. Laat de leerlingen eens hun eigen naam zo mooi mogelijk in spiegelschrift schrijven. En als dit lukt, wellicht ook nog een andere tekst. De titel van het eerste hoofdstuk (blz. 9) is geschreven in spiegelschrift en is daarmee meteen een mooi voorbeeld.
Uitgeverij Aerial Media Company, 2016
In 2019 is het boek opnieuw uitgegeven door Uitgeverij Columbus.
Onderwerpen: 2016, Antwerpen, Beeldenstorm, België, Boekdrukkunst, Boekverfilming, Geloof, Inquisitie, Kinderboekenweek 2020, Late middeleeuwen, Luther, Media & journalistiek, Opstand, Protestantisme, Religies, Tijd van ontdekkers en hervormers, Tip van Lucas, Tip van Sem, Uitvindingen & machines, Vervolgingen, Voorleestopper
