De schoen van tien miljoen - Leesbevordering in de klas

… EN ANDERE VERHALEN

Een creatieve oplossing met een glimlach, een achtbaan aan emoties, een pratende jas, een broodnodige geheime missie, een eenzame kostbare schoen, een superheld, een mysterieuze hamster, een geldwolf, een vriendelijke rode fiets en een armband die je overal naartoe flitst. Dat is wat je krijgt wanneer tien schrijvers in gesprek gaan met kinderen en ouders over het thema armoede.

Anna Woltz, Annet Schaap, Astrid Sy, Bette Westera, Gideon Samson, Maria Lam, Milouska Meulens, Mohana van den Kroonenberg, Najiba Abdellaoui en Reza & Chee-Han Kartosen-Wong werden geïnspireerd door tien Haagse gezinnen met weinig geld en schreven voor dit boek een bijzonder verhaal.

Recensie

Indrukwekkend: maar liefst vier Gouden-Griffelwinnaars werkten mee aan dit bijzondere boek. Een boek dat er is gekomen om aandacht te vragen voor de vele mensen in Nederland (maar liefst 900.000) die onder de armoedegrens leven. En wát een mooie verhalen staan er in deze bundel! Ze laten je goed beseffen wat armoede nu eigenlijk betekent: dat je geen geld hebt voor het maken van een surprise, voor hamstervoer, die mooie schoenen of je sportdroom… De verhalen zijn duidelijk uit het leven gegrepen en dat maakt ze heel aangrijpend.

Je leest ook veel over de achtergrond van armoede: gastarbeid, arbeidsongeschiktheid, verkeerde vrienden, psychische problemen, alleenstaande ouders… Allerlei culturele achtergronden komen voorbij. Ook is er aandacht voor wonen in het azc. De verhalen spelen zich af in veel verschillende thuissituaties, maar wat opvalt, is dat alle kinderen veel wensen moeten inleveren. Er is geen geld voor speelgoed, mooie kleren, vervoer of zelfs gezond eten. Er is veel eenzaamheid.

De verhalen zijn over het algemeen heel invoelend vanuit het perspectief van de hoofdpersoon geschreven. Een vreemde eend in de bijt is wat dat betreft The hack pack op geheime missie. De toon van dit verhaal is duidelijk anders en de verontwaardiging over de toeslagaffaire klinkt er erg volwassen in door. Begrijpelijk natuurlijk, maar het verhaal is daardoor toch een iets te duidelijke aanklacht tegen de regering, de Belastingdienst en ‘Mark Ratte’ in het bijzonder.

Het verhaal Honderd-en-één-nacht van Mohana van den Kroonenberg sluit juist door zijn complexiteit niet zo goed aan bij de andere verhalen. Dit verhaal over geldwolven zit vol symboliek, met duidelijke verwijzingen naar sprookjes, maar ook naar het echte leven. Die verwijzingen zijn er echter niet makkelijk uit te halen; je moet er een flinke analyse op loslaten om erachter te komen wat de schrijfster hier nu precies vertelt.

Elk verhaal is werkelijk prachtig geïllustreerd door Fatinha Ramos. Haar warme kleurgebruik en kunstige prenten vergroten de waarde van dit boek. Alles bij elkaar is het een heel bijzondere bundel, die veel indruk maakt. Het lezen van deze verhalen is een mooie manier om meer te weten te komen over het leven onder de armoedegrens. Deze bundel kan er ongetwijfeld voor zorgen dat er meer begrip en empathie komt voor gezinnen, en in het bijzonder kinderen, die het moeilijk hebben.

Lestips

In het nawoord staat geschreven dat er alleen al in Den Haag 20.000 kinderen onder de armoedegrens leven. Voor al die kinderen die zich in eenzelfde situatie bevinden, is dit een prachtig boek om herkenning in te vinden. Tegelijkertijd laten de verhalen in dit boek andere kinderen zien hoe het is om te moeten leven in armoede en dat maakt het absoluut de moeite waard om (een aantal verhalen uit) dit boek voor te lezen.

Creatief schrijven

De verhalen in dit boek zijn geschreven naar aanleiding van gesprekken met kinderen en gezinnen met weinig geld. Misschien hebben de kinderen in jouw klas ook wel een eigen verhaal! Achter in het boek is hier zelfs ruimte voor gemaakt, maar deze ‘opdracht’ kun je natuurlijk ook op losse blaadjes laten maken.

Of kunnen ze, net als Adam in het verhaal MPAF!, verzinnen waar de regering haar geld aan zou moeten uitgeven?