Tijdens een zomerkamp op Vlieland hoort de elfjarige Elmer ineens een stem in zijn hoofd, van ene Lomax. Deze Lomax is gekomen, zo beweert hijzelf, om Elmer te helpen. Aangemoedigd door influisteringen van Lomax komt Elmer in opstand tegen alles wat hij moet. Nadat dat in eerste instantie goed lijkt uit te pakken, gaat alles mis. Is het mogelijk om aan de macht van Lomax te ontsnappen?
Recensie
Daan Remmerts de Vries is een kei in het opbouwen van onderhuidse spanning. Zo ook in dit boek: al op de eerste bladzijden wordt duidelijk dat Elmer een bijzondere jongen is. Als hij vervolgens een stem in zijn hoofd hoort die hem uitscheldt en vertelt wat hij moet doen, weet je zeker: hier is meer aan de hand.
Het boek bestaat uit drie delen. Het eerste deel speelt zich af tijdens het zomerkamp. In dit deel leer je Elmer al een beetje kennen en wordt Lomax geïntroduceerd. Het tweede deel is in dagboekvorm geschreven en daardoor weet je als lezer precies wat Elmer denkt en voelt. In zijn dagboek spreekt hij de lezer wel aan; hij vertelt een verhaal en schrijft het niet zozeer voor zichzelf. In dit tweede deel kom je steeds meer te weten over Elmer, zijn wraakgevoelens ten opzichte van pesters en zijn gekte – ‘gestoordheden’ noemt hij ze zelf. Hij hoort niet alleen stemmen, maar ook allerlei andere geluiden. Langzaam wordt hij paranoïde, want voor een naar onderbuikgevoel zorgt. Wat gaat er gebeuren? Hoe ver zal Elmer gaan?
Gelukkig blijft dit wel een kinderboek en gaat Remmerts de Vries in dit verhaal niet zo ver als in zijn volwassenenliteratuur. Het derde deel heeft een positieve wending en zorgt voor een enorme opluchting: Elmer krijgt zichzelf weer onder controle. Het derde deel speelt zich weer af op Vlieland, waar hij de – eveneens – bijzondere Arri ontmoet. Even blijft spannend of dit wel een echt persoon is (ook Elmers moeder twijfelt hieraan). Ook Arri heeft duidelijk geen ‘normaal’ profiel. Het maakt het verhaal enigszins absurd, maar laat nog duidelijker zien dat bijzondere, ‘gekke’ mensen niet per se slecht zijn.
Het resultaat is een mooi geschreven en bijzonder boek: een indringend verhaal over een serieuze psychische stoornis – iets wat je niet veel tegenkomt voor deze leeftijdsgroep. Hierdoor zal het boek veel kinderen op de basisschool echter minder aanspreken: de bijzondere vertelwijze is alleen geschikt voor de gevorderde lezer en het moeilijke thema zal ervoor zorgen dat veel kinderen zullen afhaken. Het verhaal staat ver van de belevingswereld van het gemiddelde basisschoolkind en lijkt eerder geschreven voor kinderen die zich herkennen in de hoofdpersoon. Het is echter ook een boek dat kinderen een mooi inzicht kan geven in de gedachtewereld van iemand anders; een boek dat laat zien dat mensen niet zwart-wit zijn.
Voor leerkrachten zéker een aanrader! Misschien heb jij wel een Elmer in je klas…
Lestips
Pesten
Een belangrijk onderwerp in dit boek is pesten: Elmer is natuurlijk nogal opvallend en vreemd en dat wekt pestgedrag op bij zijn klasgenoten. Mede door de stem in zijn hoofd reageert hij hier niet adequaat op: met wraak in plaats van met woorden. In het volgende fragment vertelt hij hierover. Het is een interessant fragment dat ook leerkrachten en ouders aan het denken kan zetten: het gaat over de discussie hoe je pesten tegen moet gaan: kun je pesters altijd stoppen door te praten? Of moet je op een gegeven moment ook echt iets doen? Wat vinden de kinderen hiervan?
In iedere film (…) terug kon doen. (blz. 68 t/m 71)
Psychische stoornis / boekpromotie
Om het boek te promoten en een goed beeld te schetsen van de hoofdpersoon, kun je het volgende fragment voorlezen. Elmer is op dat moment op zomerkamp op Vlieland en hoort Lomax voor het eerst.
Hier gaat het (…) van mijn ogen. (blz. 15 t/m 24)
(Als je dit fragment te lang vindt, kun je ook beginnen te lezen op bladzijde 19)
In het volgende fragment komt Elmers paranoia heel duidelijk naar voren. Je kunt dit fragment nog extra voorlezen om duidelijk te maken waar het boek over gaat of je kunt het fragment gebruiken als je iets wilt vertellen over psychische stoornissen. Lees dan bijvoorbeeld eerst de tekst voor en vraag dan aan kinderen of ze weten wat hier aan de hand is. Herkennen de kinderen paranoia überhaupt? Dat is natuurlijk de vraag…
Vandaag hoorde ik (…) heel lang zitten. (blz. 77 t/m 80)
Uitgeverij Em. Querido’s Kinderboeken Uitgeverij, 2015
Onderwerpen: 2015, Anders zijn, Dagboek, Friesland, Hersenen, Jezelf zijn, Kamp, Lichaam, Pesten, Psychische stoornis, School, Vlieland
