Julia, de 18-jarige kleindochter van de president van Tradicië, gaat stage lopen bij Solide, het bedrijf van Alphons G. Bovenwoning. Het bedrijf houdt zich bezig met de winning van olie, gas en kolen. Julia snapt niet dat niemand zich er zorgen maakt over het broeikaseffect, totdat ze ontdekt dat Bovenwoning verslaafd is aan hebzuchtgas. Hij kan alleen nog maar aan geld denken. Ze verzint een list om hem van zijn verslaving af te helpen. Maar daar laat ze het niet bij. Ze benadert ook de kinderen van de rijke directeuren van de grote energiebedrijven. Om het milieu te redden, bedenken ze samen een gewaagd plan.
Recensie
Jan Terlouw is een bekend kinderboekenschrijver. Hij schreef o.a. de succesvolle boeken Pjotr, Oorlogswinter (Gouden Griffel 1973), Briefgeheim en Koning van Katoren (Gouden Griffel 1972). Het hebzuchtgas is uitgebracht op zijn 85e verjaardag en was oorspronkelijk bedoeld als derde deel in de reeks over het land Katoren. De samenvatting toont echter dat er een andere keuze gemaakt is: het boek staat volkomen los van het verhaal over de Koning van Katoren.
Het boek heeft wel een grote overeenkomst met Koning van Katoren: het verhaal is zeer maatschappijkritisch. Waar Koning van Katoren echter een humoristisch en fantasievol geschreven verhaal is, is dit verhaal eerder een politiek betoog. Hoewel het eerste hoofdstuk spannend en filmisch is, sneeuwt het ‘sprookje voor jong en oud’ (zoals het verhaal op de cover wordt genoemd) al snel volledig onder in Terlouws aanklacht tegen de maatschappij. De toon is behoorlijk bitter. Rijkdom, verbranding van fossiele brandstoffen en de bureaucratie worden continu bekritiseerd en veroordeeld. In hoofdstuk drie wordt een bijna schoolse uitleg gegeven over de oorzaak van de zeespiegelstijging. Deze serieuze insteek maakt dat het bestaan van het hebzuchtgas niet geloofwaardig overkomt – de schrijfstijl is allesbehalve sprookjesachtig.
Directeuren van grote banken en andere grote ondernemingen worden zo geobsedeerd door geld doordat ze te veel hebzuchtgas inademen. Ze raken er verslaafd aan en willen daardoor steeds meer geld verdienen, waardoor ze nog machtiger worden en nog effectiever kunnen verhinderen dat de maatregelen worden genomen die nodig zijn om die schadelijke opwarming van de aarde tegen te gaan. (blz. 65/66)
Bovenstaand citaat maakt bovendien duidelijk, dat er een goede taalvaardigheid nodig is om het verhaal te begrijpen. Ook de opbouw van het verhaal is vrij ingewikkeld. Weinig kinderen op de basisschool zullen dit boek zelfstandig kunnen lezen. Voorlezen zou in zo’n geval nog een optie kunnen zijn, maar het belerende toontje van dit verhaal zal veel leerlingen en leerkrachten tegen gaan staan. Vroeger was echt niet alles beter, maar Jan Terlouws kinderboeken wel.
Uitgeverij De Kring, 2016
