Schelden, in de sloot duwen… Justin wordt gepest. Als hij ontdekt dat pestkop Danilo het zwaar heeft thuis, besluit Justin hem te helpen. Maar hoe ver ga je voor een van de grootste pestkoppen van de klas?
Dit boek is geschreven in samenwerking met Jason (10 jaar). Schrijfster Lydia Rood kwam bij hem in de klas als Schoolschrijver en besloot een boek te maken van een verhaal dat hij geschreven had.
Recensie
Lydia Rood schreef al eerder boeken in samenwerking met een kind, naar aanleiding van haar werk als Schoolschrijver. Een geweldig concept, want je merkt tijdens het lezen dat deze verhalen echt vanuit de belevingswereld van kinderen komen. Maar… het zijn wel heftige verhalen – over pesten en straatcultuur. De hoofdpersonen zijn stuk voor stuk kinderen met een andere culturele achtergrond dan de Nederlandse. Zo ook Justin in dit verhaal. Zijn moeder komt uit Rwanda (vader is niet in beeld). Zijn huidskleur is in dit verhaal echter totaal geen issue (zoals dat wel was in het eerdere boek van Rood: Xinia’s wraak) – Justin wordt om andere redenen gepest.
Het boek begint als Justin bij de schoolarts zit. Zij constateert dat hij te dik is. Langzaam wordt de lezer duidelijk hoe dat is gebeurd: Justin wordt gepest en is daardoor steeds meer gaan eten. Dat hij een pleegoma heeft, verraadt bovendien dat het thuis ook niet zo lekker gaat. Want hoe kom je anders aan een pleegoma? Een mooie inleiding voor een intrigerend verhaal, waaruit goed blijkt hoe complex de levens van sommige kinderen zijn.
Justin zit in een klas waarin de straatcultuur overheerst. Zelfs de juf heeft moeite om overeind te blijven (maar het lukt haar wel!). Een van de grootste lastpakken is Danilo en het is dan ook enigszins verwonderlijk dat Justin hem te hulp schiet als hij ziet dat Danilo zelf slachtoffer wordt van een aantal jongens. Maar Justin kan niet tegen onrechtvaardigheid en voelt goed aan dat er iets ís met Danilo.
… wat steekt er achter die gekke antwoorden van hem? Opeens wil hij dat heel graag weten. Doorvragen gaat niet; hij is geen meisje. (blz. 36)
Sommige opmerkingen, zoals hierboven, zijn wel opmerkelijk. Hoezo ben je een meisje als je gaat doorvragen? Hieruit blijkt echter hoe goed de regels van de straat in het verhaal zijn verwerkt – echter dan dit krijg je een boek bijna niet.
Het verhaal blijft tot het einde toe heel geloofwaardig en dat is knap, want de onderwerpen zijn niet misselijk: pleegzorg, jeugdzorg, mishandeling, psychose, pesten en jaloezie. Zie je daar maar eens staande in te houden. Het lukt Justin en dat geeft aan hoe sterk hij eigenlijk is. Mooi is hoe de onderwerpen vriendschap en vertrouwen ook steeds ter sprake komen. Het is pijnlijk om te lezen hoeveel ellende er door kinderen wordt verzwegen om anderen (of zichzelf) in bescherming te nemen. Daardoor is het nawoord ook heel waardevol: in een korte brief geeft bedenker Jason nog een mooie tip mee aan de lezer:
blijf praten, als je je even niet goed voelt of je gepest wordt of als je iemand wilt helpen die niet zo fijne dingen meemaakt. Praat met iemand die je vertrouwt, want dat heeft bij mij ook geholpen. (blz. 121)
Lestips
Rauwe boeken, over échte onderwerpen… dat spreekt veel kinderen aan. Zeker kinderen die zelf een complexe thuissituatie hebben, opgroeien in een straatcultuur of gepest worden, zullen heel veel aan dit boek hebben. Absoluut een boek om aan te raden in de klas dus!
Een fragment waar de klas ademloos naar zal luisteren, is het volgende. Hierin wordt Justin flink aangepakt door de pestkoppen uit zijn klas. Het kan een mooie aanleiding vormen om te praten over pesten. Wat vindt de klas hiervan? Laat ze maar vertellen.
Wat denken ze van de vrouw die Justin probeert aan te spreken? Kan het inderdaad dat zij ook bang is?
En wat vinden de kinderen van de reactie van Max? Heeft hij gelijk?
Justin loopt alleen (…) zijn haar smeert. (blz. 24 t/m 27)
Je kunt het boek natuurlijk ook heel goed in zijn geheel voorlezen of losse fragmenten gebruiken om over te praten met je klas.
Pesten
Nog een fragment waarin flink gepest wordt:
Justin slentert naar (…) dat: niet horen? (blz. 7 t/m 9)
In bovenstaand stuk tekst staat een aantal dingen waar je heel mooi op door kunt praten met je klas. Het fragment eindigt zelfs met een vraag, waar je meteen op door kunt gaan.
Maar ook dit zijn goede gespreksonderwerpen:
- Wat dacht je toen je hoorde over de man die niet hielp? Heb je zelf wel eens zoiets meegemaakt?
- Hoe weet je wie je kunt vertrouwen?
Een interessant fragment vind je in het hoofdstuk waarin Danilo iets meer vertelt over zijn thuissituatie:
Als hij en (…) hij zich goed. (blz. 34 t/m 36)
Dit geeft een mooi inkijkje in het hoofd en daarmee het gedrag van Danilo en Justin. Het zal kinderen wel aan het denken zetten: achter bepaald gedrag kan een heel verhaal zitten…
Vertrouwen / praten
Justin wil niemand vertellen dat hij gepest wordt, zeker niet aan zijn moeder. Zijn broertje snapt dit niet.
‘Justin, wat is er (…) school komt klagen! (blz. 28/29)
Wat denken de kinderen hiervan? Het is een mooie insteek om het te hebben over vertrouwen.
Dit is ook het thema van de Week tegen pesten 2018.
Er is een doeboek gemaakt voor leerkrachten, om het in de klas te hebben over wederzijds vertrouwen. Het biedt allerlei oefeningen om te werken aan het sociale klimaat in je klas en het versterken van de vertrouwensband met je leerling. Maar je kunt het boek ook gebruiken om eens een paar oefeningen zelf, met een collega of met je team te doen.
Lees ook zeker het nawoord voor, waarin de bedenker van het verhaal zijn tip geeft!
(School)schrijver in de klas
Wil je meer weten over de totstandkoming van dit boek, dan is het natuurlijk een goed idee om Lydia Rood zelf uit te nodigen in de klas! Ze werkt niet alleen als Schoolschrijver, je kunt haar ook boeken voor een klassenbezoek. Dat kan via de website van De Schrijverscentrale.
Boeken
In het verhaal moeten de kinderen in de klas van Justin knutselwerkjes maken voor een tentoonstelling. Justin en zijn klasgenootje May hebben allebei een boek uitgekozen als inspiratiebron: May heeft een scène uit het boek Klem nagemaakt. (Geweldig boek, aanrader!) Justin heeft een pretpark nagemaakt uit een verhaal over een eenzaam meisje… Dat móet Xinia’s wraak zijn!
Leuk om de kinderen deze boeken ook te laten zien als ze dit boek gelezen hebben. Wie weet zijn ze wel nieuwsgierig geworden naar deze verhalen.
Lees ook:
Uitgeverij Leopold, 2018
Onderwerpen: 2018, Eenoudergezin, Familie, Jezelf presenteren, Mishandeling, Pesten, Pleegzorg, Psychische problemen, School, Schoolschrijver, Tip van Julia, Vertrouwen, Vriendschap
Wat een mooie lestips! En ook fijn om te lezen hoe zo’n verhaal door docenten wordt beleefd. Ik ben er trots op dat mijn boek praktisch nut kan hebben. Dat ga ik gebruiken in het blog op mijn website (www.lydiarood.nl/blog).
Bedankt voor je reactie! Bij ons op school werd ‘Xinia’s wraak’ ook al ontzettend goed ontvangen. Kinderen waren er erg van onder de indruk. Bijna de hele klas wilde het boek lezen nadat er een fragment uit was voorgelezen.