De meest eenzame walvis ter wereld

door Kim Crabeels, Sebastiaan Van Doninck

Lilja woont in een vuurtoren, ze is bewaker van het noorderlicht. Haar papa is vaak weg, dan doet hij onderzoek op zee. Na elke zeereis krijgt Lilja een schelp. Ze heeft al een hele verzameling. Op een dag vertelt papa over een walvis die altijd alleen zwemt. Andere walvissen kunnen zijn gezang niet horen en daarom vinden ze hem niet.
Wanneer Lilja alleen thuis blijft, is het stil in de vuurtoren. Tot er plots een lied klinkt uit een van de schelpen. Zou het de walvis zijn? En zingt hij voor Lilja?

Recensie

De prachtige prent op de voorkant van dit boek geeft goed de sfeer van dit dromerige verhaal weer. En gelukkig blijft het niet bij die prent alleen: het hele boek is een aaneenschakeling van prachtige illustraties, meestal paginagroot, die samen met de tekst een verhaal over eenzaamheid en troost vertellen.

©2018 Lannoo, illustratie van Sebastiaan Van Doninck in De meest eenzame walvis ter wereld

Het is geen makkelijk verhaal, want het boek zit vol met beeldspraak en symboliek en er gebeuren dingen in die moeilijk zijn voor te stellen voor kinderen. Zoals het ‘vangen van het noorderlicht’ en het slapen in een ‘reusachtige doopvontschelp in de vorm van een hart’. Gelukkig zijn er dan de kleurige illustraties, die precies laten zien wat er wordt verteld. Sterker nog: soms zijn de beelden nog krachtiger dan de tekst.

Met een hartsvriend gaan de dagen sneller.
’s Winters moeten we het hier in het Hoge Noorden stellen met maar een paar uur licht per dag. Ik vul ze zoals vroeger met rennen naar de oever, met vissen en met schelpenpost.
Praten met mijn walvis wordt mijn nieuwe nachtgewoonte.
En zo vliegen zelfs de donkerste uren voorbij. (blz. 56)

Uit bovenstaande tekst spreekt de kracht van vriendschap en verbeelding. Want uit de illustratie blijkt wel dat Lilja de walvis vooral in haar dromen ontmoet. En dat ze die kracht nodig heeft, blijkt ook wel uit het ontroerende verhaal over haar eenzaamheid als haar vader op reis is.

Ik speur het water af op de toppen van mijn tenen.
Daarom groei ik.
Meestal zie ik niks. Ik zucht ‘waar blijf je?’ in een schelp.
De schelp verdwijnt naar zee en ik slenter terug naar huis.
Verdriet dat duurt, weegt door.
Daarom word ik zwaarder. (blz. 12)

Of kinderen alle poëtische tekst zullen begrijpen, is twijfelachtig, maar het gevoel dat dit boek wil overbrengen, is niet te missen. Een bijzondere prentenvertelling om even helemaal bij weg te dromen.

Lestips

Dit boek zal kinderen waarschijnlijk vooral aanspreken door de mooie illustraties. Het verhaal is best moeilijk om te begrijpen en niet elk kind zal snappen waar dit nu precies over gaat.

Bekijk om het boek te promoten eens samen de eerste illustraties.

Bespreek eerst de cover. Wat zie je? Is de walvis echt? Wat voor soort verhaal denk je dat dit is?

Bekijk vervolgens de grote illustratie na de titelpagina. Wat zien we daar? Waar speelt dit verhaal zich af?

Lees vervolgens een stuk van het verhaal voor:

Papa is weer thuis. (…) langgerekt, verdrietig huilen. (blz. 8 t/m 15)

Bespreek daarna evt. nog waar dat huilen vandaan zou kunnen komen. Wat heeft dit fragment te maken met de cover en de titel van het boek?

Uitgeverij Lannoo, 2018