De ruimteatlas van Jesse Kreek - Leesbevordering in de klas

voor avontuur: tweede lichtjaar links

Jesse Kreek is een vrij doorsnee jongen die geld nodig heeft. Hij reageert daarom op een vrij vreemde advertentie. En dan gaat zijn leven van doodgewoon naar te bizar voor woorden. Jesse reist met professor Stoule-Gang naar planeet Zonderling, achterop brommer Betsie. Het avontuur wacht, of Jesse wil of niet. Als dat maar goed gaat…

Vertaald door Anne Douqué.

Recensie

Het zou kunnen dat de omvang van dit boek kinderen wat afschrikt, maar de opmerkingen van 9-jarigen die achterop het boek staan geciteerd, zijn in dit geval allemaal terecht: dit boek is avontuurlijk, grappig, spannend en echt ontzéttend leuk. Het is een boek om regelmatig hardop bij te schaterlachen! En dat dit fantastische verhaal ook nog eens geïllustreerd is door Chris Mould, maakt het extra aantrekkelijk. Zijn illustratiestijl past perfect bij dit boek.

Maak je maar klaar voor een avontuurlijke reis door de ruimte én door je fantasie, want de ruimtereis die Jesse maakt, gaat niet bepaald naar bekende, ruige planeten in ons eigen zonnestelsel. Integendeel. Hij komt terecht op planeet Zonderling, een planeet waar mensen wonen, al houden ze er iets andere gewoontes op na dan op aarde…

Hoe Jesse daar terechtkomt, is ook vrij uitzonderlijk. Jesse wil zijn moeder verrassen met een mooi cadeau en met een baantje dat hij in de krant ziet, kan hij precíes het bedrag verdienen dat hij nodig heeft. Het brengt hem naar het hoofdkwartier van de Curieuze Cartografieclub, waar hij de warrige professor Stoule-Gang (“Wat een… eh… interessante naam”) ontmoet. Vervolgens valt Jesse werkelijk van de ene verbazing in de andere.

‘Sjemig,’ zei Jesse nog maar eens. En daarna, omdat hij behoefte had aan een nieuwe manier om enorme verbazing uit te drukken: Sjééémig hé.’ (blz. 41)

Via een stenen poort (denk aan Stonehenge) reist Jesse met de professor naar planeet Zonderling. Maar door een klein ongelukje valt de poort om (‘Woeps’) en dan is het behoorlijk problematisch om terug te keren naar de aarde…

‘Kunnen we dit repareren?’
‘Hm, goede vraag. Het antwoord is “nee, behalve als je heel goed bent in een levensgrote, werkende hijskraan weven van madeliefjes”.’ (blz. 72)

Gelukkig heeft Jesse een plan, maar daarvoor moeten ze de halve planeet doorkruisen. Daarbij ontmoeten ze nogal bijzondere figuren: de meedogenloze Derek, kroegeigenaar Gerard Tandenbreker, de oogverblindende elf Huichiel en de onverschrokken heer Brenda (een soort dappere ridster), die Jesse en de professor meeneemt op een heldhaftige queeste, waar een draak (zie cover) nog een essentiële rol in speelt…

De manier waarop dit alles verteld wordt, is echt hilarisch! Het boek staat vol grappige dialogen en het verhaal wordt af en toe onderbroken door een alwetende verteller die de lezer vertelt over allerlei bizarre en zeer fantasievolle weetjes. De droge Engelse humor, vol overdrijvingen en het nodige sarcasme, druipt er vanaf en komt door de goede vertaling vol spitsvondige (woord)grapjes uitstekend over.

‘O ja: wat te doen als je wordt aangevallen door een elf?’
Jesse spitste zijn oren. Heel toepasselijk. (blz. 215)

Omdat Jesse graag wil delen wat hij allemaal tegenkomt op Zonderling, besluit hij een reisgids voor thuis te schrijven, waardoor het verhaal ook regelmatig wordt afgewisseld met grappige tekstjes over wat er te zien is. Vooral deze teksten hebben een hoog ‘hoe-verzin-je-het’-gehalte. Wat een geweldig fantasievol avontuur!

OP PAD: LINKEVEEN

Met zijn majestueuze begraafplaatsen en kasteelruïnes is Linkeveen een plek waar de geschiedenis tot leven komt als een lijk uit een graf. Het dorp heeft een bruisend nachtleven voor toeristen die ervan houden om rond te rennen met brandende fakkels of hooivorken. De dorpelingen hebben zelfs een favoriet gezegde: ‘Als je het in Linkeveen niet naar je zin hebt, dan ben je aaaargggh… hij heeft mijn voet te pakken. Haal hem weg, haal hem weg…’ (blz. 200)

Het boek prikkelt de fantasie van de lezer enorm en het verhaal is naast vermakelijk ook nog behoorlijk spannend. Lukt het Jesse en de professor weer terug te keren naar hun huis? Nou… kleine spoiler: gelukkig komt er nog een vervolg op dit boek, waarin ongetwijfeld nog veel meer fantastische planeten, personages en avonturen worden besproken! Dat is zéker iets om naar uit te kijken!

Lestips

Wat een fantastisch boek is dit! Van dit soort kinderboeken wordt bijna iedereen blij: het is grappig, spannend én avontuurlijk. De enorme hoeveelheid fantasie prikkelt enorm: in dit boek kan eigenlijk bijna alles!

Tegelijk is Jesse ook nog eens een ontzettend aardig personage (‘Jesse is een jongen. Dat zie je meteen aan zijn gekke lichaamsbouw. Hij ziet eruit zoals zo veel jongens: alsof iemand stokjes aan elkaar heeft geknoopt en op willekeurige plekken knieën en ellebogen heeft vastgeplakt.’ blz. 10). Hij is lief voor zijn moeder (die keihard werkt en weinig geld heeft), prikt door het harde, onverzorgde pantser van de stoere Derek heen en blijft ondanks alle tegenslagen heerlijk optimistisch.

Leuk is ook dat het boek allerlei rolpatronen doorbreekt. Vooral het stuk over heer Brenda, die getrouwd is met een prins, omdat ze met hem mocht trouwen na een queeste is geweldig. Terwijl heer Brenda allerlei avonturen beleeft, handelt de prins namelijk met ‘een jammerende baby op zijn heup’ de administratie af.

Het is een flinke pil om in de klas voor te lezen, maar de hoofdstukken zijn vrij kort en overzichtelijk. Het zijn er 30, dus als je elke dag een hoofdstuk voorleest, kun je het boek mooi tussen twee schoolvakanties uitlezen! Aanrader!

Wil je het boek promoten, dan kun je de klas vertellen dat Jesse op een merkwaardige advertentie in de krant reageert -> Lees de advertentie voor op blz. 22. (Lees eventueel ook nog even de andere advertenties voor, want die zijn echt supergrappig; zo krijgen de kinderen meteen een goed beeld van de humor in dit boek).

Vertel vervolgens dat Jesse terechtkomt in hoofdkwartier van de Curieuze Cartografieclub (Jesse heeft ook geen idee wat dat is) en dat professor Stoule-Gang hem mee wil nemen op een avontuurlijke reis. Hij is alleen nogal warrig en kan Jesses naam niet onthouden. Hij noemt hem steevast Roelof. Lees vervolgens het volgende fragment voor:

‘Klaar voor vertrek, Roelof?’ (…) naar een andere plek.’ (blz. 39 t/m 46)

En zo begint de wonderlijke reis van Jesse Kreek…!

Fantasievolle planeten

Het boek begint met een getekende kaart van planeet Zonderling. Het is niet moeilijk om hier een leuke opdracht aan te koppelen: laat kinderen zelf een planeet ontwerpen!!

Voor meer inspiratie kun je een fragment op blz. 267/268 voorlezen:

Jesse haalde De Ruimteatlas (…) op vrolijke avonturen.

Je kunt dit zowel beeldend (plattegrond met legenda of tekeningen) doen, als schriftelijk (maak een reisgids, net als Jesse). Laat kinderen nadenken over wat je allemaal kunt tegenkomen op hun planeet.

Laat ze desnoods reclame maken voor een vakantie naar deze planeet! Dit is vooral leuk als je het boek helemaal hebt voorgelezen (waarom, dat wordt vanzelf duidelijk!). Achterin het boek vind je heel veel inspiratie!

Boekbespreking

Kinderen die een boekbespreking willen houden over dit boek kunnen gebruik maken van de powerpoint (met leuke illustraties!) die door de uitgever is gemaakt. Ze kunnen deze hier downloaden.

Uitgeverij De Fontein, 2020