Sloddervos - Leesbevordering in de klas

Rhona is goed in kijken. Ze ziet altijd alles. En zo vindt ze op een dag een harige cape die eruitziet als een stadsvos. Met die cape ontdekt ze een verborgen mythische wereld achter onze werkelijkheid. Tot haar grote schrik komt ze erachter dat die wereld aan het afsterven is. En… als die magische wereld van wezens en goden verdwijnt, sterft de aarde en alles wat daarop leeft. Er is er maar een die beide werelden kan redden: Rhona, de sloddervos.

Recensie

Iedere leerkracht met kleine kinderen, en waarschijnlijk ook best wat kinderen zelf, zullen bij de titel Sloddervos meteen aan de film Woezel en Pip op zoek naar de sloddervos denken – zéker als je weet dat dit boek van dezelfde makers als de film is. Toch lijkt dit verhaal op geen enkele manier op het verhaal van Woezel en Pip, en het boek is ook duidelijk bedoeld voor oudere kinderen.

Het verhaal wordt verteld door de 10-jarige Rhona en leest verrassend lekker weg. Rhona is een stoere meid met een vlotte vertelstem. Haar moeder vlogt, haar broer is een fanatieke gamer en haar beste vriend Ramses typt graag op ‘zo’n ouderwetse schrijfmachine die gelijk alles print.’ Na een korte introductie van al deze belangrijke personen, die speels – als scribbles -geïllustreerd zijn door Wil Raymakers, begint ze haar verhaal.

Rhona vindt een bijzondere vossencape, waarmee ze zich ineens een soort superheld voelt. Ze durft ineens tegen haar moeder in te gaan, heeft geen hoogtevrees meer en ‘als er op dat moment een tasjesdief was langsgerend had ik hem vast getackeld’. De illustratiekunsten van Raymakers komen nu extra goed uit de verf, want de paginagrote zwart-wit illustraties met rode accenten zijn ontzettend mooi.

Ben je wel eens midden in de nacht naar buiten geweest? Als er geen mensen op straat zijn en er nog geen vogels fluiten? Als de blaadjes zich doodstil houden, omdat er geen wind is? En je alleen heel in de verte een auto hoort? En dat als die auto dan weg is, het echt heel stil is? Alsof iemand de tijd heeft stilgezet. Alsof je in een land rondloopt waarin alles betoverd is en elke ritseling in de struiken een elfje is dat je bespiedt.
En stel je nu voor dat je een speciale vossencape hebt. Je vist hem uit de kliko, je slaat hem om en je gaat die betoverde wereld in. Om wat te doen? Wat je maar wilt. Want ineens durf je alles. (blz. 43)

Na deze prikkelende tekst neemt het verhaal echter een behoorlijk verrassende wending. Het boek bestaat niet uit allerlei nachtelijke avonturen in de stad, maar Rhona ontmoet de echte Sloddervos – Kitsune – en hij neemt Rhona mee terug in de tijd. Dat is even schakelen voor Rhona, maar ook voor de lezer. Kitsune laat Rhona zien dat er ooit een tijd was waarin magische wezens, goden, mensen, dieren en planten met elkaar samenleefden en dat normaal vonden. Dan blijkt dat dit boek een heel duidelijke boodschap heeft: het gaat mis in de wereld.

Weinig magisch aan, hè? Het lijkt wel alsof mensen gek zijn geworden. Dat ze zijn vergeten om elkaar lief te hebben. Vergeten hoe prachtig het leven op aarde is. (blz. 56/57)

Het is het begin van een spannend avontuur, waarin Rhona ‘s nachts monsterlijke fabelwezens en goden ontmoet en overdag op school tegen de pestkoppen moet zien op te boksen. Het verhaal speelt mooi in op de dingen waar kinderen graag over lezen: een verlegen kind als superheld, geloven in jezelf, het redden van de wereld en een fantasiewereld die echt zou kunnen zijn. Wel is enigszins discutabel dat er letterlijk wordt gezegd dat de wetenschappelijke kijk op de wereld niet waar is – in dit verhaal worden juist allerlei mythen als waarheid gepresenteerd. Rhona moet ervoor zorgen dat de mensen weer in deze oude verhalen en de goden gaan geloven, maar daarvoor moet ze wel contact maken met De Bron.

Dan heb je geen vragen meer, Rhona. Dan ben je met De Bron. Daarom zeggen wij: De Bron is met mij. Snap je? Dat is een heel belangrijk moment in je leven. Als je dat mag zien en voelen. (blz. 145)

Volgens het verhaal is de balans op aarde verdwenen, maar helaas raakt de balans in het verhaal dan ook wel een beetje zoek. Er wordt zoveel nadruk gelegd op ‘De Bron’, dat het een beetje dreinerig wordt. En op het moment dat Rhona haar geloof in de redding van de wereld verliest, ontstaat er een soort endgame dat zó groots is, dat het verhaal behoorlijk aan geloofwaardigheid inboet. Ook het wensvervullende einde en de introductie van een nieuwe superschurk in een van de laatste hoofdstukken – als opening voor een vervolg – doen denken aan het filmscript van een over-the-top actiefilm. Er zullen zeker kinderen zijn die hiervan zullen genieten, maar de frisse, originele start van het verhaal is helaas niet tot het einde toe vastgehouden. Hopelijk zien we dat in het vervolg wel weer terug!

Lestips

De manga-achtige cover zal kinderen zeker aanspreken, evenals het idee dat je met een magische cape een soort superheld wordt en daarmee de wereld kan redden. Dit boek promoot dan ook grotendeels zichzelf! Het is denk ik wel goed om kinderen erop voor te bereiden dat dit verhaal zich niet geheel afspeelt in de echte wereld – zoals bijvoorbeeld in de serie Handboek voor superhelden.

Om kinderen nieuwsgierig te maken naar dit boek, kun je beginnen met voorlezen op blz. 43. Het is het citaat dat hierboven ook al genoemd is. Vraag kinderen eens: wat zou jij doen?

Vervolgens lees je verder:

Skateboarden op de (…) de flat verdwenen. (blz. 43 t/m 49)

Aansluitend vertel je dat deze ‘hommel’ nog maar de eerste van de vele goden is die Rhona in dit boek gaat ontmoeten. Vervolgens gebruik je de achterkant van het boek om meer over het boek te vertellen:

Rhona gaat op zoek naar (…) Rhona, de Sloddervos.

Leesbevordering

De makers van Sloddervos hebben er flink wat werk van gemaakt: er is niet alleen een boek geschreven, maar er is ook een echt TikTok-account van Rhona (@Rhona1012) en op de website sloddervos.nl vind je een boekbesprekingspakket en opdrachten waarmee kinderen kunnen checken of zij ook deel uit kunnen maken van de orde van Sloddervossen. Om deze informatie te kunnen downloaden, moet je wel een account aanmaken. De echte enthousiastelingen kunnen zelfs een Sloddervos-hoodie kopen. Zo wordt het lezen van dit boek natuurlijk wel echt steeds cooler!

Ook als leerkracht kun je via de website een pakket bestellen voor de promotie van dit boek.

Tekenen

De vele schetsachtige tekeningetjes (scribbles) in dit boek vallen meteen op, maar de paginagrote illustraties trekken echt de aandacht. De zwart-wit tekeningen met rode accenten zijn prachtig!

Extra leuk is daarom dat er een instructievideo is gemaakt voor het tekenen van Rhona in deze mangastijl; kinderen zullen het geweldig vinden om dit te proberen.