De zomervakantie is aangebroken en Nick gaat met zijn ouders en zus op all-inclusive vakantie naar een Grieks eiland. Toch is de vakantiesfeer anders dan normaal, want het eiland wordt overspoeld door vluchtelingen. De meeste hotelgasten en zelfs Nicks vader zijn heel negatief over hen: er zitten terroristen bij en ze willen alleen maar naar het westen om te profiteren van onze rijkdom, zo wordt er beweerd.
Dan ontmoet Nick Zaïd, een aangespoelde bootvluchteling van zijn eigen leeftijd. Ze worden vrienden en zien elkaar stiekem in de buurt van het hotel. Nick vindt het oneerlijk dat zijn leven zo veel anders is dan dat van Zaïd. Hij bedenkt een plan: ze ruilen één dag van plaats, zodat Zaïd een echte dag vakantie heeft om even bij te komen. Het plan lukt, maar Nick komt terecht in de vluchtelingenstroom en wordt meegevoerd… Kan hij nog terug?
Danny De Vos heeft in zijn werk regelmatig met de problematiek rond vluchtelingen te maken. Toegang geweigerd baseerde hij op gesprekken met gevluchte jongeren, onder meer op het verhaal van een Afghaanse jongen van 16 die in zijn eentje de reis naar West-Europa maakte.
Recensie
Dit indrukwekkende boek is geschikt voor kinderen vanaf 10 jaar. De proloog zet je echter even op het verkeerde been: de vriendin van de veertienjarige Nick maakt het uit, omdat ze bang is dat hij er met andere meisjes vandoor gaat tijdens de vakantie. Een vreemde keuze voor een boek voor tienjarigen en onnodig voor het verhaal, maar gelukkig maakt de rest van het boek alles goed. Niet wegleggen dus!
Het verhaal over de vluchtelingen wordt heel invoelend en realistisch verteld. De schrijver weet heel knap alle vooroordelen over vluchtelingen in het verhaal te verwerken én te ontkrachten:
Het was raar, hij had zo vaak gehoord dat al die vluchtelingen alleen maar op zoek waren naar Luilekkerland, maar zo zagen deze mensen er helemaal niet uit. Ze deelden echt geen high fives of zo uit omdat ze toch maar mooi in Europa waren. Volgens hem waren ze liever thuisgebleven, waar dat ook mocht zijn. (blz. 93/94)
Nick staat heel onbevangen in de hele vluchtelingenpolitiek en wil graag begrijpen hoe het moet zijn om een vluchteling te zijn. Hij gaat daarin vrij ver, maar het zorgt er wel voor dat hij ervaart dat het verschrikkelijk moet zijn en dat gevoel weet de auteur ook goed over te brengen op de lezer.
Ook Zaïd, de vluchteling, komt in het verhaal ‘aan het woord’. Cursieve stukken tekst vertellen zijn kant van het verhaal.
Toch is het verhaal niet alleen een politiek relaas over vluchtelingen. Het is ook een spannend (vakantie)verhaal. Zeker als Nick uit het resort verdwijnt en op de vluchtelingenboot terecht komt. Dan wordt wel duidelijk dat Nick er écht nog heel naïef in staat: hij achtervolgt een paar mensensmokkelaars en brengt daarmee, zonder dat hij het doorheeft, zijn eigen leven in gevaar. Deze wending zorgt uiteindelijk nog weer voor een verrassende ontknoping…
Al met al is dit boek dus zéker een aanrader voor kinderen vanaf 10 jaar. Het zal hen zeker aan het denken zetten en voorkomen dat hun ideeën over vluchtelingen zijn gebaseerd op sensatiepraat en angst. Een echte eyeopener.
Lestips
Het onderwerp ‘vluchtelingen’ is – hoewel al vrij lang in het nieuws – nog steeds erg actueel. Zeker met de zomervakantie voor de deur is dit boek een aanrader. Het zal kinderen laten nadenken over hun eigen situatie in vergelijking met die van vluchtelingen.
Het Zapp weekjournaal doet dit ook erg goed: zij besteden regelmatig aandacht aan de menselijke kant van de vluchtelingenpolitiek en laten kinderen zien hoe het leven voor een vluchteling moet zijn. Je kunt eventueel nog een oude aflevering terugkijken met de klas. Deze aflevering sluit ook heel goed aan bij dit boek: het vertelt over de aankomst van vluchtelingen op de Griekse eilanden. Inmiddels zijn er natuurlijk wel nieuwe ontwikkelingen. Je kunt op de website van het Jeugdjournaal actuele berichten opzoeken.
Je kunt na het kijken van bovengenoemde aflevering het hele boek voorlezen, of fragmenten. De volgende fragmenten geven samen een goed beeld van het boek en zullen veel kinderen aansporen het boek zelf te gaan lezen.
In dit fragment wil Nick ervaren hoe het is om als vluchteling in het water terecht te komen.
Ze waren nu (…) dat niet meer. (blz. 40 t/m 42)
In dit fragment ziet Nick waar de vluchtelingen op het eiland verblijven.
‘Ik dacht dat (…) zijn niet verdronken.’ (blz. 56 t/m 57)
Het volgende fragment vertelt over het wachten op de grote ferry naar Athene, waarmee de vluchtelingen naar het vasteland zullen worden vervoerd.
In de vakantie (…) wel bij passen. (blz. 102/103)
Vakantie / toerisme / luchthaven
Dit boek gaat niet alleen over vluchtelingen, maar ook over vakantie en toerisme: Nick en zijn familie gaan niet naar Griekenland om vluchtelingen te helpen, maar om lekker te genieten van een luxe vakantie.
Het verhaal begint dan ook luchtig. In het volgende fragment dwalen Nick en zijn zus over de luchthaven Schiphol. Dit fragment kun je voorlezen in een project over luchthavens of toerisme, als introductie voor het op reis gaan met het vliegtuig. Nick en zijn zus missen bijna het vliegtuig en hun vader is een zenuwinzinking nabij!
Op de luchthaven (…) aan vakantie toe.’ (blz. 15 t/m 18)
Dit boek leent zich ook om toerisme aan vrijwilligerswerk te koppelen. De familie van Nick voelt zich niet prettig meer op hun vakantiebestemming als ze eenmaal hebben gezien hoeveel ellende er zich ook op het eiland afspeelt. Wat vinden de kinderen hiervan? Zouden zij hun vakantie willen opgeven voor vrijwilligerswerk?
Frits zat heel (…) tv, bedoel ik.’ (blz. 132 t/m 134)
Lesbrief
Auteur Danny DeVos schreef een zeer uitgebreide lesbrief bij het boek. In de lesbrief komt Nick aan het woord: het is een jaar later en hij gaat weer met zijn ouders op vakantie – dit keer ‘veilig’ met de auto naar Frankrijk. Zijn zus vindt dat hij veel heeft geleerd vorig jaar; geldt dit ook voor jou? Dat is zijn vraag voor de lezer; vervolgens onderwerpt hij deze aan de Zoë-proef.
Uitgeverij Ploegsma Amsterdam, 2016
