De Eerste Wereldoorlog is meer dan honderd jaar geleden. Toch zie je nog veel sporen van deze Grote Oorlog. In steden, in dorpen, in het landschap, maar ook in onze geschiedenis. Door de Eerste Wereldoorlog ziet de wereld eruit zoals die nu is.
In dit boek lees je wat oorlog echt betekende voor soldaten, maar ook voor gewone mannen, vrouwen en kinderen. Je leest hoe naaktslakken en glimwormen de soldaten hielpen. Waarom regen gevaarlijk was in de loopgraven en waarom de wolf van Roodkapje een Duitse helm droeg.
Dit boek gaat over jarenlang vechten om een paar honderd meter grond, over een vrede die geen vrede was en over wat de Eerste Wereldoorlog met de Tweede Wereldoorlog te maken heeft.
Recensie
Het was al zo mooi dat er een omvangrijk boek over de Tweede Wereldoorlog kwam van het team van Patsboem! Educatief (Toen het oorlog was 1939-1945), maar dat er nu ook een boek over de Eerste Wereldoorlog is, is eigenlijk nóg beter! Want wat weten we daar nu eigenlijk echt van? Er zijn weinig kinderboeken voor de basisschool over geschreven. En in dit boek kun je er niet alleen veel over lezen, maar er ook heel veel van zien. Het beeldmateriaal is werkelijk fantastisch. Niet alleen staan er ontzettend veel foto’s in het boek, ook Irene Goede laat – wederom – met haar kleurrijke illustraties en getekende kaarten zien hoe de wereld er tijdens de Eerste Wereldoorlog uitzag.
De schrijvers leggen op de eerste bladzijde uit dat het belangrijk is om eerst de introductie te lezen – Moet dat? Ja. Hierin wordt namelijk eerst uitgelegd hoe de oorlog is begonnen, waarom deze oorlog anders was dan alle andere, dat de oorlog eerst de Grote Oorlog heette (en in België nog steeds) en waarom je er eigenlijk iets over zou moeten leren.
Vooral dat laatste is zo mooi aan dit boek: het gaat echt uit van de belevingswereld van het kind: wat zouden kinderen willen weten en moeten weten over deze oorlog? Dat betekent dat er heel begrijpelijke taal wordt gebruikt in heel het boek, maar ook dat kinderen aan het einde van elk hoofdstuk aan het denken worden gezet met een goede vraag, die het verleden verbindt aan het nu. Kinderen worden bovendien regelmatig aangesproken en zo bij de tekst betrokken.
Na de belangrijke intro kun je kiezen wat je verder wilt lezen. Elk hoofdstuk behandelt een bepaald thema, zoals vechten, techniek, het leven van soldaten, de oorlog voor de gewone bevolking en zelfs dieren in de oorlog. Het laatste hoofdstuk heeft een duidelijke verbinding met het nu, want dat gaat over herdenken.
Helpt herdenken om een oorlog te voorkomen? (blz. 187)
Je kunt in dit boek informatie vinden, die je niet snel ergens anders leest. Neem bijvoorbeeld de pagina’s over propaganda-speelgoed en schoolboeken met oorlogstaal. Fascinerend!
Maar ook een hoofdstuk als ‘hoofdrolspelers’ vormt een uniek naslagwerk, al is het een beetje veel om achter elkaar te lezen. Het is zoveel informatie dat het je bijna gaat duizelen! In elk hoofdstuk vind je naast de ‘hoofdtekst’ extra weetjes (Wat anderen niet weten en jij nu wel / Dit gebeurde ook nog ) en getuigenverklaringen. Soms komen die laatste verhalen wel een beetje uit de lucht vallen, omdat pas onder de tekst vermeld staat wie het vertelt.
Er is bewust voor gekozen om het boek thematisch in te delen en alleen de compacte tijdlijn aan het begin van het boek laat de chronologische volgorde van gebeurtenissen zien. Dat is dan ook het enige nadeel van dit omvangrijke naslagwerk: het is lastig om in korte tijd een duidelijk beeld van het verloop van de oorlog te krijgen. Gelukkig is dat makkelijk op te lossen met een ander boek of een filmpje, waarna je dit boek kunt gebruiken voor de diepgang. Echt weer een onmisbaar boek voor in de klas!
Lestips
Net als Toen het oorlog was 1939-1945 is dit boek is heel goed bruikbaar in de klas; of het nou is om er zelf informatie uit te halen voor je lessen, om kinderen zelf te laten lezen over de Eerste Wereldoorlog of als bronmateriaal voor werkstukken en presentaties.
Bij het boek is bovendien een lesbrief gemaakt over postcensuur. Deze lesbrief en de bijbehorende werkbladen kun je downloaden op de website van Uitgeverij Gottmer.
Daar vind je ook een inkijkexemplaar, met o.a. de inhoudsopgave.
De Eerste Wereldoorlog
Ben je op zoek naar een iets beknopter boek, voor een duidelijk overzicht van de gebeurtenissen in de Eerste Wereldoorlog, dan kun je het boek De verschrikkingen van de Eerste Wereldoorlog gebruiken. Een goede combinatie met het mooie naslagwerk Toen het oorlog was 1914-1918!
Gottmer, 2021
Onderwerpen: 2021, Keuzes, Oorlog, Tijd van wereldoorlogen, Tip van Lucas, Vluchtelingen & vrijheid, WO I
Geïllustreerd door Irene Goede
