De val van Scribopolis - boek 2 - Leesbevordering in de klas

De val van Scribopolis boek 2 Wanneer Odessa eindelijk terugkeert in de Scribopolis, is de stad onherroepelijk veranderd. De Prins houdt de inwoners genadeloos in zijn greep. Bolhoedmannen bevolken de straten. Alle boeken worden verbrand. Een wolk van vuur en as hangt over de stad.

Odessa vreest dat Mabarak haar opnieuw verraden heeft. Ze heeft haar vader uit de boekenwereld helpen ontsnappen, maar vreest nu dat hij met een leger van monsters en schurken Scribopolis zal vernietigen. De Prins heeft Scribopolis de eerste slag toegebracht. Zal Mabarak haar de genadeslag geven?
Odessa is de enige die de stad kan redden. Zij is de Ware. Met Boekus kan ze alles ongedaan maken. Maar Boekus is verloren.
Ondertussen zit Tybalt haar als een bloedhond achterna, vastbesloten te bewijzen dat de val van Scribopolis haar schuld is.

Dit is het slot van de trilogie De kleine Odessa. De trilogie bestaat – grappig genoeg – uit vier boeken, waarbij het derde en laatste deel is opgedeeld in twee boeken. Het is noodzakelijk om de boeken in de juiste volgorde te lezen om het verhaal te begrijpen. De juiste volgorde is: 1. Het levende boek; 2. Het geheim van Lode A.; 3. De val van Scribopolis – boek 1.

Recensie

Het zal je wel duidelijk zijn na het lezen van de samenvatting: dit is een boek waar je pas in moet gaan lezen als je alle boeken van De kleine Odessa kent. Bolhoedmannen? Scribopolis? Boekus? Termen die je niets zullen zeggen als je eerdere delen niet gelezen hebt. Dit vierde deel begint met de tekst waarmee het derde deel is geëindigd. Epiloog is nu proloog.

Wederom is het een dikke pil, met ruim 400 pagina’s, verdeeld over 5 delen. Peter van Olmen (of Peter van Mormel, zoals hij door Odessa wordt genoemd) neemt de tijd om uitvoerig uiteen te zetten hoe Scribopolis op de ondergang afstevent. Alles draait om het verzet tegen de boekverbrandingen en het ‘Rode Boekje’ dat de waarheid vertelt. De dreiging gaat in dit deel nog verder: er is een Zwart Boekje in aantocht:

Morgen krijgt elk van jullie een boekje. Morgen zal de wereld voorgoed bevrijd worden van de leugen. Een nieuwe mens zal oprijzen. (…) Een nieuwe mens. Zonder gebreken. Zonder verlangens. Zonder fantasie… (blz. 76)

Uit bovenstaande zinnen wordt duidelijk wat de kern is van het verhaal: hier wordt een strijd uitgevochten tegen en voor het vrije denken. Er zit een diepe laag in deze trilogie, die ook doorklinkt op de allereerste bladzijde:

Voor alle schrijvers die ooit vervolgd zijn.
Voor alle boeken die ooit verbrand zijn.

Net als in de eerdere delen verwijst Van Olmen veelvuldig naar beroemde schrijvers als Kafka, Dostojevski en Shakespeare. Zij spelen – ook als personage – weer een grote rol in dit boek.

Het tempo van het verhaal ligt laag, er is veel herhaling. Odessa is nog steeds koppig, mokkend en een beetje naïef. Ergens is ze ook een beetje zelfingenomen, want ja, ze is nu eenmaal De Ware. Haar persoonlijkheid wordt in het verhaal veelvuldig geanalyseerd. De tekst bevat verder veel drama en is behoorlijk theatraal. Opvallend is het Vlaamse taalgebruik – dat lijkt in dit boek veel meer naar voren te komen dan in eerdere delen. Het gaat om zegswijzen die in Nederland niet gebruikt worden (‘door deze komen we niet meer doorheen.’ (blz. 131); ‘Odessa wist niet wat gezegd.’ (blz. 147).

Het verhaal begint pas echt interessant te worden bij het – toepasselijke – hoofdstuk ‘Het begint’ (blz. 217, halverwege het boek). De magie en de vaart komen terug en het verhaal zit weer vol onverwachte wendingen en ingewikkeld bedrog. Tot aan het laatste hoofdstuk blijft het een verrassing hoe dit unieke en complexe verhaal over de boekenwereld zal eindigen!

Lestip

Voorin het boek staat een mooi citaat van Franz Kafka over hoe je volgens hem een boek zou moeten beleven.

‘Als het boek dat we lezen ons niet wekt met een vuistslag op de schedel, waarom lezen we het dan? (blz. 9)

Het citaat loopt nog door en is niet gemakkelijk. Het is wel een heel mooie start van een filosofieles voor groep 8 over de zin van het lezen. Waarom lees je? Wat is het doel van lezen? Ben je het met Kafka eens?