Het Picasso mysterie - Leesbevordering in de klas

Het Picasso mysterie Storm en zijn beste vriend Jimi vormen samen de Blockbusters: een geheime club die altijd op ontdekking is. Storms moeder is restaurateur van schilderijen. In haar atelier aan huis, ‘de bunker’, onderzoekt zij regelmatig wereldberoemde meesterwerken. Een van die meesterwerken is een wereldberoemd schilderij van Picasso: ‘De jongedames van Avignon’. Storm vangt echter een heel verdacht gesprek op over dit schilderij. Het lijkt erop dat het schilderij uit het atelier van Storms moeder gestolen gaat worden! Storm en Jimi gaan op onderzoek uit. Er volgt een spannend avontuur dat hen helemaal naar Parijs brengt!

Eerste deel uit de serie Blockbusters.

Recensie

Dit speurverhaal is een geweldige vondst: een kinderboek over kunst in de vorm van een spannende detective! Het verhaal leert de lezer heel veel over Picasso, schilderijenrestauratie, het kubisme en musea, maar behalve dat is het vooral een geweldig stoer verhaal dat doet denken aan de Da Vinci Code.

Het verhaal begint wel wat matig: in het hoofdstuk De Blockbusters verwijst de auteur naar zaken die in eerste instantie niet worden uitgelegd (een rap over gouden regels; vijf gouden regels waarvan er slechts 1 wordt genoemd). Dat roept vragen op en geeft een wat onbevredigend gevoel. Ook de opmerking dat zijn vader ‘manager van de piemelclub’ is, zal niet door alle kinderen worden begrepen…

Gelukkig wordt de doorzettende lezer beloond: in de volgende hoofdstukken worden de gouden regels en de rap toch nog genoemd en komt het verhaal zo goed op gang dat je het mindere begin volledig vergeet. Storm wordt door zijn vader in Parijs afgezet, waar zijn opa woont. Die blijkt echter niet thuis! Gelukkig ontmoet hij het bovenbuurmeisje Juul, die niet alleen zijn opa goed kent, maar ontzettend veel blijkt te weten van kunst en Parijs. Met zijn tweeën gaan ze op onderzoek uit en spioneren ze bij een mysterieus spiritueel genootschap. Het moet voor kinderen geweldig zijn om zich te verplaatsen in deze twee stoere hoofdpersonen!

De ontknoping van het verhaal speelt zich weer af in Nederland, waar het Blockbuster gezelschap weer bij elkaar komt: behalve Storm en Jimi zijn nu ook Juul en Jimi’s tweelingzus Lara van de partij. Dit verklaart de illustratie op het omslag: vier rennende kinderen in plaats van twee!

Achterin het boek staat ook nog eens veel informatie over het leven van Picasso, het schilderij ‘De jongedames van Avignon’, het kubisme en wordt er verteld waar je schilderijen van Picasso in het echt kunt bekijken. En mocht dat nog niet voldoende voor je zijn, dan is er ook nog een website: www.deblockbusters.nl. Op deze site is niet alleen onderstaande boektrailer te zien, maar ook meer informatie te vinden over Picasso (in de vorm van ‘het schrift’) en de hoofdpersonen.

Dit verhaal smaakt absoluut naar meer! Gelukkig is er ook al een tweede deel verschenen (Het geheim van Monet) en volgt er een derde deel (Kandinsky en de klank van de draak) eind 2016.

Het boek is naast de normale druk ook als dyslexie vriendelijke uitgave verschenen.

Lestips

Om dit boek en deze serie te introduceren, kun je eenvoudigweg het eerste hoofdstuk voorlezen (De vreemde professor, blz. 7*). Hierin wordt de nieuwsgierigheid direct geprikkeld en dat zorgt er zeker voor dat je verder wilt lezen.

Dit verhaal geeft daarnaast talloze mogelijkheden voor leuke lessen!

Tekenles over lijnperspectief

De eerste mogelijkheid kun je letterlijk uit het boek halen. Storm heeft namelijk een juf die niet alleen erg leuk is –

Met haar rode haren en bleke gezicht vol sproeten ziet juf Fabiola er heel lief uit, maar als ze boos wordt, moet je oppassen. Dan neemt ze je broodtrommel in. De lekkere dingen eet ze op. (blz. 40*)

– maar ook een goede les over lijnperspectief geeft. Je kunt de les zo overnemen uit dit boek! De les is te vinden in het hoofdstuk Vrouwen van alle kanten (blz. 39*).

Picasso en kunstonderzoek

In het hoofdstuk Een schilderij vol geheimen (blz. 34*) wordt verteld waarom het schilderij van Picasso wordt onderzocht door de moeder van Storm én wordt verteld hoe het schilderij eruit ziet. Het leuke hieraan is dat Storm het schilderij voor het eerst ziet en echt niet snapt hoe het kubisme werkt. Nadat je het hoofdstuk in zijn geheel hebt voorgelezen, kun je uitleggen wat het kubisme precies inhoudt (dit staat dus achterin het boek kort uitgelegd).

Over het restaureren van schilderijen kun je bovendien nog dit ontzettend leuke en informatieve Klokhuis-filmpje bekijken.

Kunstbeschouwing

Je kunt ook nog een stapje verder gaan en de kinderen met het schilderij van Picasso laten kennismaken op dezelfde manier als Storm: zonder dat ze er ook maar iets over weten. In dat geval lees je dus nog niets voor uit het boek, maar begin je met het schilderij op het digibord. Zelf heb ik al heel veel van dit soort kunstbeschouwingslessen gegeven en het is ontzettend leuk om te horen waar kinderen mee komen en hoeveel ze hiervan leren.

Het doel: leren kijken en een goed geargumenteerde mening kunnen geven.

Bij een kunstbeschouwingsles vertel ik altijd eerst ‘de regels’:

Ieders mening wordt gerespecteerd, niets is fout.
Als je iets wilt zeggen, steek je je vinger op en wacht je op je beurt.
Iedereen luistert naar elkaar.

Daarna volg je de volgende stappen:

Stap 1: Vraag simpelweg: “Wat zie je?” en laat kinderen maar vertellen.

Stap 2: Waarschijnlijk hebben kinderen vooral commentaar gegeven over de afbeelding. Vraag nu naar de stijl: “Hoe is het schilderij gemaakt?” Denk hierbij aan materiaal, kleurkeuze, lichtval etc.

Stap 3: Vraag de kinderen eens wanneer ze denken dat het schilderij is gemaakt (en waarom!).

Stap 4: Mocht het nog niet ter sprake zijn gekomen, vraag dan eens aan de kinderen of ze weten wie het schilderij gemaakt zou kunnen hebben.

Stap 5: Nu het schilderij aardig uitgeplozen is en de kinderen heel goed gekeken hebben, wordt het tijd om iets te gaan vertellen over het schilderij. Hiervoor is het dus belangrijk dat je je zelf al goed hebt ingelezen.

Stap 6: De laatste vraag: “Wat vind je van het schilderij?” Belangrijk is dat deze vraag pas beantwoord wordt, nadat de kinderen echt goed naar het schilderij hebben gekeken én nadat ze de informatie erbij hebben gekregen. Daardoor leren ze namelijk wellicht weer op een andere manier kijken en zo kunnen ze hun mening goed beargumenteren. Vanzelfsprekend geldt nog steeds: elke mening wordt gerespecteerd, als deze maar goed wordt onderbouwd.

Als je regelmatig dit soort lessen geeft, kun je natuurlijk steeds meer gaan spelen met de vragen. Het helpt ook enorm als je veel weet over het schilderij, want dan kun je wellicht wat sturen met je vraagstelling.

Je zult zien dat kinderen dit geweldig vinden. Het mooiste is dat iedereen er ook gelijkwaardig aan mee kan doen.

Nadat je deze les hebt gegeven, kun je natuurlijk alsnog het hoofdstuk Een schilderij vol geheimen voorlezen of een van de andere lestips gebruiken. Of gewoon het hele boek voorlezen natuurlijk 🙂

Lesbrief bij het boek

De makkelijkste manier om met dit boek aan de slag te gaan is aan de hand van de lesbrief die Uitgeverij Kluitman bij het boek heeft gemaakt. In deze lesbrief worden allerlei vragen gesteld over restaureren, lijnperspectief en experimenterende schilders (waaronder Picasso natuurlijk). De lesbrief is inclusief docentenhandleiding met antwoorden. Hoe makkelijk wil je het hebben?!

Schoolbezoek

Tot slot kun je ook de schrijfster van het boek op school uitnodigen voor een BlockbusterQuiz. Manon Berns weet alles van kunst en dat geeft natuurlijk nog weer extra meerwaarde aan een les over bovenstaande onderwerpen! Je kunt haar boeken via de website van De Schrijverscentrale.

* De bladzijdenummers komen uit de dyslexie vriendelijke uitgave. Ik weet niet of deze hetzelfde zijn in de normale druk.