Briefjes voor Pelle

door Marlies Slegers

Pelle (40 biljoen cellen, 4474 dagen oud) heeft een jaar geleden zijn vader verloren. Zijn leven lijkt sindsdien stil te gaan, en dat benauwt Pelle. Om zijn verdriet de baas te blijven, somt hij feiten op in zijn hoofd.

Op een dag krijgt Pelle een schoenendoos die gevuld is met briefjes en ingepakte voorwerpen. Het zijn briefjes die zijn vader nog voor hem geschreven heeft, met opdrachten die Pelle moet uitvoeren. Door de briefjes ontmoeten Pelle en zijn moeder allerlei mensen die weer kleur brengen in hun leven. En ondertussen leert Pelle van alles over voor jezelf opkomen, verliefd worden, Griekse tragedies, boomhutten bouwen en houtkevers.

Recensie

Doodgaan hoort er nu eenmaal bij, zegt mam altijd. Niets om bang voor te zijn. Dat ben ik ook niet, maar ik vind doodgaan vooral erg stom, want het verpest je leven. (blz. 8)

Bij het lezen van dit boek heb ik heel wat traantjes moeten wegpinken, maar toch is dit geen deprimerend of zielig boek. Het is wel een heel ontroerend verhaal, en dat is logisch, want Pelle is nog niet zo lang geleden zijn vader verloren. De nuchtere en zelfs licht humoristische verteltoon maakt het boek echter meteen ‘te doen’ en vraagt er zelfs om, om verder te lezen. Pelle strooit continu met allerlei weetjes, waardoor alle sentiment direct wordt geblokkeerd. Dat geeft lucht voor de lezer, en toch… juist omdat Pelle de weetjes oplepelt zodra hij zenuwachtig wordt of moet huilen, wordt dat ook weer ontroerend. Dit is echt een boek dat je met een lach en een traan leest.

Mam keek me weer aan en herhaalde haar vraag. ‘Weet je wat speciaal aan vandaag is?’
Ik haalde mijn schouders op.
‘Het is vandaag 3 maart. Misschien dat je het dan weet.’
3 maart was de dag dat we pap hadden gecremeerd een jaar geleden. Ik knikte alleen maar. Ik had geen idee dat we dit soort dagen ook moesten herdenken.
Wanneer hield rouwen eigenlijk op? Ik was bang dat mijn moeder altijd verdrietig zou blijven en nooit meer zou lachen. (blz. 13)

3 maart verandert het leven van Pelle en zijn moeder echter drastisch en dat komt door een doos met briefjes die zijn vader voor Pelle heeft achtergelaten. Pelle mag elke week één briefje openen. Net als je denkt dat het verhaal heel zielig wordt, omdat Pelle het eerste briefje gaat lezen, zorgt Marlies Slegers er wel weer voor dat je in de lach schiet.

Het eerste briefje van mijn vader leg ik neer op mijn nachtkastje en ik staar ernaar. Zal ik het openmaken? Wat zal er dan staan? Wil ik dat wel lezen? Misschien is het een afgrijselijk geheim dat ik niet wil weten (Hallo Pelle, in de achtertuin ligt het lijk begraven van een man die ik ooit vermoordde. Wil jij de botten opgraven en in zee gooien zonder dat iemand dat ziet? Dank je wel. Papa) (blz. 30/31)

Het is wel duidelijk dat Pelle ‘anders’ is. Dat zegt niet alleen zijn moeder, maar je merkt het als lezer ook door alle weetjes die hij vertelt en de manier waarop hij denkt. Hij leert heel makkelijk en onthoudt alles wat hij ziet. Het wordt vanzelf duidelijk: Pelle is hoogbegaafd.

Als ik eenmaal iets heb gezien, onthoud ik het en vergeet ik het nooit meer. Wat knap lastig is, als je je vader dood hebt gezien. Maar dat terzijde. (blz. 34)

Toch heeft Pelle nog heel wat te leren en ongemerkt helpt zijn vader daarbij met zijn briefjes. Die briefjes maken namelijk heel wat los! Ze dagen Pelle uit om op onderzoek uit te gaan en dingen te doen die hij nooit zelf bedacht zou hebben. Het is prachtig om te zien hoe het leven van Pelle en zijn moeder daardoor steeds meer kleur krijgt en hoe ze langzaam weer plezier in hun leven krijgen.

Tegelijkertijd is er ook nog steeds veel aandacht voor het rouwproces en wordt op aangrijpende wijze beschreven hoe Pelle heen en weer wordt geslingerd in zijn emoties. Het is een verhaal dat ook bij de lezer heel wat emoties los zal maken! Slegers heeft een heel mooi evenwicht weten te vinden tussen verdriet, humor en troost. Zo’n boek dat je met een heel diepe zucht dichtslaat aan het einde… zo mooi.

Lestips

Je kunt al een flink stuk van dit boek online lezen! Bladzijde 7 t/m 20 vind je als leesfragment op de website van de uitgever.

Om het boek te promoten kun je dat stuk ook voorlezen. Het is een mooi afgerond fragment, maar het is misschien een beetje lang. Als je minder tijd hebt, kun je ook kiezen voor dit korte fragment:

Hoi Pelle (…) ik zie niets. (blz. 7/8)

Vervolgens lees je dan de tekst op de achterkant van het boek voor.

Het boek is per briefje ingedeeld in hoofdstukken, maar binnen de hoofdstukken wordt de tekst ook regelmatig onderbroken door een *. Dat maakt dit boek prima geschikt om voor te lezen (afgezien van de eventuele brok in je keel…); er zijn veel momenten om het verhaal te pauzeren.

Doden herdenken

Het verhaal gaat voornamelijk over het rouwproces, maar Pelle lepelt ook allerlei feitjes op over hoe mensen over de hele wereld omgaan met de dood. Hij vertelt over hoe zijn vaders sterfdag werd herdacht, maar ook hoe mensen dat in Mexico of China doen:

Een aantal dagen (…) in het donker. (blz. 13 t/m 15)

In China, had (…) bij pap langsgeweest. (blz. 15 t/m 16)

Over wat Pelle hier vertelt over China kun je ook nog een aflevering van de tv-serie Door het hart van China bekijken. Het is wel een serie voor volwassenen, dus de aflevering is misschien niet in zijn geheel geschikt voor in de klas, maar je kunt er wel fragmenten uit selecteren om te laten zien wat Pelle bedoelt.

Over de Día de los muertos in Mexico is een complete Disneyfilm gemaakt, maar die ken je vast al: Coco (klik hier voor de trailer).

Ik zou bovenstaande filmfragmenten overigens niet laten zien als je het boek voorleest, want dat onderbreekt het verhaal veel te veel. Doe het eerder andersom: lees in een project/les over rituelen en herdenkingen een fragment voor uit het boek, ter ondersteuning van je lesstof. Dan doe je gelijk aan boekpromotie!

Uitgeverij Luitingh-Sijthoff, 2020