Noord

door Jesse Goossens, Marieke ten Berge

35 dieren uit de wereld van sneeuw en ijs vertellen in dit boek over hun leven. Ontmoet de zingende bultrug. De ijdele kuifalk, die naar mandarijntjes ruikt als hij een vrouwtje wil lokken. De ringelrob, die ijsberen om de tuin leidt door bellen onder water te blazen. De veelvraat, die zijn naam eer aan doet. Het rendier, dat eigenlijk liever loopt.

De schitterende prenten van Marieke ten Berge laten je de schoonheid van het hoge Noorden en zijn bijzondere bewoners zien.

Recensie

Oh, die prenten in dit boek! Prachtig! Vooral de cover is fantastisch, want niet alleen is het een prachtig beeld om te zien – die buitelende bultrug – je kunt het ook vóelen, want de prent is afgedrukt met reliëf. Alsof je de oorspronkelijke linosnede voor je hebt liggen.

©2021 Lemniscaat, illustratie van Marieke ten Berge uit Noord

Zodra je het boek openslaat, blijft die betovering bestaan – door een waanzinnige prent van twee ijsberen en daarboven het noorderlicht. De passie die de illustratrice voor het hoge Noorden voelt, spat werkelijk van de bladzijden af. Haar doel was om de schoonheid van deze bijzondere natuur over te brengen op de lezer – nou, missie geslaagd. Tegelijkertijd wilde ze lezers bewustmaken van het feit dat we zuinig moeten zijn op dit gebied en de bewoners ervan moeten beschermen.

©2021 Lemniscaat, illustratie van Marieke ten Berge uit Noord

Daaraan dragen de aansprekende teksten van Jesse Goossens duidelijk ook een steentje bij. Zij heeft elk dier tot leven gebracht door het dier over zichzelf te laten vertellen. Dat zorgt ervoor dat de teksten heel gemakkelijk lezen en speels blijven, ondanks de grote hoeveelheid weetjes die erin is verwerkt. Je kunt vast wel bedenken hoe anders het zou klinken als je bijvoorbeeld onderstaande tekst over de Jan-van-Gent puur informatief in een boek zou schrijven:

Dat eerste jaar probeerde nog een ander mannetje haar te veroveren. Dat had hij beter niet kunnen doen. In het gevecht dat volgde brak hij zijn nek.
Sindsdien zijn er nog wel vaker mannetjes geweest die ik letterlijk van haar af heb moeten slaan, maar er zijn geen doden meer gevallen. Wel hier en daar een gebroken vleugel – en dan is het eerlijk gezegd maar de vraag of ze het overleefden… (blz. 10)

Het is heel knap hoeveel feiten er op deze manier in de teksten zijn verwerkt. Zo leer je dat een poolhaas behoorlijk groot is (als je me op schoot neemt, torent mijn kop boven je uit), dat sneeuwuil Hedwig in Harry Potter eigenlijk een mannetje was (Ik ben wel een vrouwtje, dat kun je zien aan mijn grijs-zwarte vlekken) en dat orca’s eigenlijk beter whale killers dan killer whales hadden kunnen worden genoemd.

Bij elk dier staat er nog wel een kadertje met daarin ‘de kale feiten’: o.a. lengte, gewicht , aantal en de beschermingsstatus. Achter in het boek staan ook nog twee grote kaarten – een wereldkaart en een kaart met een interessant perspectief van het noordpoolgebied – waarin ingetekend staat waar de 35 besproken dieren leven.

Het boek sluit af met weer zo’n wonderschone prent: de bultrug die weer terug de zee in duikt. Wat een prachtige reis door het hoge Noorden.

Lestips

Om het boek te promoten, kun je voorlezen over elk willekeurig dier dat in dit boek staat. Kies een dier uit dat bij jou veel verwondering oproept en deel dit met de kinderen!

Je kunt ook onderstaand filmpje gebruiken om het boek te laten zien.

Heb je het boek niet in de klas, dan kun je ook het inkijkexemplaar gebruiken om de kinderen nieuwsgierig te maken naar het boek. Misschien kunnen ze het vervolgens zelf opzoeken in de bibliotheek? Zelf kun je het inkijkexemplaar ook gebruiken om te gebruiken in een les over pooldieren.

Illustraties: linosneden

Mijn aandacht voor dit boek werd getrokken door een artikel in het tijdschrift Stach van Uitgeverij Lemniscaat, waarin Marieke ten Berge vertelde hoe ze de prenten voor dit boek had gemaakt. Daar is ook een filmpje van gemaakt en ik weet zeker dat je na het kijken nóg meer bewondering zult hebben voor dit bijzondere boek:

Erg leuk is dat Marieke ook nog een tutorial heeft opgenomen, hoe je zelf een lino-snede kunt maken!

Lesbrief

In de zeer uitgebreide lesbrief die bij het boek is gemaakt (bedoeld voor groep 4 tot en met groep 8) staan nog meer creatieve verwerkingsopdrachten bij het boek. Ook staan er een memory-spel en kleurplaten in. Deze vind je op de website van Uitgeverij Lemniscaat.

Uitgeverij Lemniscaat, 2021