De dag dat Oorlog naar Rondo kwam

door Andriy Lesiv, Romana Romanyshyn

Danko, Zirka en Fabian leiden een rustig leven in hun stadje Rondo. Het is een betoverende stad vol vreugde. Zelfs de bloemen zingen er.
Tot de dag dat Oorlog komt.

De inwoners van Rondo proberen met Oorlog te praten en ze proberen tegen hem te vechten, maar niets lijkt de vernielzucht en de duisternis van Oorlog te kunnen stoppen. Toch lukt het Danko, Zirka, Fabian en hun buren om samen vrede te laten zegevieren.

Vertaald door Sylvia Vanden Heede.

Recensie

Wat een bijzonder en confronterend prentenboek… De dag dat Oorlog naar Rondo kwam verscheen in het voorjaar van 2022 in Nederland, maar werd al in 2015 gepubliceerd in Oekraïne. Andriy Lesiv en Romana Romanyshyn maakten dit boek nadat Rusland het schiereiland De Krim annexeerde. Dat zeven jaar later de oorlog uitbrak tussen Rusland en Oekraïne, maakte dit prentenboek helaas opnieuw zeer actueel.

Het verhaal begint in Rondo, waar drie fictieve personages heel gelukkig samenleven. Danko, Fabian en Zirka staan allemaal symbool voor licht, vrijheid en saamhorigheid en dat wordt zeer plotseling en wreed verstoord als Oorlog naar de stad komt. Niet alleen de tekst staat bol van de symboliek, ook de kunstzinnige prenten hebben met hun woeste strepen en donkere kleuren een grote zeggingskracht.

De mensen van Rondo wisten niet wie Oorlog was. Hij kwam nergens vandaan. Hij was zwart en angstaanjagend. Rommelend en ratelend kroop hij langzaam dichter naar de stad. Hij bracht vernieling, ontreddering en diepe duisternis.

Het verhaal laat zien hoe overweldigend en angstaanjagend oorlog is, en hoe de strijd vernietigt. Je leest hoe Danko, Fabian en Zirka zich proberen te verzetten – eerst door te praten, daarna om met Oorlog te praten in zijn eigen taal, ofwel: met geweld terug te vechten. Niets lijkt te werken…

Gelukkig laat het verhaal ook zien dat je door samen te werken oorlog ook weer kunt overwinnen. Het is dan ook een boek vol hoop, al laat het tegelijkertijd zien dat niemand ongeschonden uit de strijd kan komen. Krachtig, mooi, maar ook pijnlijk realistisch…

Lestips

Eigenlijk laat dit prentenboek in slechts enkele pagina’s heel goed zien wat een oorlog doet en daardoor is het zeer geschikt om dit boek te gebruiken in een project of les over conflicten en oorlog, zeker in de bovenbouw van de basisschool.

Het is een boek waar kinderen nog lang over zullen nadenken nadat ze het gelezen hebben. Misschien maakt het ze ook wel een beetje angstig, want Oorlog verschijnt in dit verhaal compleet vanuit het niets en als kinderen dat op hun eigen leven projecteren, kan hen dat dus ook zomaar overkomen…

Ook kun je heel verdrietig worden van dit boek: het laat immers zien dat na een oorlog niets meer ooit hetzelfde zal zijn. Tegelijkertijd is het toch een verhaal vol hoop: er kán een einde komen aan zo’n verschrikkelijke oorlog, als maar genoeg mensen in verzet komen en met elkaar samenwerken.

Echt een boek om voor te lezen en over na te praten dus, om angsten te bespreken of om te praten over de kracht en het belang van verzet.

Symboliek

Het verhaal in dit prentenboek is zeer symbolisch geschreven – ook daar kunnen kinderen vast wel wat hulp bij gebruiken: wat bedoelen de makers precies met hun woorden? Wat willen ze ons eigenlijk vertellen?

Ook de prenten staan veelal symbool voor iets anders. Het duidelijkste is de rode klaproos: op de laatste pagina wordt expliciet uitgelegd dat deze bloem sinds de Eerste Wereldoorlog symbool staat voor slachtoffers van de oorlog. Als je dat weet, krijgt de laatste alinea ineens nóg meer betekenis…

Tevens verwijst het boek naar het gedicht In Flanders Fields van John McCrae. Met kinderen in de bovenbouw zou je na het voorlezen van dit prentenboek gezamenlijk het gedicht kunnen lezen. Hier vind je zowel het origineel en een mooie vertaling van Tom Lanoye.

Lannoo, 2022