Een vers broodje doodshoofd

door Arend van Dam

Berto gaat op reis naar Mexico, naar de familie van zijn vader. Binnenkort is het feest! Het feest van de doden. Dat lijkt Berto helemaal niet leuk. Hij houdt niet van skeletten en schedels. Eigenlijk weet hij niet goed wat hij wél kan verwachten. Hoe kan de dood nou feestelijk zijn?

Recensie

Dit dunne boekje (58 blz.) uit de serie Bikkels is speciaal geschreven om kinderen te laten oefenen met woorden met -ch, die uitgesproken worden als -sj. Arend van Dam heeft dit echter op zo’n manier gedaan, dat dit totaal niet opvalt. Wat wel opvalt, is de schrijfstijl: korte zinnen die elk op een nieuwe regel geschreven worden. Dit zorgt ervoor dat dit boek prima geschikt is voor minder goede lezers.

Het boek is vooral interessant omdat het veel informatie geeft over het feest van de doden, dat op 1 en 2 november in Mexico gevierd wordt. De verwarring van Berto over dit feest wordt goed beschreven. Hij vindt het maar een eng idee dat de geesten van de doden terugkomen op aarde. En dat er broodjes in de vorm van doodshoofden worden gebakken vindt hij ook maar niets. De traditie wordt echter redelijk goed uitgelegd. Helaas staat er wel een grove fout in: volgens het verhaal is 2 november speciaal voor de dode kinderen, maar het is juist precies andersom! De Mexicanen geloven dat op 1 november de zielen van de dode kinderen terug naar aarde komen; op 2 november zijn dat de volwassenen. Erg slordig, vooral in een boekje dat speciaal geschreven is voor het onderwijs.

Wat ook discutabel is, is de uitleg van tante Isa over het feest. Ze zegt (op blz. 47) dat het hele feest eigenlijk een spel is. “We doen net of de doden uit hun graf komen.” Voor veel Mexicanen is het feest echter helemaal geen spel, maar zij geloven écht dat de geesten van de doden terugkomen. Waarschijnlijk heeft de auteur hiermee geprobeerd het verhaal minder ‘eng’ te maken, maar naar mijn idee neem je de cultuur daardoor niet geheel serieus.

Kortom, een verhaal dat sterk begint en mooie voorbeelden geeft over het feest van de doden, maar dat wel kritisch besproken moet worden.

Lestips

Om kinderen te vertellen over het feest van de doden (of Dag van de Doden / Día de los Muertos) kun je dit boek prima gebruiken. Belangrijk is natuurlijk wel dat je de juiste informatie over het feest vertelt (zie hierboven). Overigens wordt het feest ook in andere landen in Midden- en Zuid-Amerika gevierd, maar minder uitgebreid. In Nederland wordt op dezelfde dagen Allerheiligen en Allerzielen gevierd.

Je kunt het boekje voorlezen tot en met blz. 48; dat is een prima, redelijk afgerond verhaal. Je kunt er ook voor kiezen fragmenten uit het boek voor te lezen.

Begin bij het begin – hierin wordt kort uitgelegd wat het feest inhoudt:

‘Kijk, hier gaan (…) een raar land. (blz. 7/8)

Vervolgens kun je een filmpje over het feest bekijken op SchoolTV.

Ook op de site van National Geographic Traveler kun je een interessant artikel met bijbehorend filmpje vinden. Het filmpje is wel in het Engels. De beelden spreken echter voor zich!

Na het kijken van de filmpjes kun je eventueel nog een fragment uit het boek voorlezen:

Eindelijk is de (…) rinkel, rinkel, plof. (blz. 42 t/m 45)

Tenslotte kun je ook nog een filmpje over Allerzielen kijken – een duidelijk contrast met het Mexicaanse feest!

Uitgeverij Zwijsen, 2005