De Griekse mythen

door Jan Bajtlik

Verhalen en labyrinten

Ontmoet Herakles, de Minotaurus, Odysseus en vele andere mythische figuren.
Breng een bezoek aan de Olympische Spelen, het Griekse theater, de Akropolis van Athene of zwerf door de huizen van de oude Grieken.

Dit is een boek om mee te verdwalen in de wereld van de oude Grieken!

Vertaald door Greet Pauwelijn.

Recensie

In dit boek over de Griekse mythen vind je geen lange verhalen, maar doolhoven, waarbij je – als je de weg goed volgt – onderweg leert over de Griekse mythologie! Een uitkomst voor kinderen die lekker actief met een boek bezig willen zijn. Maar eigenlijk is dit boek voor iedereen een feest om in te bladeren en te kijken.

De enorme kijkplaten (het boek is bijna 40 cm hoog!) zijn zeer gedetailleerd en zitten vol humor. Ze vertellen niet alleen over allerlei Griekse mythen en figuren, maar verwijzen ook naar fresco’s, vaasschilderingen en antieke beeldhouwwerken. Achterin in het boek is te lezen dat de Poolse illustrator Jan Bajtlik zich ontzettend goed heeft gedocumenteerd en heeft gekeken naar collecties van diverse musea over de hele wereld.

©2019 Lannoo, illustraties van Jan Bajtlik uit De Griekse mythen

Het resultaat is fantastisch: door je weg te kiezen door diverse doolhoven, leer je o.a. over de werken van Herakles, de Trojaanse oorlog, de reis van Odysseus en het klassieke verhaal van Oedipus. De verhalen zijn uitgebeeld in kleine tekeningetjes, waarbij met korte teksten de belangrijkste informatie wordt gegeven. Ook leuk is een kijkplaat over Sisyphus: een beeldverhaal zonder woorden, waar je ongelooflijk nieuwsgierig van wordt! Achterin het boek worden alle verhalen toegelicht.

De teksten achterin het boek zijn nog steeds behoorlijk kort en bondig (zeker voor een mythe) en zijn daardoor qua woordenschat best pittig voor kinderen. Goede lezers zullen er wel uitkomen; de beelden helpen ook al goed bij het begrijpen van het verhaal. Voor minder goede lezers kunnen de kijkplaten juist heel erg motiveren om meer te willen weten over de Griekse mythologie. Dit boek kan dan mooi dienen als opstapje naar de langere verhalen. Een volwassene kan bovendien de platen toelichten (aan de hand van de teksten achterin het boek).

Wat in ieder geval geweldig is, is hoeveel je al te weten komt over de hoofdrolspelers van de Griekse mythologie. In het boek is bijvoorbeeld ook een ‘Bestiarium’ opgenomen: een doolhof met daarin de belangrijkste mythische wezens, zoals Cerberus, de Minotaurus of Medusa. Door alleen al naar het plaatje te kijken, snap je al wel met wat voor soort monster je te maken hebt! Achterin staan deze wezens ook nog eens op alfabetische volgorde opgesomd, waardoor je dit boek ook prima als naslagwerk kunt gebruiken. Lees je in een ander boek bijvoorbeeld over ‘saters’ of ‘sirenen’, dan kun je hier snel opzoeken wat dat zijn. Op die manier kun je dit boek er dus ook heel mooi bijpakken als je leest over Griekse goden of helden. Wie is wie nu ook alweer? In het boek staat een mooi overzicht van ‘de wereld volgens de oude Grieken’, maar ook een stamboom waaruit al snel duidelijk dat die Griekse goden het niet zo nauw nemen met monogamie of broeder- en zusterliefde.

Naast al dit soort interessante weetjes over mythologie, kom je ook nog meer te weten over de wereld waarin de oude Grieken leefden. Zo kun je een kijkje nemen in het paleis van Knossos (inclusief nagetekende fresco’s), zie je hoe Griekse huizen er vroeger uitzagen en lees je over de Olympische Spelen of de Akropolis van Athene. De volgorde in het boek is heel logisch en daarbij zitten de doolhoven ook nog eens ontzettend kunstig in elkaar. Wat een ontzettend boeiend en activerend kijk- en leesboek! En wat een prachtige en originele kennismaking met de Griekse mythologie. Echt een aanrader.

Lestips

Zodra ik dit boek zag, wilde ik ermee aan de slag – en dat geldt ongetwijfeld ook voor kinderen! Lekker lezen, kijken, paadjes volgen. Dit boek behoeft nauwelijks promotie in de klas: neerleggen is voldoende! Het is zo ontzettend aantrekkelijk om te zien, dat kinderen er als een magneet door zullen worden aangetrokken.

Doolhoven én coole inhoud, want ja… gevaarlijke monsters, bloederige gevechten (die niet zo heel erg bloederig zijn, hoor) en Griekse goden die continu de strijd met elkaar aangaan. De Griekse mythologie is nu eenmaal niet bepaald ‘vriendelijk’. Toch is dit boek al prima te bekijken door kinderen vanaf groep 5, want ondanks enkele rode vlekken en een paar scherpe tanden, zijn de illustraties niet erg schokkend of eng. Dit wordt versterkt door de tekenstijl die gebruikt is: vergelijkbaar met de manier waarop de oude Grieken zelf schilderden.

Mythologie

Zoals hierboven al aangeraden, is dit boek perfect om te gebruiken naast dikkere, verhalende boeken over Griekse mythologie – als naslagwerk voor mythische wezens of om alvast een globaal beeld te krijgen van het verhaal. Voor zwakkere lezers kan het ook fijn zijn om de grote lijnen van het verhaal al te kennen.

Andersom kan dit boek juist aanleiding zijn om meer over de Griekse mythologie te willen gaan lezen. Goed voor de leesmotivatie dus!

Het oude Griekenland

Ben je in de klas bezig met de oude Grieken, dan is dit ook een prachtig boek om op de projecttafel te leggen!

Je kunt daarnaast diverse platen als uitgangspunt voor een les gebruiken. Zo geeft de kijkplaat over Olympische Spelen al ontzettend veel kleine beetjes informatie weg over de verschillende sporten. Leuk om kinderen van daaruit verder te laten zoeken naar informatie! Maar ook de korte teksten achterin vermelden heel veel interessante wetenswaardigheden. Wist je bijvoorbeeld dat de Olympische Spelen tot aan 393 na Chr. al meer dan 1100 jaar (1100 jaar!!) regelmatig gehouden werden?

Heel boeiend is ook de spread over de Kolossus van Rhodos. In eerste instantie kijk je misschien alleen naar de kronkelende straatjes (die kinderen die in Griekenland op vakantie zijn geweest vast herkennen!), maar dan knalt er ineens een beeld van onwaarschijnlijke proporties op je netvlies. Het blijkt een van de zeven wonderen van de antieke wereld te zijn: een beeld van maar liefst 30 meter hoog!

Maar ook de pagina’s over de huizen van de oude Grieken, het Griekse theater en de Akropolis zijn heel interessant. Van de Akropolis is nu niet meer zoveel over; maar het is nog steeds een van de bekendste toeristische trekpleisters van Athene.

Nederlandse taal – uitdrukkingen

In het Nederlands zijn er diverse verwijzingen naar Griekse mythen! Deze worden ook genoemd achterin het boek. Denk dan bijv. aan achilleshiel of titanenarbeid verrichten. Een mooie les over uitdrukkingen dus!

Kinderboeken

Er zijn meer kinderboeken met verwijzingen naar Griekse mythologie dan je misschien in eerste instantie denkt! Niet alleen boeken met verhalen over Griekse mythologie, maar ook boeken die daar helemaal niets mee te maken lijken te hebben kunnen ineens meer betekenis krijgen als je dit boek gelezen hebt!

Zo vaart Boreas in Boreas en de zeven zeeën op de zeilboot De Argo, want ‘zijn vader heeft iets met Griekse mythologie’. Zo’n opmerking krijgt veel meer betekenis als je in dit boek pagina 22/23 erbij pakt en daar een prachtige tekening van het schip Argo ziet staan! En dan snap je ineens ook waar de titel De tocht van de Argonauten (boek van Simone Kramer) vandaan komt.

Verder kwam ik bijvoorbeeld de naam Sisyphus (blz. 38/39) tegen in het boek De ontsnapping van Thanatos en wist ik meteen wat er aan de hand was omdat ik dit boek al bekeken/gelezen had!

Oplettende lezers zullen verder ook een overeenkomst zien tussen de driekoppige hond in Harry Potter en Cerberus uit de Twaalf werken van Herkules (ook deze vind je trouwens terug in De ontsnapping van Thanatos). In de uitleg (blz. 60) staat namelijk dat Orpheus erin slaagde om Cerberus te betoveren met zijn liergetokkel… en dat is precies hoe ook de driekoppige hond in Harry Potter in slaap wordt gesust!

En zo zijn er natuurlijk nog veel meer!

Uitgeverij Lannoo, 2019