Wie wint de Kinderjury 2023?

De nominaties voor de Kinderjury 2023 zijn bekend!

Maar… wie de winnaars worden, weet nog niemand! Vorig jaar wonnen Rutger, Thomas & Paco (met De magische halsband) en Kevin Hassing (met Mus & Kapitein Kwaadbaard en de koers naar de Kraken) de prijs, maar is dat dit jaar weer het geval?? Dat wordt bepaald met nóg een stemronde. Kinderen kunnen namelijk nog t/m de ochtend van 17 mei stemmen op de top 3 om de winnaars te kiezen. Om 11.00u wordt dan bekend gemaakt wie de winnaars zijn. Je kunt LIVE met je klas meekijken via kidsweek.nl/kinderjury.

Nou. En daar is dus wel een dingetje mee. Er zijn enthousiaste promofilmpjes gemaakt waarin de genomineerden oproepen om opnieuw te stemmen. De teller staat namelijk weer op nul, dus het wordt superspannend! Maar mij bekroop daardoor tegelijk een naar gevoel: gaat dit nog wel over de boeken van de makers? Is dit niet meer een populariteitspoll waarin degene met de meeste volgers op social media ook de meeste stemmen krijgt?

Op Facebook plaatste ik een bericht waarin ik mijn twijfels hierover uitsprak. Dat maakte een hoop reacties los. Er kwam zelfs een uitgebreide reactie van Stichting CPNB via mijn mail binnen. Daarin stond informatie waarvan ik denk dat het goed is als deze gedeeld wordt (zie verder hieronder). Een van de conclusies is: ook deze campagne valt of staat met de leerkracht. Uit de top 3 blijkt namelijk wel dat boekpromotie de sleutel is tot succes (én een leuk boek schrijven natuurlijk 😉 ). Als de makers van de genomineerde boeken iets goed kunnen, dan is het wel: promoten. Hoewel… het succes van De Gorgels wordt denk ik ook grotendeels bepaald door leerkrachten: dit is namelijk zonder twijfel een van de meest geliefde voorleesseries in de middenbouw. Daardoor kennen kinderen het boek en stemmen ze erop.

Laat er vooral geen twijfel over bestaan: de genomineerde boeken zijn immens populair. Kinderen lezen de boeken én vinden ze ontzettend leuk – anders zouden ze nooit in de top 3 terecht zijn gekomen. Kinderen stemmen niet op boeken die ze niet leuk vinden, zo simpel is het. De Kinderjuryprijs is dan ook echt een prijs van kinderen. Maar… onbekend maakt onbemind en als kinderen (een) boek(en) niet kennen, zullen ze eerder stemmen op een maker die ze leuk vinden dan dat ze zich uit zichzelf verdiepen in de verschillende boeken. En dáár gaat het wat mij betreft mis, want in deze laatste stemronde is wat mij betreft te weinig aandacht voor de boeken zelf. Waar gaan ze eigenlijk over? Waaróm vinden kinderen ze zo leuk? Waarom zou jíj ze leuk kunnen vinden? En waarom zou je er dus op stemmen? En leerkracht, let op: hierbij kun jij een cruciale rol spelen!

Nominaties Kinderjury 2023

Omdat er op de website kinderjury.nl eigenlijk helemaal geen informatie over de boeken te vinden is (als je op de cover klikt van een van de nominaties ga je automatisch stemmen), doe ik dat hieronder. Van veel boeken zijn namelijk (voorlees)filmpjes of inkijkexemplaren te vinden, zodat je een veel beter beeld kunt krijgen van de boeken. Ga ermee aan de slag! Luister met je klas naar fragmenten, bespreek de covers, laat kinderen die het boek wél gelezen hebben erover vertellen, en vertel kinderen waar ze het hele boek kunnen lezen of beluisteren en laat ze dán pas hun stem uitbrengen. Belangrijk om te beseffen: deze boeken vind je waarschijnlijk niet in de bibliotheek, want ze zijn (daadwerkelijk) zo populair dat ze vrijwel altijd uitgeleend zijn.

Categorie 6 t/m 9 jaar

De avonturen van Rutger, Thomas & Paco – De Tijdmachine (Kosmos)
Rutger Vink & Thomas van Grinsven, Sabine van der Stadt (ill.)

Via bol.com kun je niet alleen een inkijkexemplaar vinden, maar ook een boekpromotiefilmpje van de makers waarin ze vertellen over de inhoud van hun boek.

Maar… je kunt het boek ook als luisterboek downloaden via de app van de online bibliotheek.
Dit is gratis als je lid bent van de openbare bibliotheek (en als een kind nog geen lid is van de bieb: meteen regelen, want ook dat is gratis).

De Zoete Zusjes helpen de natuur
Hanneke de Zoete en Iris Boter (ill.)

Via bol.com kun je in het inkijkexemplaar de eerste bladzijden van het boek lezen.

Het hele boek kun je beluisteren via de online bibliotheek.

 

De Gorgels en de laatste kans
Jochem Myjer en Rick de Haas (ill.)

Dit boek is uitgebreid besproken in de Grote Vriendelijke Podcast, maar deze is niet gemaakt voor kinderen. Je kunt er echter wel een kort fragment uit laten horen, waarin Jochem Myjer voorleest! Zoals Bas Maliepaard zegt: dan krijg je wel een gevoel bij de Gorgels! Het voorleesfragment begint bij 18.24 min.

Op bol.com kun je via het inkijkexemplaar ook weer een flink stuk uit het boek lezen.

Verder is het goed om te weten dat dit het derde (slot)deel is in de serie over de Gorgels. Veel kinderen zullen een van de eerdere delen al kennen, maar mocht dit niet het geval zijn, dan kun je ze ook nog dit filmpje laten zien, waarin Jochem Myjer voorleest uit het eerste boek.

Categorie 10 t/m 12 jaar

Het leven van een loser – Voltreffer
Jeff Kinney (vertaling: Hanneke Majoor)

Dit boek kennen álle kinderen natuurlijk. Hoewel… Kennen ze het wel écht? Of hebben ze andere boeken uit de serie gelezen? Maak kinderen daar bewust van: mag je automatisch op een volgend deel stemmen als je de serie leuk vindt, maar als je het boek niet gelezen hebt? Is dat fair?

Er is een manier om het boek snel te leren kennen: er is een luisterversie beschikbaar via de online bibliotheek! Maar ja… dat is wel héél gek eigenlijk, want deze graphic novel draait toch ook om de illustraties. Toch is het best verfrissend om deze serie eens te luisteren!

Gif in het dierenrijk
Mátyás Bittenbinder & Barend Last en Dagmar Heikens & János Bittenbinder (ill.)

Dit informatieve boek kun je een stukje inkijken op bol.com.

In het boek staat vooral informatieve tekst, met een flinke opsomming van giftige dieren, maar er staan ook verhalen in het boek. Via de Voorleeshoek/The Reading Corner leest Barend Last deze voor. Deze voorleesfilmpjes kun je óók gratis bekijken als je lid bent van de bibliotheek. Geef op de website aan dat je je al hebt aangemeld en log vervolgens in via je bibliotheek account. Hieronder krijg je alvast een voorproefje:

Mus & Kapitein Kwaadbaard en De Amorfe
Kevin Hassing en Linde Faas (ill.)

De eerste drie hoofdstukken kun je lezen via het inkijkexemplaar op bol.com.

Je kunt echter ook het hele boek lezen via de online bibliotheek óf het boek luisteren! Kevin Hassing is naast kinderboekenschrijver ook stemacteur en heeft het luisterboek zelf ingesproken. Beter kan niet!

Kevin Hassing maakte daarnaast ook nog een speciaal promotiefilmpje mét inhoud vanwege zijn nominatie voor de prijs van de Kinderjury. Eigenlijk zou elke schrijver dit zo moeten doen: niet alleen vertellen dat je graag wilt dat iemand op je boek stemt (want dat snappen we wel…), maar ook vooral: waar het boek over gaat. (Helaas is deze video inmiddels weer verwijderd).

Tiplijsten Kinderjury

Bovenstaande boeken stonden allemaal ook al op de tiplijsten van de Kinderjury. Die waren opvallend dit jaar: er stonden véél bekende populaire boeken op, maar toch ook wel een paar literaire titels, zoals Bliksemkind van Hans Hagen & Martijn van der Linden of De mammoet had willen zingen van Toon Tellegen & Igor Oleynikov.

Elk jaar is het wat schimmig hoe deze lijsten tot stand komen, maar Stichting CPNB heeft duidelijkheid gegeven:

We hebben een keuze gemaakt om de tiplijsten niet meer samen te laten stellen door volwassenen, maar om hem te baseren op de meest gelezen boeken door de doelgroep. Zo wordt de prijs echt voor en door kinderen bepaald. Door die keuze moeten we dus het kalenderjaar afwachten, en dan gaan we turven welke boeken in deze leeftijdscategorieën het meest zijn verkocht én het meest zijn uitgeleend.

Een opmerkelijke, nieuwe aanpak dus! Door deze keuze is het niet mogelijk om de tiplijsten eerder in het schooljaar te publiceren. Geen onoverkomelijk probleem lijkt me trouwens, want je kunt heel gemakkelijk zien uit welk jaar een boek komt: dat staat altijd in het colofon. Je kunt dus prima aan het begin van het schooljaar kinderen erop wijzen dat álle boeken van het jaar waarin ze zich op dat moment bevinden (2022 bijv.), meedoen aan de Kinderjury van hetzelfde schooljaar (2023 dan dus). In het boek vind je vaak ook al een symbool van de Kinderjury. Het is alleen maar leuk om kinderen daarop te wijzen en meteen uit te leggen hoe de campagne werkt. In de schoolbieb kun je bovendien een Kinderjury-sticker op de buitenkant van het boek plakken om kinderen te helpen bij het vinden van de boeken.

Maar… nog steeds is er discussie mogelijk, want wat is een tiplijst? In mijn optiek bestaat een tiplijst uit boeken waarvan je denkt dat ze interessant zijn, maar die kinderen nog niet kennen. Daarom geef je immers de TIP om ze te gaan lezen. Als de boeken al veel verkocht en uitgeleend zijn, zijn het geen tips meer, maar is het een weerspiegeling van populariteit. Tijd voor een nieuwe naam?

Boekpromotie

Nu kunnen we er natuurlijk enorm over gaan lopen klagen dat de ’tiplijsten’ te weinig mooie, kwalitatieve kinderboeken laten zien en dat het meerendeel bestaat uit makkelijke hap-slik-weg-boeken, maar… hebben we dat niet zelf in de hand? Hoeveel leerkrachten doen echt hun best om in de maanden vóór de start van de Kinderjury al die mooie, kwalitatieve boeken in de klas te laten zien? Zijn dat er niet gewoon veel te weinig? Denk maar na: als kinderen andere boeken gaan kopen en lenen in de bibliotheek, gaat die Kinderjury-tiplijst er ook meteen anders uitzien…

Laten we dus vooral een voorbeeld nemen aan de fantastische BiebBoys Joran en Kees, die op ongelooflijk enthousiasmerende wijze kinderboeken promoten. Heb je gezien hoe zij dit jaar met de boekenbus door het land tourden?

Verder heb ik als tip: gebruik niet alléén de Kinderjury-tiplijst om boeken te promoten, want die boeken hebben zichzelf klaarblijkelijk al bewezen – anders stonden ze niet op die lijst. Maar… overschat je klas tegelijkertijd ook niet: er zijn genoeg kinderen die nog níet van Mus & Kapitein Kwaadbaard (de winnaar van 2022) hebben gehoord! Wees dus kritisch en probeer kinderen positief te verrassen! En als jij deze laatste stemweek dus gebruikt om alsnog over die serie te vertellen… misschien dat ze dan dolgraag stemmen op dat boek.

Doe mee met de Kinderjury!

Ik ben ervan overtuigd dat de Kinderjury als leesbevorderingscampagne ontzettend veel kansen biedt om kinderen aan het lezen te krijgen. De opzet voor deze website is zelfs mede ontstaan door de Kinderjury (zie dit artikel over de Kinderjury 2016)! Het promoten van kinderboeken is en blijft een feestje en iedereen die kinderen aan het lezen krijgt – ook YouTubers – verdient enorm veel waardering. Maar laten we vooral véél aandacht aan de kinderboeken besteden.