Alaska

door Anna Woltz

Op de eerste dag van het schooljaar weet Sven het zeker: hij moet een briljante stunt uithalen. Anders is hij meteen die zielige jongen uit 1b, vanwege zijn epilepsie.

Parker wil juist onzichtbaar zijn. Ze heeft net de ergste zomer van haar leven achter de rug en vertrouwt niemand meer.

Dan ontdekt ze dat Alaska, de hond die eerst van háár was, nu bij Sven woont – als zijn hulphond. Overdag wil Parker niks te maken hebben met Sven, dus er zit maar één ding op. Ze gaat Alaska ontvoeren.

Recensie

Anna Woltz schrijft over heftige emoties. Haar hoofdpersonen zijn heel vaak boos. Zelf heb ik een flinke aversie tegen lezen over boze hoofdpersonen (dat geeft me geen prettig gevoel), maar zóveel mensen spraken lyrisch over dit boek, dat ik het ook per se wilde lezen. Gelukkig maar. Want ondanks dat ik het begin van het boek wel weer vrij standaard vond (hoofdpersoon is boos en er is iets ergs gebeurd, maar als lezer weet je niet wat), heeft het verhaal ook mij gegrepen.

Parker en Sven zijn namelijk eigenlijk helemaal niet boos, maar vooral heel erg angstig en verdrietig. Daardoor hebben ze allebei een masker opgezet, zodat niemand weet wat er écht in hen omgaat. Maar als Parker ’s nachts bij Sven op bezoek gaat (om Alaska te ontvoeren), hoeven ze zich niet anders voor te doen dan wie ze zijn. Parker mist Alaska verschrikkelijk, maar krijgt ook begrip voor Sven, die zijn hond vanwege zijn epilepsie-aanvallen echt nodig heeft. Sven háát de hond juist, omdat hij hem nodig heeft. Hij wil de hond immers niet nodig hebben, maar normaal zijn. Doordat Parker en Sven elkaar confronteren met hun gevoelens en gedrag, ontwikkelen ze zich en leren ze om hun angsten opzij te zetten. Daarmee gaat het boek ook over moedig zijn en de durf (en wil) om te léven. En dat is, in de huidige tijd vol angst en terrorisme, een zeer actueel en universeel thema.

Het is jammer dat je aan de buitenkant van het boek zo’n slecht beeld krijgt van waar het verhaal over gaat. Misschien dat het kinderen triggert om te willen weten waarom Sven zielig zou zijn, maar ik denk dat het juist aanspreekt om te weten dat dit een boek is over een kind met epilepsie. Dat is namelijk uniek en erg interessant. Nu is dit nergens op het omslag te vinden (ik heb het er zelf bijgezet in de samenvatting).

Het bijzondere aan dit verhaal is dat het niet alleen over heftige emoties gaat, maar ook veel emoties oproept bij de lezer. Dat getuigt van een goede pen: Woltz weet feilloos over te brengen hoe de hoofdpersonen zich voelen en het lukt haar dus ook om begrip voor hen op te brengen. Dat is heel mooi, want dat is waar je mijns inziens een goed verhaal aan herkent: dat het de lezer raakt. Dat het iets met je doet. Dat het je aan het denken zet.

Daar komt bij dat het verhaal heel gemakkelijk leest. Afwisselend komen Parker en Sven aan het woord. Waar Parker stopt met vertellen, gaat Sven verder en vice versa. Zo krijg je, in korte hoofdstukken, beide kanten van het verhaal te horen. En dat verhaal boeit tot de laatste bladzijde. Ik heb het boek in één ruk uitgelezen.

Lestips

Om het boek te promoten, is het leuk om zowel een stukje van Sven als een stukje van Parker voor te lezen. Je kunt direct met het eerste hoofdstuk beginnen (Sven) en dan vertellen dat ook Parker zich voorbereidt op de brugklas. Lees dan een klein stukje uit haar eerste hoofdstuk voor:

Mijn fiets suist (…) is het leeg. (blz. 8/9)

Op die manier leren de kinderen de vertelstijl direct goed kennen én krijgen ze een goed beeld van de hoofdpersonen. Daarnaast is het meteen duidelijk dat er iets heel bijzonders met Sven aan de hand is, maar wat het is… dat is nog niet direct duidelijk uit het fragment. Ook het fragment over Parker roept vragen op. Waarom is ze haar hond kwijt??

Je zou het de kinderen kunnen vragen: wat denk je dat Sven heeft? Vervolgens kun je vertellen dat hij epilepsie en daarom ook een hulphond heeft… Alaska. Lees dan de achterkant van het boek voor.

Epilepsie

Aansluitend zou je heel goed verder kunnen praten over epilepsie en hulphonden. Je kunt hierbij informatie halen van de website van Anna Woltz, die hierop schrijft over het onderzoek dat ze voor dit boek heeft gedaan. Erg interessant! Op Schooltv.nl zijn interessante filmpjes te vinden over epilepsie, onder andere van Het Klokhuis. Ook kun je nog een filmpje bekijken over het trainen van een hulphond (en meteen vertellen dat je allerlei verschillende soorten hulphonden hebt).

Er is bewezen dat kinderen die zelf een stoornis, ziekte of aandoening hebben, zich beter kunnen voelen als ze lezen over iemand in dezelfde situatie. Hiervoor is de website www.leesjebeter.nl opgericht. Vanzelfsprekend is Alaska een boek dat tevens voor veel begrip kan zorgen bij mensen (kind of volwassene) die te maken krijgen met iemand met epilepsie. Mocht je een kind in de klas of op school hebben met epilepsie, dan is het dus zéker een aanrader om dit boek in de klas voor te lezen.

Leven met angst

‘Wees blij,’ zeg ik, ‘dat je bang kunt zijn voor een man met een pistool. Ik moet bang zijn voor mezelf. (blz. 106)

Bovenstaande, confronterende uitspraak van de epileptische Sven kan een heel mooie opening zijn voor een gesprek. Wat vinden de kinderen hiervan? Begrijpen ze wat Sven hier zegt? Zijn ze het met hem eens? Natuurlijk moet je er dan wel even wat achtergrond informatie over geven…

Dit boek gaat behalve over het hebben van angsten, juist heel erg over het overwinnen van die angsten – zonder dat het die angsten bagatelliseert. Ja, je weet nooit wat er kan gebeuren. Er kán iets misgaan en daar mag je best bang voor zijn. Maar als je je daardoor gaat verstoppen, zul je ook nooit mooie dingen meemaken in het leven. Een prachtige boodschap in deze tijd met aanslagen en angst. Daarom is dit een heel waardevol boek om in de klas voor te lezen.

Lesbrief

Bij het boek is een uitgebreide lesbrief geschreven! Er staat een kort interview met Anna Woltz in, vijf ‘lessuggesties’ ofwel kant-en klare lessen van 20 min. tot een uur én er zitten handige werkbladen bij. Je kunt hem vinden op de website naarschoolmetquerido.nl.

Schrijver in de klas

Je kunt natuurlijk ook Anna Woltz in je klas uitnodigen om haar zelf te laten vertellen over het boek! Dat kan via haar auteurspagina op de website van de Schrijverscentrale.
Tip van haarzelf (gehoord tijdens Pabo Leest 2020): vertel niet dat het súperleuk gaat worden, want dan schep je verkeerde verwachtingen. En natuurlijk wordt het wél superleuk, want er is niemand die beter over haar boeken kan vertellen dan de schrijfster zelf!

Em. Querido’s Kinderboeken Uitgeverij, 2016