Bram en het zoldermysterie - Leesbevordering in de klas

Bram en het zoldermysterie De tienjarige Bram heeft het moeilijk: het huis waarin hij opgroeide is gesloopt, hij moet zijn vrienden achterlaten en tot overmaat van ramp moet hij ook nog eens verhuizen naar het grote landhuis van zijn opa en oma. Daar is het stil… en eng. Bram hoort vreemde geluiden op zolder en komt achter het bestaan van de angstaanjagende Zolderschimmen. Als zij zijn kleine zusje te pakken krijgen, wil hij er natuurlijk alles aan doen om haar te redden. De Zolderschimmen dwingen hem op zoek te gaan naar een aantal voorwerpen. Zo ontdekt Bram dat hij – net als deze ‘Zoldermystici’ – de hele wereld over kan reizen via de dozen op zolder. Dat is het begin van een spannend avontuur…

Eerste deel in de serie over Bram. Deel 2 zal in 2018 verschijnen.

Recensie

Auteur Michael Reefs heeft zich tot doel gesteld om zoveel mogelijk kinderen (weer) aan het lezen te krijgen. Een mooie doelstelling, die alleen maar toegejuicht kan worden natuurlijk! Reefs doet dit door interactieve boeken te schrijven, met eigentijdse QR-codes en spannende, mysterieuze verhalen. Bram en het zoldermysterie is het eerste deel van een serie waar hij – zo is te lezen in het nawoord – al in 2004 de eerste ideeën voor had. Er ontbrak echter nog iets… en dat bleek het reizen via de dozen te zijn.

Dit is ook meteen de sterkste kant van dit boek: het concept van ‘reizen via dozen naar andere landen’ spreekt enorm tot de verbeelding en dat die dozen op zolder staan, past daar perfect bij. Zolders zijn – voor kinderen – immers vaak spannende, donkere plaatsen, waar enge mannen zich héél goed zouden kunnen ophouden. Dat de lezer via QR-codes ook nog eens extra informatie kan krijgen over de plaatsen waar Bram naartoe reist, maakt het lezen van dit boek tot een interactieve ervaring: tijdens het lezen kun je via je smartphone of tablet zelf in de wereld duiken waar Bram zich in bevindt. Zo kun je bijvoorbeeld via Google maps zien waar één van de zolders zich bevindt.

Helaas had dit geweldige concept nog wel iets beter kunnen worden uitgewerkt. Hoewel het boek vol vaart geschreven is, blijf je als lezer regelmatig haperen op onnodige details, onwaarschijnlijkheden en onlogische verbanden. Zo is Bram er bijvoorbeeld van overtuigd dat ‘die mysterieuze mannen nog ergens moeten zijn’ (blz. 52), terwijl hij net getuige is geweest van het feit dat ze via dozen kunnen verdwijnen. En terwijl Bram op de ene bladzijde ziet dat vriendin Mei-Lin ‘de juiste straat al gevonden heeft’, hoopt hij twee bladzijden later dat zij wel weet waar ze naartoe moet, want hij heeft geen idee hoe ver ze nog moeten (blz. 128).

Mei-Lin is, naast Bram, een belangrijk personage in het boek en in heel veel opzichten zijn tegenpool: hij is gevoelig, dromerig en wat angstig; zij is een stoere, keiharde tante. Ook dit is in concept een mooi contrast, maar in de uitvoering zorgt het regelmatig voor erg vreemde situaties, die niet bevredigend worden uitgewerkt. Zo is Bram Mei-Lin op een gegeven moment kwijt en als hij haar uiteindelijk weer vindt, reageert ze met: “Ik zag iemand die ik kende en ik dacht dat je me volgde. Daarna vergat ik je, sorry.’ (blz. 194) Wat?! Ze was hem een rondleiding aan het geven!

Gelukkig weet Reefs de spanning in het boek vast te houden en zal dit niet al te kritische lezers zeker aansporen om verder te lezen. Het moeten verzamelen van mysterieuze voorwerpen, verspreid over de wereld, maakt absoluut nieuwsgierig. Bram reist in dit verhaal naar Brazilië, Noorwegen en China en je krijgt als lezer flink wat informatie over deze landen. Daarmee prikkelt het boek zeker het verlangen om zelf de wereld te gaan ontdekken.

Lestips

Het concept van dit boek kun je heel goed gebruiken in je klas: via dozen reizen naar andere landen prikkelt de verbeelding en biedt talloze mogelijkheden voor leuke opdrachten. Doordat je voor alle opdrachten het boek als uitgangspunt neemt, doe je dan ook gelijk aan boekpromotie. Hieronder enkele suggesties:

* In het boek staan regelmatig dozen afgebeeld, met daarin QR-codes. Als je deze scant, kom je op een webpagina met extra informatie over het gebied waar Bram zich op dat moment bevindt. Fantastisch! De informatie is steeds gebaseerd op een kort fragment uit het boek. Bij de informatie ontbreekt beeldmateriaal – dit zouden de kinderen er dus heel goed bij kunnen zoeken!

* Bovenstaand idee kun je natuurlijk nog verder uitwerken! Ga in het boek op zoek naar nog meer korte fragmenten en laat de kinderen er informatie bij zoeken. Zo zou je over de stad Chengdu (China) het volgende fragment kunnen gebruiken:

‘Tadaa!’ zegt ze als ze voor een van de drukste straten staan die Bram ooit heeft gezien. Links en rechts staan gebouwen die nog hoger zijn dan de flats die hij eerder zag. Overal hangt neonreclame aan de gevels. (blz. 189)

Natuurlijk is het helemaal geweldig als de kinderen hun gevonden informatie kunnen presenteren op een webpagina, met QR-codes die ernaartoe leiden, maar dan moet je wel die mogelijkheden hebben. Je kunt het ook prima doen met een poster.

* Dozen en landen… het lijkt me een logisch idee: kijkdozen maken van verschillende landen op de wereld! Lees om deze opdracht te introduceren het volgende fragment uit het boek voor. Hierin reist Bram voor het eerst naar een andere plek. Vertel aan de kinderen dat hij op deze manier naar een ander land kan reizen. Waar zou hij allemaal terecht kunnen komen? Naar welk land zouden zij graag willen reizen? Laat ze hier een kijkdoos van maken.

Onzeker stapt Bram (…) uur te gaan. (blz. 80 t/m 82)

* Er is ook nog een website bij het boek: www.uitgeverijstormsteen.nl/bram. Hier kun je bijv. de eerste drie hoofdstukken van het boek lezen. Maar kinderen kunnen ook tekeningen van een dier insturen, die dan op de website geplaatst kunnen worden. Wat dit met het verhaal te maken heeft? Bram houdt erg van tekenen en in het verhaal besluit hij in een nogal penibele situatie een stel wolven na te gaan tekenen. Het is in het boek een beetje een vreemd uitstapje, maar op deze manier kun je er wel iets leuks mee doen!