De gemene moord op Muggemietje

door Ted van Lieshout

Muggemietje vliegt de klas binnen.
Dat had ze beter niet kunnen doen…

‘Juf, heb jij het al gehoord?
Muggemietje is vermoord!
Ze zat op een bladzijde, het arme wicht,
toen sloeg het boek zijn kaften dicht.’

Wie vermoordde Muggemietje?

Bekroond met de Zilveren Griffel 2021 in de categorie Poëzie.

Recensie

Ted van Lieshout heeft het al eerder gedaan: de letters in een boek tot leven brengen. Hij kreeg er in 2019 de Boekensleutel voor: in zijn boek Ze gaan er met je neus vandoor liet hij letters in verschillende kleuren met elkaar in gevecht gaan.

In dit boek gaat hij nog een stapje verder, want in dit boek brengt hij het complete boek tot leven! Sterker nog: de kinderen in de klas beschuldigen het boek van moord! Moord op een mug!

Nee hoor, juf, het is niet waar.
Wij zijn heus geen moordenaar.

Bladzijde 9 of bladzijde 8
heeft Muggemietje omgebracht.

De bloedspetters en wat verdwaalde letters illustreren wat er is gebeurd (Helaas, we zagen het pas net: Muggemietje is geplet!) en dat leidt natuurlijk tot grote hilariteit bij de lezer. Maar wat is er nu daadwerkelijk gebeurd?

Het boek moet voor straf in de kast en de letters staan vanaf dat moment in het donker. Ook zij beschuldigen het boek van moord, maar ‘boek zegt nee’. Hoe dan? Door ezelsoortjes in de hoeken van de bladzijden!

Wat er dan ontstaat is een enorme ruzie tussen de letters en het boek. Ted van Lieshout gebruikt hiervoor niet alleen allitererende scheldpartijen, maar ook beelden: tot scheuren in de bladzijden aan toe! Uiteindelijk leidt deze explosie aan agressiviteit tot bezinning en dan eindigt het boek met een zeer humoristisch, geniepig einde.

Net als bij Ze gaan er met je neus vandoor getuigt dit boek van enorme creativiteit en het kunnen denken buiten de kaders. Kinderen zullen het boek ongetwijfeld bijzonder gek vinden – een boek dat praat met de letters?! – maar met de juiste introductie, zullen er zeker kinderen zijn die dit spel fantastisch vinden! En natuurlijk blijft er dan ook nog de mysterieuze vraag: wíe heeft Muggemietje nou echt vermoord?

Lestips

Wil je weten hoe je dit boek moet introduceren? Kijk dan hoe Ted van Lieshout het eerste gedicht voorleest! Je kunt dit filmpje natuurlijk laten zien, maar het gedicht ook zelf voordragen. Vervolgens moet je het boek – zoals hij ook doet – met een klap dichtslaan. BAM!

Kinderen vinden dat al best wel gek, maar vervolgens doe je het boek weer open… en laat je de bloedspetters zien. Oooohh jeeeee… Muggemietje! – Hilariteit gegarandeerd!

Vervolgens lees je een aantal strofes van het volgende gedicht voor:

Juf, heb jij het al gehoord (…) Muggemietje is geplet!

En laat je zien hoe het boek verder gaat: met letters op z’n kop en dan…

Nee hoor, juf, het is niet waar (…) heeft Muggemietje omgebracht.

Maar wie heeft het dan wel gedaan? De kinderen beschuldigen het boek en het boek moet voor straf in de kast. En wat er dan gebeurt…

Het helpt kinderen wel als je iets meer uitleg over het boek geeft. Lees bijvoorbeeld de eerste regels van de zwarte bladzijde voor. Door de juiste intonatie wordt duidelijker hoe het boek bedoeld is. Wijs dan ook op de ezelsoortjes – weten kinderen überhaupt wat dat zijn?

Je kunt ook het hele boek samenlezen met de klas. Daarvoor is deze uitgebreide lesbrief ontwikkeld.

De Waanzinnige Podcast

Er is ook een aflevering van de Waanzinnige Podcast over dit boek! Nadine (8 jaar) vertelt waarom dit haar lievelingsboek is. Het is leuk om de podcast in de klas te luisteren!

Daarvoor is óók een lesbrief gemaakt (te downloaden op de pagina van de betreffende podcast), waarbij je met de klas niet alleen in gesprek gaat over het boek, maar ook over wat Nadine vertelt. Met behulp van de vragen in de lesbrief zullen de kinderen nog aandachtiger luisteren.

Zorg er ook voor dat het boek dan al in de klas is, zodat je het kunt laten zien. Bovendien, – zoals in de lesbrief staat – staat het boek in de klas? Dan gaat 1 op de 3 kinderen het na het luisteren van de podcast lezen. (Hoera!)

Uitgeverij Leopold, 2020