Dichter bij de seizoenen - Leesbevordering in de klas

Dichter bij de seizoenen Beleef een jaar in de natuur én leer over verschillende versvormen met de gedichten in deze bundel.
Voor elk seizoen en elke maand word je verrast door een bijzonder gedicht met daarbij een prachtige houtsnede.

De gedichten zijn in verschillende versvormen geschreven. Zo ontdek je in mei een spicht waarin een specht een gat in de boom hakketakt, in november een rondelet waarin een egel een veilig bedje van blad maakt en in februari een sonnet waarin eenden kwakend in wakken baden gaan.

Recensie

Poëzie is gewoon een soort puzzelen! Deze bundel maakt duidelijk dat poëzie veel meer is dan mooie woorden laten rijmen: lettergrepen tellen, woorden tellen, regels tellen, letten op herhaling, beginletters of rijmschema. En dan moet het ook nog ergens over gaan. En er wordt nog iets duidelijk van deze prachtige bundel: Bette Westera beheerst deze dichtkunst tot in de puntjes!

Wat een heerlijke gedichten bij alle seizoenen. Elk seizoen en elke maand heeft zijn eigen gedicht, in een eigen versvorm. Over bloemen, vogels, beestjes en de veranderingen in de natuur. Ieder seizoen begint met een haiku en dat is niet zomaar: bijna alle Japanse haiku (het meervoud van haiku bestaat niet – ook geleerd uit dit boek) gaan over de natuur en worden in dichtbundels ingedeeld naar de seizoenen.

Achter in het boek staan alle gedichten nog een keer op een rijtje, met daarbij de versvorm waarin ze geschreven zijn heel helder toegelicht. Of het nu een rondeel, een sonnet, een haiku, een elfje of een acrostichon is, Bette Westera weet over al die versvormen wel iets interessants te vertellen.

Zo is het heel interessant om te lezen hoe de versvormen zijn ontstaan. Drs. P. heeft bijv ‘de spicht’ en ‘het ollekebolleke’ bedacht. Maar het (geniale) stapelvers over de gans in het winterlandschap is blijkbaar uit de pen van Westera zelf ontstaan:

Alle versvormen in dit boek zijn ooit een keer door iemand verzonnen, en nog steeds bedenken dichters nieuwe vormen om hun woorden in te gieten. Zo ontstond bij de maand januari in dit boek het stapelvers, een gedicht waarin woorden op elkaar gestapeld worden. (blz. 47)

Maar niet alleen het ritme en de regels van de verzen kloppen, de woordkeuze is óók poëtisch en dat maakt ze zo mooi om (voor) te lezen. ‘Overal schilderen narcissen bermen geel’ (blz. 11); ‘De dag verdwijnt steeds vroeger in de nacht’ (blz. 27). Verder is het geweldig hoe Westera met originele woorden weet te verrassen.

Wij vinden hier onze
winterversnapering:
pindarisotto en
zadensaté.
(blz. 33)

En dan zijn er nog de prenten van Henriette Boerendans, die dit boek helemaal tot een waar kunstwerk maken. Het kleurgebruik, de techniek (houtsneden) en de zeggingskracht zijn fantastisch. Hier zou een kalender voor aan de muur van gemaakt moeten worden. Met dit boek heb je iedere maand een gedicht om in te lijsten!

Lestips

Deze bundel kun je prachtig gebruiken bij lessen over de seizoenen. Lees een gedicht voor en bespreek de inhoud en je hebt heel eenvoudig een prachtige les over groei, bloei, zomerhitte, trekvogels of winterslaap.

Hoe mooi is het dan om ook gelijk een poëzieles te kunnen geven! Lees de uitleg van Bette Westera achter in het boek voor om de versvorm toe te lichten. Het is natuurlijk erg leuk om kinderen hier zelf ook mee te laten stoeien. Sommige versvormen zijn echt heel lastig, maar misschien lukt het de kinderen wel om zelf een haiku (over de natuur of over het betreffende seizoen) of een elfje te schrijven bijvoorbeeld.

Daarnaast is het natuurlijk mooi om soortgelijke voorbeelden te zoeken.
Lees je het spichtgedicht voor? Zoek dan ook een spicht van Drs. P. op!
Lees je een sonnet voor? Denk dan bijvoorbeeld aan de beeldsonnetten van Ted van Lieshout (Rond vierkant vierkant rond – bekijk bij bol). Misschien lukt het de kinderen dan wél om een sonnet te maken. Van Lieshout zegt niet voor niets: