Het jaar van Victor

door Aby Hartog

Op oudejaarsavond kijkt de 10-jarige Victor vooruit. Hij hoopt dat het een fantastisch jaar wordt. Maar het begint niet best: hij brandt zijn vingers aan het vuurwerk, en vlak daarna breekt hij zijn arm. Niet veel later wordt zijn vader ontslagen en maken zijn vader en moeder steeds meer ruzie… Met pijn, vrolijkheid, woede, verdriet, liefde en soms een leugentje baant Victor zich een weg door zíjn jaar.

Recensie

Zo. Victor krijgt het aardig voor zijn kiezen tijdens zíjn jaar. Zijn gebroken arm is nog niets vergeleken met de ellende die hij meemaakt als zijn ouders uiteindelijk uit elkaar gaan. Dat is dan ook wat dit boek heel indrukwekkend maakt: de scheiding van de ouders van Victor is er eentje waarvan je hoopt dat geen enkel kind het zo meemaakt (alcoholisme, nieuwe vriendjes, veel ruzie). Helaas weet je als leerkracht wel beter… en dit boek maakt pijnlijk duidelijk hoeveel impact dat heeft.

‘Wat eten we vanavond?’ vraag ik.
‘Patat natuurlijk,’ zegt papa. ‘Het is vakantie.’
Hij komt overeind. ‘Hier is geld. Ga maar friet halen.’
Hij laat het geld vallen. Hij bukt en valt bijna. Als hij weer recht overeind staat zie ik waarom hij bijna viel. Er liggen bierblikjes op de grond. Lege bierblikjes. Veel lege blikjes. (…)
Lekker gezellig, vakantie op een camping, met papa. (blz. 113)

Het boek staat vol met korte dialogen, waarin eigenlijk niets gezegd wordt. En toch wordt hierdoor juist heel duidelijk wat er aan de hand is – doordát er heel veel wordt verzwegen. Victor vertelt in dit boek zijn verhaal, als in een dagboek: elke maand is verdeeld in korte hoofdstukjes, geschreven vanuit de ik-persoon. De schrijfstijl – in superkorte zinnetjes, met veel herhaling – is heel bijzonder en misschien even wennen. Toch leest het boek hierdoor heel vlot en geeft het juist heel veel kracht aan dit verhaal.

Wat echter vooral bijzonder is aan dit verhaal, is de intensiteit waarmee het binnenkomt. De emoties van Victor zijn zo goed beschreven, dat iedere lezer ze zal begrijpen. Kinderen van gescheiden ouders zullen zich herkennen in de boosheid van Victor en het onbegrip over het feit dat zijn ouders niet meer bij elkaar willen zijn. Volwassen lezers zullen schrikken van het gedrag van de ouders en de gevolgen die dit heeft.

Hoewel op de achterflap van het boek niet wordt verraden dat de ouders van Victor uit elkaar gaan (hier wordt nog gesproken van een dreiging), is dit nu eigenlijk júist de kracht van dit boek: de manier waarop de scheiding wordt uitgewerkt. Niets wordt mooier gemaakt dan het is; het is geen fijn jaar voor Victor. Dat het verhaal toch niet heel zwaar is geworden, komt doordat de auteur ook voldoende positieve ervaringen en humor in het boek heeft verwerkt. Een boek dat de gevoelens van kinderen heel serieus neemt. Een boek dat je niet snel zult vergeten…

Lestips

Het is een aanrader om dit boek voor te lezen. De kaft en met name de zijkant van het boek zorgen er niet direct voor dat kinderen het boek uit de kast pakken. Zonde! Dit verhaal verdient het om gelezen te worden!

Voor kinderen waarvan de ouders gaan scheiden, kan het heel fijn zijn om dit verhaal te horen – ze zullen zich herkennen in Victor en gesteund voelen door het feit dat ze niet de enigen zijn die dit doormaken.

Maar ook voor andere kinderen is dit een boeiend verhaal. Het draagt bij tot begrip voor kinderen van gescheiden ouders, maar het is daarnaast ook op een bijzondere manier geschreven. Het is anders dan andere boeken en alleen daardoor al een aanrader. Op deze manier laat je kinderen zien dat er heel diverse manieren zijn om een verhaal te vertellen.

Nog een reden om het boek voor te lezen, is dat het voor jou als volwassene makkelijker zal zijn om de juiste intonatie in alle zinnen te leggen – dit kan voor onervaren lezers misschien wat lastig zijn en dan komt het boek minder goed uit de verf.

Mocht je het boek niet voorlezen, promoot het dan in ieder geval zeker. Om kinderen een goed beeld te geven van de situatie waarin Victor zich bevindt en de manier waarop het boek is geschreven, kun je het volgende fragment voorlezen:

Het weekend is (…) Met z’n allen. Tegelijk. (blz. 86 t/m 91)

Em. Querido’s Uitgeverij, 2013