Kampioen 2.0

door Corien Oranje, Olivier van de Voort

Na een bizar ongeluk met zijn pony verliest de 11-jarige Olivier van de Voort zijn linker onderbeen. Zijn sportieve leven lijkt voorbij.

Maar Olivier vecht zich terug. Hij gaat weer zwemmen, en twee jaar na het ongeluk wint hij goud bij de Friese kampioenschappen. En dat is nog maar het begin. Want Olivier heeft een droom: hij wil naar de Paralympics in Rio.

Dit is een heruitgave van het boek Kampioen (2011). In Kampioen 2.0 lees je echter niet alleen dit verhaal over Olivier, maar ook hoe het daarna met hem verder is gegaan.
Nog een verschil: in Kampioen werd Olivier nog Victor genoemd (zijn tweede naam); nu is het echt zíjn verhaal.

Recensie

Wat een ongelooflijk heftig, maar tegelijk krachtig boek is dit. Kippenvel, van begin tot einde! Na het vlotte eerste hoofdstuk, waarin Corien Oranje feilloos de sfeer en spanning van een zwemwedstrijd weet te beschrijven en Olivier wint, gaat daarna alles mis.

Hij is niets meer. Er is geen Olivier meer. Er is alleen nog maar pijn. (blz. 23)

Als door een wonder overleeft Olivier het ongeluk met zijn pony, maar de impact ervan is groot. Je leest over het ongeluk alsof je er zelf bij bent – ontzettend heftig! Het lezen van deze hoofdstukken is net als kijken naar een echt ongeluk: je wilt het eigenlijk niet zien, maar toch wil je weten hoe het afloopt. Al lezende ben je vervolgens getuige van Oliviers koortsdromen en vreselijke pijn. Na een zesde operatie lijkt hij enigszins te ontwaken uit de nachtmerrie. Hij gaat weer deel uitmaken van het leven, krijgt contact met andere mensen én er is hoop…

‘Luister goed’, zegt de chirurg kortaf.
‘Ik ga het niet mooier maken dan het is.’
Een jonge, gespierde man is het, met donker, krullend haar.
Hij ziet eruit als een sprinter. Een tennisser. Een coach.
‘Je voet is eraf. Daar is niks aan te doen. Maar je krijgt een prothese. Met een prothese kun je alles doen wat je wilt. Fietsen. Voetballen. Marathons lopen. Duidelijk?’
Olivier knippert met zijn ogen. Dit is de eerste persoon die geen medelijden met hem heeft. Die niet zegt hoe erg het is. Die niet extra aardig doet. De eerste die gewoon tegen hem praat. Zakelijk. Mannen onder elkaar. (blz. 49)

Vanaf dat moment lees je hoe het revalidatieproces verloopt. Olivier maakt nieuwe vrienden in het revalidatiecentrum, maar gaat langzaam ook weer terug naar zijn oude leven. Leuk om te weten is dat de drieling die in het verhaal voorkomt, de zoons van Corien Oranje zijn – in het tussenwoord lees je dat de schrijfster dit hele verhaal dan ook zelf van dichtbij heeft meegemaakt.

Langzaam verschuift Oliviers leven weer naar het zwemmen, wat gestimuleerd wordt door zijn vader. Wat dit verhaal ook zo krachtig maakt, is om te lezen hoe betrokken de ouders van Olivier bij het hele proces zijn geweest, zonder dat ze bij de pakken neer zijn gaan zitten of Olivier weg hebben gezet als ‘zielig’. Het boek laat je daardoor op een heel positieve manier naar (mensen met) een handicap kijken: natuurlijk wordt er gesproken over de pijn, de frustratie en de ongemakken, maar er wordt tegelijkertijd constant gefocust op wat wél kan. Voor kinderen die zoiets zelf meemaken, kan dit boek dan ook een ongelooflijke steun zijn.

Papa legt een arm om zijn schouder. ‘Je laat je door dat stomme ongeluk toch niet uit het veld slaan? Kijk goed wat je deed, zonet! Je zwom alleen met je armen. En je zwom goed. Straks ga je weer proberen om je benen te gebruiken. Kijken hoe je dat kunt doen zonder scheef te gaan. Als je dat eenmaal te pakken hebt, ben je niet meer te houden. Kom op. Doen we nog een paar baantjes, oké?’ (blz. 127/128)

Het verhaal dompelt je vervolgens helemaal onder in de wereld van het wedstrijdzwemmen en eindigt als Olivier zwemkampioen wordt van Friesland. Het is het begin van zijn carrière als topsporter, waar hij in het tweede deel zélf over vertelt. Wat een geweldige toevoeging aan het oorspronkelijke verhaal! Het is een ongelooflijk interessant inkijkje in het leven van een jonge topsporter: je leest hoe de trainingen verlopen, hoe je school en sport combineert, en uiteindelijk zelfs over de Paralympische Spelen. En voor kinderen die van zwemsport houden, is dit deel helemaal een feest om te lezen – met talloze weetjes over de zwemsport en QR-codes naar filmpjes van wedstrijden waar Olivier aan heeft deelgenomen.

Toch is dit behalve een verhaal over echte topsport en zwemmen, vooral een boek over doorzettingsvermogen, hoop en veerkracht. Om te lezen hoe Olivier én zijn ouders zich door deze moeilijke periode heen hebben gevochten, is werkelijk heel inspirerend. Het laat zien hoeveel je kunt bereiken als je niet opgeeft en in jezelf blijft geloven.

Lestips

Hoewel het begin van dit boek ongelooflijk heftig is – en ik kon het echt niet lezen zonder tranen in mijn ogen – is dit toch een boek dat veel kinderen prachtig zullen vinden. De kracht die eruit spreekt, is bijna onvoorstelbaar. Ik denk dat kinderen ademloos zullen luisteren als je dit boek voorleest. Het geeft ze de mogelijkheid om zich in te leven in kinderen die een ernstige ziekte hebben of, zoals Olivier, een ernstig ongeluk hebben meegemaakt.

Je kunt dit boek niet promoten door voor te lezen over het ongeluk – het is een marteling om niet direct te vertellen hoe het afloopt! (Houd hier ook rekening mee bij het voorlezen – stoppen na hoofdstuk 2 is eigenlijk geen optie!). In plaats daarvan kun je beter dit filmpje laten zien, dat door het NOS Jeugdjournaal is gemaakt:

Vervolgens kun je – om te illustreren dat de weg naar het succes van Olivier niet gemakkelijk is geweest – het volgende fragment voorlezen: als Olivier van het ziekenhuis naar het revalidatiecentrum gaat.

‘Lig je goed?’ (…)  hij dit meemaken. (blz. 56 t/m 60)

Schrijfster Corien Oranje maakte zelf ook nog een promotiefilmpje voor het boek. Dat kun je natuurlijk ook gebruiken!

Verder is er een speciale website bij het boek gemaakt, waar je nog meer foto’s en filmpjes vindt en kinderen informatie kunnen downloaden voor een boekbespreking (en dat kun je zelf dan natuurlijk ook!).

Paralympische Spelen

Sowieso is dit al een ontzettend interessant boek om te lezen over topsport, maar als de Paralympische Spelen eraan komen of bezig zijn, is dit helemaal het ideale boek om voor te lezen in de klas.

In het deel dat Olivier heeft geschreven, lees je o.a. over het Olympische dorp (in Rio, 2016) en de wedstrijden, maar ook over de manier waarop paralympische sporters worden ingedeeld op hun handicap. Heel interessant! Zeker het stukje over Paralympische doping (blz. 239) bleek in 2021 ook weer heel actueel, want er werd tijdens de Paralympics van dat jaar een artikel over gepubliceerd door de NOS: Hoe eerlijk zijn de Paralympische Spelen? ‘Het is tijd voor een waterdicht systeem.’

De oneerlijke indeling heeft er zelfs mede voor gezorgd dat Olivier een tijdje was gestopt met intensief trainen. Hierover vertelt hij ook in het boek: in het laatste hoofdstuk legt hij uit waarom hij er een tijdje voor heeft gekozen om zich te richten op andere dingen dan de topsport. Heel interessant, want het laat kinderen zien dat je altijd kunt kiezen wat je (op dat moment) gelukkig maakt.

Schrijver in de klas

Juist bij dit boek is het natuurlijk geweldig om het verhaal uit de mond van Corien Oranje of Olivier van de Voort zelf te horen. Dan weet je echt zeker dat íedereen het boek wil gaan lezen!

Corien Oranje kun je uitnodigen via de Schrijverscentrale. Ze is ook beschikbaar voor digitale ‘bezoeken’ via schrijveropjescherm.nl.

Olivier van de Voort heeft van het geven van clinics inmiddels zijn beroep gemaakt! Je kunt hem inhuren voor bijv. een clinic over beweging, over voeding of over mindset. Meer informatie hierover vind je op zijn website MO4 (MotivationalOlivier.com).

Uitgeverij Kluitman, 2021