Minoes - Leesbevordering in de klas

Minoes Juffrouw Minoes was vroeger poes. Ze spint, krabt, geeft kopjes en houdt nog steeds van vogeltjes. En ook al is ze nu een gewone juffrouw, ze spreekt nog prima ‘kats’. Dat laatste komt Tibbe goed van pas. Via Minoes en haar kattenvrienden hoort hij heel wat verborgen en geheime zaken en daarover schrijft hij in de krant. Maar soms geeft dat ook problemen… Grote problemen…

Recensie

Een echte klassieker, dit verhaal van Annie M.G. Schmidt. Hoewel misschien een klein beetje verouderd (wie gebruikt tegenwoordig nog het woord ‘juffrouw’ voor een jongedame?), is het boek gewoon tijdloos leuk. Zeker kinderen die van katten houden, zullen enorm genieten van dit boek vol katse kenmerken.

Tibbe ontdekt op een dag een juffrouw in een boom. Hij redt haar van een woedende hond en niet veel later treft hij haar in haar huis aan.

‘Pardon meneer,’ zei ze. ‘Ik zat hier op uw dak met uw kat Fluf. En het rook zo heerlijk. Zodoende ben ik door het dakraam geklommen. Hij zit nog buiten.’
Ze sprak heel keurig en damesachtig. Maar wat was ze nat. Het rode haar viel in pletterige sliertjes om haar hoofd en haar mantelpakje was druipnat en gekreukeld.
En ineens had hij zo’n medelijden met haar. Precies een zielige halfverzopen poes. Een aanloopkat! (blz. 19/20)

Tibbe weet op dat moment nog niet dat Minoes ook echt een poes is geweest. En vanzelfsprekend gelooft hij het ook niet als ze het hem vertelt. Maar toch spint ze als een kat, slaapt ze in een doos en… kan ze met katten praten. En dat laatste zorgt ervoor dat Minoes bij Tibbe kan blijven wonen, want door de ‘kattenpersdienst’ hoort Tibbe allerlei nieuwtjes en dat voorkomt dat hij ontslagen wordt bij de krant. Toch gaat het een keer mis en dan is hij niet alleen zijn baan kwijt, maar dreigt hij ook zijn huis kwijt te raken…

Annie M.G. Schmidt heeft zich voor dit boek grondig ingeleefd in hoe een kat zich moet voelen en dat levert fantastische kattenportretten op. Zo heb je de Schoolkat, die continu allerlei geschiedenisverhalen als nieuws rondbazuind (‘Geweldig nieuws, de Zilvervloot is veroverd. Door Piet Hein.’); de Monopoolkat, die in het hotel woont; de Redactiekat, die alles in de gaten houdt bij de krant en niet te vergeten de Jakkepoes. Vooral zwerfkat Jakkepoes is een geweldig personage in het boek: een typisch geval van zo’n volkse dame met een grote mond met een klein hartje.

‘Ik zeg altijd: er zijn twee soorten mensen. De ene soort zijn schoften.’
Ze zweeg even en nam een grote hap gekookte vis.
Minoes wachtte geduldig.
‘En de andere soort?’ vroeg ze.
‘De andere soort ben ik vergeten,’ zei de Jakkepoes.
‘Chchchchchchch…’ er kwam een rochelend geluid uit haar keel.
Minoes klopte haar op de magere schouders. De Jakkepoes spuugde een graat uit.
‘Dat mankeerde er nog maar nét aan,’ zei ze. Stikken in zo’n rotgraat. Ik heb het toch al niet makkelijk met zo’n hele kattencrèche onder aan m’n buik. (blz. 58)

Het nestje katjes dat de Jakkepoes heeft gekregen, speelt uiteindelijk nog een cruciale rol in het boek en hoe het met alle personages zal gaan aflopen, is zelfs best een beetje spannend. De grootste vraag is natuurlijk: blijft Minoes voor altijd een mens of wordt ze toch weer liever een kat?

Hoewel dit ook al een geweldig voorleesboek is voor jonge kinderen, is dit zeker een heerlijk leesboek voor de bovenbouw. Het verhaal is heel humoristisch en oudere kinderen zullen de kenmerkende humor en steken onder water van Annie M.G. Schmidt veel beter oppikken. Ook juffen en meesters zullen veel plezier beleven aan het voorlezen van dit boek! Of dat nu komt door de humor, de goed lopende dialogen of het ritme van de tekst… er zijn maar weinig boeken die zó fijn voorlezen als de boeken van Annie M.G. Schmidt!

Lestips

Dit is zeker een verhaal waar groep 6 van zal smullen! Maar ook in de hogere groepen, kun je dit boek prima aanraden.

Fragment voor boekpromotie:

Met Tibbe ging (…) Het was zo. (blz. 18 t/m 25*)

* Deze paginering klopt in zowel de nieuwste uitgave (2020) als de musicaleditie (2014). Zoals bij zoveel klassiekers zijn er vele varianten van dit boek in omloop:

Oorspronkelijke cover

Filmeditie

Musical editie

Opvallend is dat de nieuwste versie, uit 2020, ook nieuwe illustraties heeft gekregen. In de musicaleditie (2014) staan nog steeds de oorspronkelijke illustraties van Carl Hollander, maar de editie van 2020 heeft frisse, moderne illustraties van Eda Kaban. Dat zijn er overigens niet veel: de illustraties beperken zich tot mooie, aandoenlijke katjes aan het begin van elk hoofdstuk. Ook daardoor zie je dat dit boek niet per se bedoeld is voor jonge kinderen!

Op de website naarschoolmetquerido.nl vind je erg leuke lessuggesties. Zo is er bij het boek is een leuke test gemaakt: op welke kat lijk jij? Voor de groepen 3/4/5 is er ook een ontzettend leuke opdracht: Maak een poezenkrant. Deze opdracht kun je – met eventueel een beetje aanpassing – ook heel goed inzetten voor de bovenbouw!

Het boek is zeer succesvol verfilmd. Carice van Houten speelt een fantastische juffrouw Minoes en ook Theo Maassen als de verlegen Tibbe is heel geloofwaardig. Ik raad niet snel een boekverfilming aan, maar deze zou ik zéker kijken!