Professor S. en de gestolen breinbril

door Erik Scherder, Fred Diks, Mariëlla van de Beek

Na het avontuur van Professor S. en de verslaafde koning zit er een nieuwe jongen bij Brian en Zhé in de klas. Tycho zit door een dwarslaesie in een rolstoel, maar kan ontzettend goed tennissen. Zijn grote droom is om zich te plaatsen voor de Paralympische Spelen in Japan en daar de gouden medaille te winnen.

Professor S. heeft net een unieke breinbril uitgevonden. Daarmee kan hij in Tycho’s hersenen kijken om te zien hoe hij nog beter kan sporten. Maar een paar dagen later zijn de professor en de breinbril opeens verdwenen. Wie heeft die bril gestolen en de professor ontvoerd? En kunnen Brian, Zhé en het hondje Pavlov de professor bevrijden voor het te laat is?

Recensie

Voordat je begint aan het verhaal over Brian, Zhé, hondje Pavlov en de ontvoering van Professor S., wordt eerst uitgelegd hoe je hersenen eruitzien en wat de verschillende onderdelen precies doen.  Het is een voorbode voor wat komen gaat, want dit boek bestaat uit een mooie combinatie van fictie en non-fictie. Erik Scherder, o.a. bekend uit het tv-programma De wereld draait door, is een van de auteurs van het boek en weet als hoogleraar neuropsychologie nogal veel over de hersenen, dus dat levert een enorme berg interessante informatie op.

Die informatie wordt steeds gekoppeld aan het verhaal: na elk hoofdstuk volgt een stuk tekst met hersenfeitjes en een waanzinnig weetje of een truc van Professor S. Zo lees je over beweging en de functie van je hersenen daarbij, over de regulering van emoties, over spasmes (cerebrale parese), doofheid of empathie. De non-fictiepagina’s zijn zeer rijkelijk geïllustreerd en in een ander lettertype beschreven dan het fictieve verhaal. Het boek ziet er heel kleurrijk uit; de vele mooie illustraties van Mariëlla van de Beek maken het boek heel aantrekkelijk.

©2020 Volt, illustratie van Mariëlla van de Beek uit Professor S. en de gestolen breinbril

Het verhaal, dat is geschreven door Fred Diks (bekend van de voetbalserie Koen Kampioen), gaat in eerste instantie vooral over Tycho en zijn passie voor tennis. Door een ongeluk heeft hij zijn rug gebroken en kwam hij met een dwarslaesie in een rolstoel te zitten. Maar, hij wil niet zielig zijn en traint vier keer per week, om als rolstoeltennisser de top te bereiken. Dat geldt ook voor Marloes, die op een andere manier een dwarslaesie opliep en daarnaast doof is. Het is mooi dat sporten met een beperking in dit boek zo respectvol onder de aandacht wordt gebracht.

‘Elke deelnemer heeft in zijn jonge leven al grote tegenslagen moeten overwinnen.
‘Zhé knikt. ‘Wat stoer dat ze, ondanks dat ze een beperking hebben, toch keihard knokken om ergens in uit te blinken,’ zegt ze tegen Brian.
Die is het met haar eens en zegt: ‘Misschien juist wel daaróm. Ik bedoel, als je al veel tegenslagen in je leven had, heb je leren knokken en ben je sterk genoeg om nieuwe stappen in je leven te maken. Ik vind ze helden!’ (blz. 39)

©2020 Volt, illustratie van Mariëlla van de Beek uit Professor S. en de gestolen breinbril

De opa van Zhé, Professor S., wil Tycho wel helpen nóg beter te worden. Dat kan met de breinbril, die hij net heeft uitgevonden. Maar dan neemt het verhaal een spannende wending: er is een inbraak bij de professor en hij wordt ontvoerd! Ook de hoofdpersonen komen in levensgevaar. Helaas wordt de spanning van het verhaal vrijwel tenietgedaan door de vele knullige en onrealistische dialogen (‘We storten neer. Straks liggen we allemaal in het ziekenhuis. Wat een ramp!’ (blz. 142).)

Gelukkig blijven de vele hersenweetjes boeiend tot de laatste bladzijde. Wist je bijvoorbeeld dat sommige mensen echt een brandweerbrein of politiebrein hebben? Of dat de hersenen een grote rol spelen in het vormen van vooroordelen? Verder geeft het boek een mooi inkijkje in de wereld van de topsport en leren kinderen hier wijze lessen uit. Een boek waar je heel veel van kunt leren!

Lestips

Om het boek als te promoten, kun je eerst de achterkant voorlezen en dan een fragment over een tennistraining van Tycho, waarna hij uitlegt hoe het komt dat hij in een rolstoel terecht is gekomen. Je kunt daarna laten zien dat er een informatief stuk volgt, met allerlei weetjes over de hersenen.

De volgende dag (…) rug had ‘gebroken’. (blz. 17 t/m 22)

Hersenen, zintuigen en het menselijk lichaam

Het spreekt voor zich dat je dit boek goed kunt gebruiken als je het hebt over de hersenen. Het boek staat immers vol met ‘hersenfeitjes’!

Je kunt veel informatie vinden over:

• de opbouw van de hersenen (inleiding)
• de motorische en sensorische cortex (blz. 24 t/m 27)
• het zenuwstelsel (blz. 42 t/m 46)
• een dwarslaesie (blz. 47 t/m 49)
• arousal (opwinding) en het reguleren van boosheid (blz. 62 t/m 68)
• het ontstaan van angst en tranen (blz. 82 t/m 88)
• cerebrale parese (blz. 102 t/m 105)
• horen, doofheid en gebarentaal (blz. 120 t/m 126)
• empathie (blz. 138 t/m 141)
• stress en de hersenen (blz. 156 t/m 158)
• (kunnen) vergeven (blz. 171/172)
• het hebben van vooroordelen (blz. 191 t/m 196)

En je kunt er leuke doe-opdrachten mee doen!

• een grappige truc om de sensorische cortex voor de gek te houden (blz. 28)
• een bekend testje met woorden in verschillende kleuren (blz. 69)

Paralympische Spelen en rolstoeltennis

Tycho wil graag naar de Paralympische Spelen in Japan en het verhaal gaat dan ook voor een groot gedeelte over topsport, met de nadruk op tennis. Af en toe is het zelfs echt een ‘sportverhaal’ met behoorlijk wat tennisjargon.

Het is leuk om een filmpje te laten zien van rolstoeltennissen. Je kunt dan meteen vertellen over de beroemde rolstoeltennister Esther Vergeer! (Je leest ook over haar in het boek Dromen van succes). In dit filmpje speelt ze tijdens de Paralympische Spelen in Londen (2012) tegen een andere Nederlandse: Jiske Griffioen.

In het boek wordt ook mooi uitgelegd hoe belangrijk sportief gedrag is in de topsport:

Wat er ook gebeurt en wat een ander jou ook aandoet, je moet tegenslagen kunnen verwerken. Als een tegenstander weet dat je snel van slag bent, win je geen enkele wedstrijd meer. En als je discipline niet goed is, kun je niet naar Japan. (blz. 130)

Uitgeverij Volt, 2020