Stop

door Jørgen Hofmans

Game-eiland 2 is uitgekomen! Filipe kan niet wachten tot hij deze vette game kan gaan spelen. De eilanden in het spel zijn in gevaar en hij moet de dieren en de bomen redden.
Zal het Filipe lukken om altijd de goede keuzes te maken? En dat geldt niet alleen ín het spel… Kan hij nog wel stoppen?

Recensie

Dit boek maakt deel uit van de serie Lees je digiwijs. Die serie bestaat uit 8 delen, waarvan er vier bedoeld zijn voor kinderen van 8-10 jaar en de andere vier voor kinderen van 10-12 jaar. Dit deel hoort thuis in die eerste groep en dat is te zien aan het grotere lettertype en beperkte omvang: het verhaal bestaat uit 93 pagina’s. Achterop het boek is te zien over welk onderdeel van digitale geletterdheid het boek gaat: mediawijsheid en dan meer specifiek gamen en gameverslaving.

Dat dit boek geschreven is met het doel kinderen iets te leren, blijkt uit de opzet van de serie. In het boek vind je naast het verhaal allerlei weetjes en een korte begrippenlijst, waarin enkele game-begrippen worden uitgelegd (controller, skin). Toch ligt de boodschap van dit boek er niet zo duidelijk bovenop. Sterker nog: het is zelfs enigszins onduidelijk wat de auteur de lezer nu precies wil vertellen. Jørgen Hofmans laat duidelijk doorklinken hoe verslavend en spannend gamen kan zijn, maar lijkt daar geen probleem in te zien. In het nawoord vertelt hij dat hij zelf ook verslaafd is geweest aan een spel en in dit boek laat hij je vooral de positieve kanten van gamen ervaren. Als je begint met lezen, spring je namelijk net als Filipe midden in een spannend verhaal. Je leest precies wat Filipe allemaal meemaakt in zijn nieuwe game en het kost weinig moeite om je voor te stellen hoe verslavend dat is: het is allemaal zo spannend! Hij moet dieren redden van de plasticsoep en een bosbrand zien te blussen. Waarom zou je daarmee willen stoppen? Het echte leven is veel saaier!

Tegelijkertijd worden ook wel de negatieve kanten duidelijk: Filipe slaapt slecht, omdat hij alleen nog maar aan zijn game kan denken en uiteindelijk gaan zelfs zijn vaders zo op in het spel dat ze van vermoeidheid niet naar hun werk kunnen. Ook vertelt Hofmans hoe snel de tijd voorbij kan vliegen als je aan het gamen bent en lijkt Filipe soms moeite te hebben om het echte leven van de gebeurtenissen in de game te kunnen scheiden.

©2020 Zwijsen, illustratie van ivan & ilia uit Stop

‘Er is niks met hem aan de hand. Hij maakt zich zorgen om de vissen. Ze eten plastic.’
Rob kijkt verbaasd naar Fernando. ‘Over welke vissen heb je het, in ’s hemelsnaam?’
Zijn vriend glimlacht. ‘De vissen in het spel.’
Filipe veert op. ‘Ik moet ze nu redden!’ roept hij.
‘Voordat het te laat is!’ Hij staat op van tafel en loopt in de richting van de spelcomputer.
Rob wil hem al terug aan tafel roepen als hij een hand van Fernando op zijn onderarm voelt. ‘Laat hem maar,’ spreekt die hem toe. ‘Zodra die vissen gered zijn, heeft hij vast weer trek. Dan warmen we de spaghetti wel voor hem op in de magnetron.’ (blz. 42/43)

Eigenlijk heeft Hofmans vooral een boodschap voor ouders in het boek gestopt: is het echt zo erg dat je kind af en toe helemaal opgaat in een spel? Hoe zou je zelf eigenlijk reageren als je het spel zou gaan spelen? Of bevat dit verhaal toch stiekem ook een boodschap voor de lezers? Juist doordat jonge gamers zich zullen herkennen in Filipe, zullen de gebeurtenissen hen aan het denken zetten over hun eigen game-gedrag.

Het verhaal leest lekker vlot door en speelt zich voor een groot deel in de gamewereld af. Het boek is sprankelend en kleurrijk geïllustreerd door ivan en ilia. Filipe is niet wit en ook op ieder ander vlak kun je qua diversiteit een vinkje zetten: Filipe heeft twee vaders, er komen kinderen met allerlei culturele achtergronden in het boek voor en de vader van een klasgenootje zit op ballet. Dat doorbreken van rolpatronen had er wel iets minder dik bovenop mogen liggen, maar verder is de educatieve lading van dit boek behoorlijk subtiel. Het laat je zelfs een beetje weifelend achter na het lezen: een boek over gameverslaving, dat je vertelt dat gamen juist hartstikke leuk is?! Zolang je daar maar bewust over na blijft denken, is het goed!

Lestips

Om dit boek te promoten, zou ik een spannend fragment uit de game Game-eiland voorlezen:

Filipe bevindt zich (…) zwart gat verdwijnt. (blz. 31 t/m 38)

Vervolgens kun je de klas vragen hoe zij het zouden vinden om deze game te spelen. Hebben ze zelf ook zulke spannende game-ervaringen? Aansluitend kun je vertellen waar het boek over gaat: zal Filipe de game kunnen uitspelen, maar ook… wat heeft hij daarvoor over? Vanzelfsprekend kun je ook meteen met de klas in gesprek over de vraag: wanneer ben je eigenlijk game-verslaafd? (zie ook blz. 81) Je kunt ook vertellen dat de vaders van Filipe het spel zo spannend vinden, dat ze zelf ook niet meer kunnen stoppen met spelen… Wat vindt de klas daarvan? Is dat erg of eigenlijk juist heel leuk? Hoe zouden zij het vinden als hun ouders uren achter elkaar achter een game zouden zitten?

Week van de mediawijsheid 2020

Het thema van de Week van de Mediawijsheid 2020 (6 t/m 13 november 2020) is Wat is jouw digitale balans? Dat gaat niet alleen over gamen, maar ook over scrollen, liken, appen, swipen, streamen en subscriben. Je kunt een zelftest doen over de vraag: Ben jij digitaal in balans?

Op de website lees je o.a: Stel jezelf bijvoorbeeld de volgende vragen: Slaap ik voldoende? Hoe is het contact met mijn vrienden? Lukt het om tijd voor mezelf te nemen? Als je een van deze vragen met ‘nee’ beantwoordt, kun je je afvragen of dit komt door je mediagebruik. Door hierover na te denken, kun je de controle in handen nemen. En digitale media juist benutten om het beste uit jezelf te halen.

Dit sluit dus perfect aan bij het boek Stop! Mediagebruik en gamen hoeven echt niet alleen negatief te zijn, maar je moet wel een goede balans zien te vinden en gezond blijven.

Zoek je meer lesmateriaal over dit onderwerp? Kijk dan op de website van de Week van de Mediawijsheid.

Uitgeverij Zwijsen, 2020

Dit boek kun je ook lezen via de online bibliotheek!