Vogel is dood

door Herma Starreveld, Tiny Fisscher

Daar ligt Vogel, heel stil.
‘Vogel, wakker worden!’
Maar hij wordt niet wakker, hij leeft niet meer.

Wat nu?

De vogels in dit prentenboek moeten de dood van Vogel even verwerken. Wat moet er nu gebeuren? Is het normaal om te moeten huilen? Mag je een vrolijk liedje zingen tijdens de begrafenis? En wie gaat dat eigenlijk allemaal regelen?

Recensie

Eigenlijk is dit prentenboek bedoeld voor jonge kinderen – dat staat zelfs op de achterkant van het boek. Maar de nuchtere tekst en droge humor maken het boek juist ook geschikt voor oudere kinderen. Het boek biedt namelijk veel ruimte om over de dood of begrafenissen te praten. Hoe gedraag je je na de dood van iemand? Wat kun je voelen?

Tiny Fisscher laat sommige vogels vrij emotieloos over de dood van Vogel praten. Dat werkt enigszins bevreemdend in een boek over zoiets aangrijpends als de dood, maar het is juist ook heel fijn: het geeft daardoor in de klas de rust om te praten over de dood zonder direct allerlei gevoelens in te vullen. Tegelijkertijd laat Fisscher zien dat er allerlei verschillende gevoelens bij je naar boven kunnen komen als iemand is overleden: verwarring, verdriet, boosheid… Het kan allemaal. Je krijgt bij dit boek alle ruimte om je eigen emoties te verkennen.

Hij slaapt niet!
Op je rug + poten omhoog = dood.

©2022, Gottmer, illustratie van Herma Starreveld uit Vogel is dood

Herma Starreveld maakte de bijzondere illustraties voor dit boek en geeft met haar collages elke vogel zijn of haar eigen, unieke persoonlijkheid. Hun kleuren zijn stemmig, maar niet somber. De lucht wordt wel steeds grijzer, al breken er af en toe ook wat lichtstralen door de wolken – prachtige symboliek. Het is ook erg mooi hoe de dag langzaam overgaat in de nacht en hoe het verhaal afsluit met de gedachte aan Vogel.

… Vogel is voor altijd weg.

Niet in ons hoofd, daar is Vogel nog.

Juist doordat er niet zoveel gezegd wordt, ga je door dit boek als vanzelf over eigen ervaringen of verwachtingen nadenken of vertellen, en dat maakt dit boek heel bijzonder.

Lestips

Over de dood praten in de klas is niet heel gemakkelijk. Het is een beladen onderwerp en voor je het weet, zit je met allemaal snotterende kinderen in de klas en houd je het zelf ook niet droog. Lastig. En hoe begin je?

Dit boek maakt het een stuk eenvoudiger om het gesprek te starten. Vertel dat je met de kinderen over een lastig onderwerp wilt praten: de dood. Misschien omdat het (bijna) de Dag van de doden of Allerzielen is, misschien omdat iemand in de klas te maken heeft gehad met een sterfgeval, misschien zomaar… Je kunt vervolgens best benoemen dat je dat moeilijk vindt, maar dat je nu een heel bijzonder prentenboek hebt gevonden dat je graag wilt voorlezen. En als het klaar is, mogen de kinderen erop reageren.

Lees vervolgens het boek klassikaal voor.

Creatieve verwerking

Na zo’n gesprek in de klas kan het fijn zijn om even iets met je handen te doen – het is immers gek om vanuit zo’n klassengesprek direct over te gaan op een rekenles!

Waarom dus niet zelf collage-vogels gaan maken? Laat de kinderen lekker verven, knippen, scheuren en plakken en zo hun eigen, unieke vogel maken. Terwijl ze bezig zijn, kunnen ze misschien nog even onderling napraten over het gesprek, of even lekker lachen om de gekke beesten die onder hun handen verschijnen.

Gottmer, 2022