Columbus!

door Hanna Holwerda, Judith van Helden

Wie kent de naam Columbus niet?! De ontdekker van Amerika! Maar hoe verliep die reis eigenlijk en wat gebeurde er toen hij eindelijk land in zicht had?
In dit boek stap je aan boord van zijn schip Santa María, steek je samen de Atlantische Oceaan over en zet je als een van de eersten voet aan wal in Indië. (Maar… is het Indië wel?)

Laat je bovendien met weetjes, experimenten en opdrachten uitdagen om zelf op ontdekkingsreis te gaan. Leer alles over scheurbuik, maak een luchtdrukmeter en bak je eigen scheepsbeschuit. Monster snel aan en… GAAN!

Recensie

Je weet vast wel dat Columbus in 1492 Amerika ontdekte. Althans… dat weten wij nu; hij dacht gewoon zijn hele leven lang dat hij Indië had bereikt via de oceaan. In dit boek lees je hoe dat moet zijn gegaan. Het verhaal begint in 1476, toen Columbus nog werkte als kaartenmaker, samen met zijn oudere broer Bartolomeo. Het is een van de vele interessante weetjes in dit boek – want wist jij dit?! – en zo volgen er nog veel meer!

Het boek is op een heel bijzondere manier samengesteld: je leest het verhaal van Columbus, maar wel met enorme tijdsprongen, van soms meerdere jaren. Wat er in die tussentijd gebeurde, kun je als lezer zelf invullen; de auteurs hebben dat open gelaten. Daardoor wordt het dus een verhaal, dat je eigenlijk zelf moet construeren door de losse fragmenten aan elkaar te plakken. Eigenlijk is dat helemaal niet gek: waarschijnlijk is ook niet alles bekend! Je moet dus als lezer doen wat een schrijver normaalgesproken voor jou zou doen. In dit boek bepaal je je eigen ontdekkingsreis!

Dat kun je trouwens nog veel verder doortrekken, want het verhaal over Columbus wordt zeer regelmatig onderbroken door korte weetjes en vele opdrachten. Zo leer je hoe je zelf ‘oude’ kaarten of een regenmeter kunt maken, krijg je het recept voor scheepsbeschuit, lees je hoe je een logboek bijhoudt, leer je hoe je een visnet kunt knopen en krijg je de spelregels van het spel ‘levend zeestratego’ waarmee je de rangen en standen in de zeevaart leert kennen. Een boek waar je lekker actief mee aan de slag kunt, dus!

Het is ongelooflijk boeiend om te lezen over de zeereis die Columbus maakte: je leest hoe hij samen met de gebroeders Pinzón de vloot van drie schepen aanvoerde (de Santa María, de Pinta en de Niña); je leest over de route (via de Canarische Eilanden; grappig… ook nu varen wereldzeilers nog via het eiland La Gomera – zie Boreas en de duizend eilanden), over de verveling en ongenoegens aan boord, over sterrenkijken en de spanning die er is om als eerste Indië over zee te bereiken. Gek genoeg vind je nergens in het boek een ingetekende route van de tocht die Columbus heeft gemaakt. Je vindt wel een wereldkaart (maar zo klein dat de Canarische Eilanden daar niet eens op staan), waar je zelf de route op kunt bepalen.

Op 12 oktober 1492 gaat Columbus eindelijk aan land. Zijn verwarring wordt mooi beschreven: Indië is heel anders dan hij kent uit de beschrijvingen (logisch, want het is Indië niet!). Het is ook verbijsterend hoe anders de mensen in die tijd dachten: Columbus kwam aan op een eiland in de Caribische Zee (al dacht hij dus dat het Indië was) en ook al stonden daar al mensen op het strand; hij bepaalde dat het land van hen werd:

‘Mannen, we hebben dit land bereikt in naam van koningin Isabella en koning Ferdinand. Hierbij eis ik dit eiland in hun naam op. Vanaf nu heet dit eiland San Salvador.’ (blz. 68)

Interessant is ook dat het boek niet stopt, wanneer Columbus aan land gaat. Hij vaart enkele maanden door het Caribisch gebied en lijdt zelfs schipbreuk! Het verhaal eindigt pas met zijn terugkomst in Spanje. Het boek sluit vervolgens af met een nawoord, waarin wordt verteld ‘hoe het verder is gegaan’. Dit boek boeit daarmee tot de laatste bladzijde en laat kinderen op een enorm speelse manier in de wereld van Columbus duiken. De tijd van de ontdekkingsreizigers komt door dit boek op een fantastische manier tot leven!

Lestips

Wat een ongelooflijk interessant boek om meer te weten te komen over Columbus en de tijd van ontdekkers en hervormers! Het verhaal is prima geschikt als voorleesboek (20 korte hoofdstukken; het boek beslaat in totaal slechts 104 pagina’s) en staat dus ook nog eens vol met leuke opdrachten, waarvan je er heel veel klassikaal zou kunnen doen! Kant-en-klaar lesmateriaal ín het verhaal dus!

Daarnaast hebben de auteurs er een complete escape room voor in de klas bij bedacht en deze kun je gratis downloaden! Hoe cool! Daarbij wel even een klein aandachtspuntje: in de escape room wordt gebruik gemaakt van morse code en die bestond natuurlijk nog niet in de tijd van Columbus. Dat wordt overigens ook verteld in het boek (blz. 40): in die tijd werden er vlaggen gebruikt (blz. 38) en je krijgt in het boek dan ook de opdracht om zelf vlaggen te ontwerpen om een bepaalde boodschap door te geven!

Dit boek zullen kinderen trouwens ook met veel plezier zelf (kunnen) lezen. Het is geschreven in vlotte, toegankelijke taal (AVI E6 volgens de achterflap). De tijdsprongen zullen voor sommige kinderen wel wat lastig zijn. Wijs ze er dan ook op dat het belangrijk is om aan het begin van elk hoofdstuk even te lezen waar en wanneer dat fragment zich afspeelt!

Wil je de kinderen enthousiast maken voor het boek, dan kun je hoofdstuk 9 voorlezen (slechts 3 pagina’s). Daarin is Columbus net vertrokken vanaf La Gomera.

Met een chagrijnig (…) zee bereikt hebben. (blz. 46 t/m 48)