Vertellen over boeken

Enthousiast vertellen over boeken is zeer effectieve manier om kinderen aan het lezen te krijgen. Kies een geschikt boek uit, vertel er iets over en/of over de auteur, laat de illustraties en de cover zien, lees een stukje voor en je weet vrijwel zeker dat er kinderen in de klas zijn die het boek ook willen lezen. Zéker als je vertelt waarom jij het zo’n goed/mooi/interessant/grappig boek vond.

Hoe goed deze vorm van boekpromotie is en dat deze ook werkt bij volwassenen, bewees onlangs weer het populaire tv-programma DWDD. Na het aanprijzen van het nieuwe boek De schelmenstreken van Reinaert de Vos kon het boek direct in herdruk, want het was binnen no time uitverkocht.

Kinderen aan het woord

De leerkracht als inspirator of influencer – ik schreef er vorige week al over – kan kinderen met zijn of haar enthousiasme dus vrijwel altijd het lezen krijgen. Maar de invloed van kinderen onderling moet je daarbij natuurlijk niet onderschatten. Misschien dat jij een boek met hart en ziel kunt aanprijzen, maar als het niet cool is om vervolgens dat boek te lezen, heb je toch wat minder effect. In dat geval is het extra interessant als kinderen elkaar boeken aanraden.

Boekenkring

Dat kan natuurlijk door middel van de oude vertrouwde boekenkring. Hoewel… oud en vertrouwd moet het nu juist misschien net níet zijn, want de klassieke vorm van een boekenkring is vaak dodelijk saai. Een kind dat ploeterend een van tevoren ingestudeerde samenvatting moet voorlezen en stotterend nog net de geboorteplaats van de auteur weet op te noemen, is niet per se een goede reclame voor een boek.

Belangrijk bij een boekenkring is dat je duidelijk maakt dat kinderen het boek moeten ‘verkopen’. Vertel dat zij hun klasgenootjes moeten laten weten waarom zij óók dat boek moeten lezen, waarom ze het zo geweldig vonden. Natuurlijk hoort daar ook informatie bij over de schrijver en moet er een korte samenvatting van het boek worden gegeven, maar leg er niet teveel druk op. Een blaadje gebruiken mag; als je maar uit je hoofd vertelt, waarom het boek voor jou zo bijzonder was.

Veel scholen doen het al: een boekenkring kan het beste ook in een kring plaatsvinden. Door een kind voor de klas te zetten, vergroot je de afstand tot de rest van de groep. Praat na de boekenkring ook na over het boek. Laat andere kinderen over het boek vertellen. Of misschien kennen ze een ander boek van de auteur? Stel vragen en gebruik hiervoor desnoods de leeskaartjes van Aidan Chambers. Je kunt zelfs de hele voor-ingestudeerde boekenkring loslaten en direct vanuit de vragenkaartjes een boekenkring starten. Lees er hier meer over.

Vloggen

Nog een stapje verder kun je gaan door kinderen te laten vloggen over boeken. Sommige doen dit al uit zichzelf! Een prachtig voorbeeld is Britt. Deze 9-jarige meid maakt boekenvlogs in samenwerking met Bibliotheek Bernheze. Niet alleen geeft ze boekentips, maar daagt ze kinderen uit door allerlei grappige challenges om (ook) te gaan lezen. De tips staan automatisch dicht bij de kinderen en zullen het leesplezier zeker kunnen vergroten! Britt heeft haar eigen YouTube-kanaal gekregen bij de bibliotheek. Wat een leuk initiatief!

Ook de Bibliotheek Hengelo plaatst boekenvlogs van kinderen op haar website, in samenwerking met scholen. Even googelen en je vindt er vast nog veel meer!

Een ander mooi initiatief is Boekenbabbels. Eigenlijk is dit een soort boekenkring (of boekenbeurt) online! Kinderen vertellen heel kort over hun gelezen boek. Je kunt als kijker selecteren op genre en zo zelfs heel gericht boekentips zoeken. En natuurlijk kun je dit ook met je klas doen en de ‘babbels’ (na toestemming van de ouders) uploaden.

Kijk bijvoorbeeld maar eens naar dit prachtige voorbeeld van Salaheddine:

Wil je kinderen laten zien hoe ze echt goed kunnen (boeken)vloggen? Dan zijn de vlogs van Jörgen Apperloo perfect om te bekijken. Helaas voor ons maakt hij vooral boekenvlogs voor het middelbaar onderwijs, maar af en toe komt er ook een vlog voorbij over een kinderboek. Zo maakte hij deze vlog over een van de delen van Het leven van een loser: Drie keer niks. Natuurlijk kun je van kinderen niet verwachten dat zij zelf meteen zo’n vlog maken, maar je kunt het wel gebruiken als voorbeeld – Wat vertel je? Hoe kom je enthousiast over?

Het nadeel van boekentips van kinderen is dat er vaak na een tijdje een soort cirkeltje ontstaat: kinderen raden elkaar boeken aan en op een gegeven moment lezen ze ze allemaal hetzelfde. Jij als leerkracht bent dus nog steeds (hard) nodig voor de leesontwikkeling. Blijf nieuwe genres aanreiken; vertel kinderen over nieuw verschenen boeken. Kortom: wissel tips van kinderen af met die van jezelf. Houd dus regelmatig zelf een boekenkring/boekpresentatie/boekenbeurt – of hoe je het ook wilt noemen.

Zelf kijken en luisteren

Het feit dat jij dit leest, betekent dat je een interesse in lezen hebt of dat je lezen zelf waarschijnlijk (ook) leuk vindt. Bovendien neem je tijd om dit artikel te lezen. Je leest dus misschien ook regelmatig een recensie (overigens maakte Jörgen Apperloo ook een ontzettend interessante vlog over het nut van recensies – kijktip). Maar hoe bereik je nou juist de niet-zoveel-lezende leerkrachten als je hun wilt vertellen over boeken?

Door ze te laten luisteren en kijken naar boekpresentaties! Kijk maar naar het succes van DWDD – er wordt op televisie verteld over een boek en hoppa – men leest. Eigenlijk heel logisch, want een niet-zo-enthousiaste-lezer gaat ook geen recensies lezen.

Veel leerkrachten zijn wel benieuwd naar de nieuwste boeken, maar willen er niet teveel moeite voor doen. Raad ze dan dus het kijken naar boekenvlogs aan! Iemand die regelmatig vlogt over kinderboeken, is Merel de Vink van Leesvink. Op haar Facebook-pagina kun je de vlogs vinden. Haar boekpresentaties zorgen voor een prikkelende eerste kennismaking met de (nieuwste) boeken.

Merk je nou dat je zelf eigenlijk ook niet zoveel tijd hebt (als je zou willen) om recensies te lezen? Dan kan ik je de Grote Vriendelijke Podcast aanraden. Handig tijdens het opvouwen van de was, het koken, in de trein of gewoon lekker lui op de bank. Jij bent lekker bezig (of juist niet) en ondertussen luister je naar recensenten Bas Maliepaard en Jaap Friso die jou vertellen over de nieuwste en beste kinderboeken die zijn verschenen. Bovendien interviewen ze elke maand een auteur en dat is voor elke leesliefhebber interessant!

Mij is ook al wel eens gevraagd waarom ik niet ga vloggen over boeken… Mm. Iets met hoofd in beeld en tijd. Vooralsnog houd ik het bij schrijven en als je mij enthousiast wilt horen praten over boeken, kun je me natuurlijk altijd inhuren voor het geven van een boekpresentatie of workshop!