Het is het jaar 1534. Jacob van Pistoia wil niets liever dan kunstschilder worden, maar zijn vader wil dat hij wolhandelaar wordt, net als hij. Jacob loopt van huis weg. Hij gaat naar de grote stad Rome, om daar zijn geluk te beproeven. En geluk heeft hij. Hij mag in de leer bij meesterschilder Michelangelo Buonarroti!
Die is op dat moment bezig met zijn schilderingen voor de paus in de Sixtijnse Kapel. Maar al snel blijkt dat de meesterschilder verwikkeld is in allerlei geheime zaken. Zaken die iets te maken hebben met de plotselinge, mysterieuze dood van de paus? Jacob weet het niet, maar hij is vastbesloten achter de waarheid te komen.
Vertaald door Dorette Zwaans en Rianne Aarts.
Recensie
Dit boek voert je mee naar het 16e-eeuwse Italië en vertelt niet alleen een verhaal over de wereldberoemde kunstenaar Michelangelo Buonarroti, maar is vooral een avontuur vol intriges en geheimen rondom het katholieke geloof.
Jacob wil dolgraag kunstschilder worden en heeft daar ook veel talent voor. Nadat hij van huis is gevlucht, komt hij terecht in Rome. Daar ontmoet hij per toeval Michelangelo, die hem direct aanneemt als zijn leerling. Het is interessant om te lezen dat dat niet betekent dat hij meteen mag gaan tekenen of schilderen! Hij moet water rondbrengen naar de werkers! Pas als hij zichzelf heeft bewezen na een ernstig ongeluk, verdient hij uitdagender werk. Je krijgt zo een mooi beeld van de verhoudingen tussen meesters en hun leerlingen in de 16e eeuw.
Als Jacob het vertrouwen van Michelangelo heeft gewonnen, schakelt die hem in voor mysterieuze klusjes. Hij moet een geheime brief bezorgen, helemaal ‘echt’, met wachtwoord… Vanaf dat moment wordt het verhaal steeds spannender. Michelangelo houdt zich bezig met verdachte zaakjes, maar net als voor Jacob is het voor de lezer niet precies duidelijk wie te vertrouwen is en wie niet. Toch wordt het boek nóg spannender zodra je weet wie er echt niet te vertrouwen is: dan voel je de dreiging continu.
‘Ik probeer je uit te leggen dat Michelangelo ook in de waarheid gelooft, in kennis. Alles wat hij doet, zelfs schilderen, is voor hem een zoektocht naar het ware geloof en naar hoe de wereld in elkaar zit. Vertrouw hem, zoals hij jou vertrouwt.’ (blz. 82)
Het boek geeft een goed beeld van deze tijd waarin het katholieke geloof bijna alles regeert. Toch is de paus niet veilig; hij gaat dood en blijkt te zijn vermoord! Michelangelo wordt vanwege zijn connectie met de paus meteen verdacht, maar al gauw blijken er gevaarlijke machtspelletjes te worden gevoerd en ontvouwen zich allerlei complotten vol verraad en corruptie.
Toen Jacob pas in Rome was, leek alles een droom. Dat hij de leerling van een belangrijk schilder kon worden, was als een droom. Maar de droom was veranderd in een nachtmerrie, waarin Goed en Kwaad een spelletje met elkaar speelden, en met hem. (blz. 131/132)
Eigenlijk leest het boek bijna als een volwassen roman, met veel moeilijke woorden en uitdrukkingen. Maar doordat de hoofdpersoon zelf een kind is, voelt het toch als een jeugdboek. Door alle ingewikkelde intriges is het echter wel een zeer uitdagend verhaal, dat niet voor elke lezer op de basisschool geschikt zal zijn. Goede lezers met een grote woordenschat die er wel van houden om hun tanden in een spannend, historisch verhaal te zetten, zullen echter ongetwijfeld erg genieten van dit razend interessante boek.
Lestips
Juist omdat dit een wat uitdagender boek is, zou ik het niet zomaar ‘los’ promoten, maar altijd koppelen aan een onderwerp/project waar je mee bezig bent in de klas. Immers, als je veel thematisch (voor)leest, kunnen kinderen vanzelf moeilijkere boeken aan, omdat ze de inhoud en moeilijke woorden kunnen koppelen aan voorkennis.
Kunstenaars
De titel geeft al aan dat je dit boek bijvoorbeeld heel goed kunt koppelen aan het onderwerp ‘beroemde kunstenaars’: Michelangelo is een van de beroemdste kunstenaars ooit en dat Jacob in dit verhaal bij hem in de leer gaat, spreekt erg tot de verbeelding. Daar past onderstaand fragment mooi bij:
De hoofddeur stond open (…) en zijn hoofd duizelde… (blz. 26 t/m 32)
Het boek geeft tevens een goed beeld van wat het vak kunstenaar inhield in de 16e eeuw. Dat was wel heel anders dan nu! Ook de verhouding leerling – meester is interessant.
Verder lees je over kleuren mengen en verf maken (blz. 46/47). Als je daarmee aan de slag gaat, kun je onderstaand fragment mooi voorlezen en de klas vervolgens een kleurencirkel laten inkleuren met verf!
Hoe meer tijd (…) in de ochtendzon. (blz. 46/47)
Ook vertelt Michelangelo Jacob over geometrische vormen (blz. 47) en verwijst hij naar andere beroemde schilders uit die tijd: Leonardo da Vinci en Rafaël.
Tijd van ontdekkers en hervormers
In de 16e eeuw was het katholieke geloof nog steeds dominant, maar stonden er ook steeds meer mensen op die op zoek gingen naar kennis en ‘de waarheid’: wetenschap was in opkomst, maar ook verboden door de kerk.
In dit boek lees je bijvoorbeeld dat dat leidde tot heksenverbranding (blz. 73)
Ook waren er in die tijd geheime bijeenkomsten om het menselijk lichaam te ontdekken:
‘Chirurgijn Bonaventura, ben je zover?’ (…) stapte Altieri achteruit. (blz. 187 t/m 189)
Mooi is hoe er gesproken wordt over de ziel: of je die kunt zien of niet en waar die zich dan zou bevinden: in het hart of in het hoofd?
Wetenschap
Michelangelo legt Jacob uit dat twijfel de basis is van wetenschap. Grappig, omdat je misschien denkt dat wetenschap juist ‘weten’ is. Wetenschap is echter dat je altijd probeert te zoeken naar de waarheid:
‘Twijfelen is niet erg (…) Dat is echte vrijheid.’ (blz. 209)
Rome (na de middeleeuwen)
Terloops komen in het verhaal allerlei bezienswaardigheden in Rome voorbij: het Colosseum, het Pantheon, de Engelenburcht, de Mond der Waarheid, het Forum Romanum en natuurlijk de Sixtijnse Kapel. Het is erg interessant om te lezen dat er in die tijd wilde dieren in de stad leefden!
In het onderstaande, spannende fragment wordt Jacob op pad gestuurd in Rome en ziet hij het Colosseum. Het is een fragment dat kinderen wel zal aanspreken, want Jacob moet hierin een geheime brief bezorgen. Het hoofdstuk eindigt met een raadselachtige cliffhanger, dus misschien willen ze het boek dan toch wel verder lezen!
Michelangelo pakte een dichtgevouwen brief (…) vel in snippers. (blz. 55 t/m 59)
Kinderboekenweek 2021
Aan het begin van het boek sluit dit verhaal perfect uit bij het thema ‘worden wat je wil’: Jacob loopt immers van huis weg, omdat hij geen wolhandelaar wil worden, zoals zijn vader, maar kunstschilder. Zijn moeder begrijpt het wel en zegt daar iets moois over:
‘Weet je wat ik denk, Jacob? (…) je vader over. (blz. 16)
Je kunt dit met de klas bespreken: Wat zou jij (kunnen) doen als je ouders niet willen dat je iets wordt? Het lijkt misschien iets van vroeger, maar dit probleem bestaat natuurlijk nog steeds. In hoeverre moet je luisteren naar jezelf en in hoeverre naar je ouders?
Uitgeverij La Zeta, 2021
