Homme en het noodgeval

door Annejan Mieras

Hommes moeder heeft een nare verrassing: Pien, dat rare meisje uit zijn klas, komt een tijdje logeren. Waarom moet Pien zo nodig bij hen? Ze is onhandig, lust niks en zegt dat ze een prinses is. En natuurlijk wordt ze hartstikke voorgetrokken…

Aangespoord door zijn grote vriend, fietsenmaker Kees, gaat Homme stiekem op onderzoek uit. Wie is Pien nou echt?

Recensie

Piens moeder ‘is al heel lang erg moe’ en daarom komt Pien bij Homme in huis logeren. De 9-jarige Homme vindt het maar niks. Hij kent Pien uit zijn klas en vindt haar stom. En dan pikt ze ook nog zijn kamer in! Moes, de moeder van Homme, heeft al bedacht dat Homme wel bij zijn broer kan slapen en lijkt zich niet erg in te leven in haar zoon. Ze bekommert zich vooral om Pien en haar moeder en bagatelliseert de gevoelens van Homme.

‘Toe, Homme. Ik begrijp best dat je het jammer vindt. Soms lopen de dingen nou eenmaal een beetje anders. Maar we gaan er een leuke week van maken.’ (blz. 93)

Het is een mooi en interessant gegeven in dit boek: enerzijds is het verhaal een soort pleidooi voor begrip voor kinderen die anders zijn en is Hommes moeder een prachtig rolmodel van iemand die niet oordeelt op het eerste gezicht; anderzijds gaat ze volledig voorbij aan de gevoelens en behoeften van haar eigen kind. Het is dan ook niet moeilijk om je in te leven in Homme!

Homme zit in het verhaal behoorlijk met zijn gevoelens in de knoop. Gelukkig heeft hij een bijzondere uitlaatklep: hij maakt ‘ijzerdieren’ van overbodige onderdelen, die hij bij zijn vriend Kees de fietsenmaker mag meenemen. Kees is sowieso zijn steun en toeverlaat en geeft Homme een wijze raad: ‘eerst maar eens een paar dagen goed kijken wat er allemaal gebeurt’. Daardoor ontdekt Homme dat Pien wel heel anders is dan hij, maar niet stom.

Wat Pien allemaal denkt, wordt duidelijk door korte gedichtjes waarmee elk hoofdstuk afsluit. De gedichtjes staan vol strepen, waardoor je als het ware de gedachten van Pien kunt volgen. Soms lijken de gedichten wel heel erg gekunsteld en niet passend bij een kind van haar leeftijd, maar aan het einde van het boek wordt helemaal duidelijk waar dat mee te maken heeft.

Annejan Mieras heeft dus weer een sterk psychologisch verhaal geschreven, waarmee ze allerlei menselijke gedragingen en gevoelens bespreekt en laat zien dat iedereen zo zijn eigenaardigheden heeft. Ook laat het verhaal mooi zien dat je iemand eigenlijk niet op de eerste indruk kunt beoordelen.

‘Homme, we proberen allemaal gewoon maar wat. De ene keer gaat het beter dan de andere keer,’ zegt Vaas. ‘Soms kan een konijn beter een woelrat worden. Maar dat zie je dan pas na een tijdje.’ (blz. 57)

Lestips

Dit boek leest vanaf de eerste alinea al heel prettig en je kunt het boek dan ook prima promoten door het voorlezen van het eerste hoofdstuk:

‘Lieve jongens,’ zegt Moes (…) genoeg. Welterusten nu.’ (blz. 7 t/m 11)

Gevoelens herkennen en verkennen

Homme verwoordt in het boek precies de reden waarom dit boek een mooi voorleesboek zou kunnen zijn voor in de klas:

Tot slot leest juf nog een hoofdstuk van Matilda. Die heeft het ook niet makkelijk. (blz. 103)

Zoals Homme herkenning haalt uit Matilda, zouden kinderen ook prima herkenning kunnen halen uit het boek over Homme en Pien. Anderzijds geeft dit verhaal juist ook heel goed inzicht in andermans gevoelens en zou dus ook kunnen zorgen voor ‘verkenning’: het ontdekken hoe het leven van andere kinderen kan zijn. Een mooi verhaal voor het stimuleren van empathische gevoelens!

De korte hoofdstukken maken dit boek sowieso een heel geschikt voorleesboek. Alleen de gedichtjes van Pien zou je eigenlijk op het bord moeten uitschrijven, want juist de doorhalingen voegen veel informatie toe.

Praten over het boek

In dit filmpje van Stichting Lezen wordt de aanpak Vertel eens heel mooi laten zien aan de hand van dit boek. De hele klas leest dan zelfstandig het boek en gaat daarna met elkaar over het verhaal in gesprek. De reacties op Homme en het noodgeval zijn prachtig! In het filmpje geeft een meisje aan dat ze het boek niet snel uit zichzelf zou hebben gepakt, maar dat ze het toch heel mooi vond. Je ziet dat de leesmotivatie ook enorm vergroot wordt doordat iedereen hetzelfde boek leest en daar zijn mening over mag geven.

Mocht je meer willen weten over de aanpak van Aidan Chambers, dan kun je dit boek lezen: Leespraat, met daarin dus o.a. de aanpak Vertel eens.

Gedichten

De gedichten van Pien staan achterin het boek allemaal nog op een rijtje, uitgeschreven zonder doorhalingen.

Uit het verhaal kun je ook nog een prachtig lesidee halen: neem een moeilijk, volwassen gedicht en gebruik elke regel als uitgangspunt voor een nieuw gedicht.

Deze uitleg klinkt nu misschien nog wat ingewikkeld, maar als je het boek gelezen hebt, snap je helemaal wat ik bedoel!

Uitgeverij Lemniscaat, 2019