Kiem

door Caryl Lewis

Laat je dromen groeien

Marty heeft het niet makkelijk. Zijn moeder komt het huis niet uit en bewaart alles – hun huis barst uit zijn voegen. Ondertussen wordt hij ook gepest op school.

Wanneer Marty voor zijn verjaardag van zijn opa een zaadje krijgt, weet hij nog niet dat deze plant zijn leven gaat veranderen. Want zijn opa heeft er heel bijzondere plannen mee…

De plant groeit en groeit en neemt Marty, zijn opa en goede vriendin Gracie mee op een waanzinnig avontuur.

Vertaald door Marjolijn Huiberts.

Recensie

Marty heeft een moeder met een angststoornis en verzamelwoede en woont dan ook in een compleet dichtgeslibd huis. Hij vindt ruimte en troost bij zijn excentrieke opa, die fanatiek tuiniert in een volkstuintje.

Het was net een klein dorpje aan de rand van de stad (…) En ook al sprak iedereen een andere taal en zagen ze er anders uit en verbouwden ze andere dingen, ze hadden allemaal twee dingen gemeen: 1) ze waren allemaal platzak en blij dat ze wat extra voedsel konden verbouwen, en 2) niemand was de vreugde kwijtgeraakt van het toekijken naar hoe iets groeide wat ze zelf hadden geplant. (blz. 20)

Als Marty voor zijn verjaardag van zijn opa een geheimzinnig zaadje krijgt, stuitert opa dan ook op en neer van enthousiasme: ‘je weet nooit wat voor wonderen ze bevatten‘. En Marty kan wel een sprankje magie in zijn leven gebruiken, want hij maakt zich eigenlijk veel te veel zorgen voor een kind. Gelukkig ontmoet hij Gracie. Ze is doof, maar kan erg goed liplezen en ondanks dat ze niets hoort, droomt ze ervan om danseres te worden. Ook Marty’s leraar stimuleert hem om zijn passie te volgen en daarmee plant ook hij een heel belangrijk (figuurlijk) zaadje…

Hij had heus wel dromen. Echte dromen. Dromen over de wereld ontdekken. Ontdekken hoe mensen leefden. De steden waar ze woonden. De dingen die ze bouwden. En hij wilde beginnen met de Eiffeltoren. Maar hoe kon hij dat uitleggen? Hij had gewoon zo veel dingen in zijn leven. Zo veel dingen die het huis en zijn hersens in beslag namen dat hij nooit de tijd had om echt na te denken over wat híj wilde. (blz. 60)

Opa is wat dat betreft óók een inspiratiebron. Als het geheimzinnige zaadje uitgroeit tot een bijzonder grote plant, vertelt hij over zijn droom.  Zijn krankzinnige ideeën (‘Marty, mijn jongen, ik ben liever krankzinnig dan saai‘) werken aanstekelijk en leiden tot een waanzinnig avontuur! Het is prachtig om te lezen hoe zijn positiviteit en charme mensen in beweging brengt en een stukje gelukkiger maakt.

Colin keek vol verbijstering toe. Marty voelde opa’s opwinding op iedereen overslaan. Hij voelde hun hart en hoofd vollopen bij het idee. De dame van tuintje zeven begon te giechelen en iedereen begon naar elkaar te glimlachen. (blz. 108)

Caryl Lewis schrijft over grote problemen, maar compenseert dit met zoveel sprankeling en humor, dat het boek geen moment te zwaar wordt. Het boek bevat weliswaar een vleugje magie, maar gaat vooral over het echte leven. Dat een klein zaadje kan leiden tot grootse veranderingen… waarbij je leert dat het – hoe gek en onmogelijk het ook lijkt – altijd de moeite waard is om je dromen te volgen. Heel mooi!

Lestips

Dit boek kun je het beste promoten door simpelweg het eerste hoofdstuk voor te lezen. Je krijgt dan meteen een heel goed beeld van de bizarre thuissituatie van Marty, van zijn opa én kinderen horen dat hij een zaadje voor zijn verjaardag krijgt. (Marty’s hart kromp een beetje ineen. ‘Wauw!’ zei hij. ‘Een zaadje!’)

Dit is het (…) van een exemplaar! (blz. 5 t/m 10)

Aansluitend kun je de tekst op de achtergrond nog voorlezen. Vertel ook dat het geen verhaal is over magie en toverkracht; het gaat eerder over hoe iets heel kleins tot iets heel moois kan leiden. Dat kun je ook magisch noemen.

Kinderboekenweek 2023

Het boek sluit ontzettend mooi aan bij het thema van de Kinderboekenweek 2023: Bij mij thuis. Met een fragment uit hoofdstuk 4 kun je heel goed laten horen, hoe problematisch de thuissituatie is van Marty:

Marty droomde nog (…) hebben nog even…’ (blz. 24 t/m 27)

Tegelijkertijd zou het boek ook heel mooi hebben gepast bij het thema van de Kinderboekenweek 2022: Worden wat je wil. Maar beide dingen hebben in dit geval ook met elkaar te maken: Marty maakt zich zoveel zorgen over zijn moeder en hun huis, dat hij helemaal geen ruimte meer neemt voor zichzelf. Het is heel mooi hoe dit boek je laat beseffen hoeveel invloed een thuis kan hebben op je hele leven.

Ook de vriendin van Marty, Gracie, is niet gelukkig met haar thuissituatie. Haar huis is juist leeg en ze voelt zich er eenzaam:

Gracie kwam thuis (…) vreselijk, vreselijk áárdig. (blz. 36 t/m 38)

Het doet me denken aan een lezing die Marit Törnqvist heeft gegeven. Zij vertelde daarin over kinderen die hun thuis kwijt waren, hoe ontheemd je je daardoor voelt en hoe moeilijk het is om dan een toekomst voor je te zien. Ze vertelde hoe zij geraakt werden door haar boek Het gelukkige eiland. Ook zij plantte een zaadje in de vorm van een boek met de vraag: waar zou jij gelukkig van worden? Dat lijkt een beetje op de boodschap van dit boek: vertel over je dromen en vertrouw erop dat ze uit kunnen komen.

‘Dit avontuur is voor ons allemaal!’ zei opa. ‘Voor de dromers! Voor de mensen van wie gezegd wordt dat ze knettergek en krankzinnig zijn! Zo zeggen wij: “Wij tellen ook mee.” Zo zeggen wij: “Hou vast aan je dromen.”‘ (blz. 162)

Billy Bones, 2022