Vroeger en nu - Leesbevordering in de klas

Vroeger en nu In dit boek staan tekeningen geïnspireerd op schilderijen uit de 16e en 17e eeuw. Je ziet hoe mensen leefden, wat ze aten, welke spelletjes kinderen speelden, en je leest er meer over in de weetjes.

De tekeningen gaan over vroeger, maar als je goed kijkt, zie je dat er iets niet klopt… In de tekeningen zijn dingen verstopt die toen nog niet bestonden! Vind jij de smartphone(s), de vlieger en de fiets?

Recensie

In eerste instantie lijkt dit ‘gewoon’ een kunstprentenboek met schilderijen uit de 16e en 17e eeuw, van bekende schilders zoals Pieter Bruegel, Hendrick Avercamp en Adriaen van Ostade. Maar dan valt je oog op de cover ineens op een opblaasflamingo! In dit geweldige boek heeft Arnoud Wiersma dus niet alleen oude schilderijen nauwgezet nagetekend, hij heeft er allemaal spullen van nu aan toegevoegd. Zó grappig om op iedere prent op zoek te gaan naar een auto, stoere sneakers of een lampenkap!

Voor in het boek staat precies welke 10 eigentijdse voorwerpen je op ieder schilderij kunt vinden. Daarnaast heeft elke tekening ook nog zijn eigen grappige toevoegingen, zoals een pizzadoos, een stofzuiger, een zonnebril of een rolletje plakband. Dat zorgt natuurlijk voor hilarische taferelen!

Tegelijkertijd is dit kijkboek ook zeer informatief. Na óf voor een schilderij krijg je namelijk uitgebreide achtergrondinformatie over (de tijd van) het schilderij. Zo kom je heel veel te weten over de 16e en 17e eeuw: hoe mensen zich kleedden, hoe ze woonden of wat ze aten. Je leest ook over feesten, steden, de manier van bouwen of hoe men reisde. Steeds laat Wierstra zien hoe je deze informatie (ook) uit die oude schilderijen kunt halen. Wel is het goed om even kritisch naar de titels van de schilderijen te kijken: zo is er op de prent over wonen geen huis, maar een herberg te zien; de huizen zullen een stuk kleiner zijn geweest! Toch wordt goed duidelijk hoe interessant het is om kunstwerken van vroeger te bestuderen en hoeveel we daarvan kunnen leren over de geschiedenis.

Vroeger en nu

In het boek vind je maar liefst 11 prachtige tekeningen, die Arnoud Wierstra met oneindige precisie, met potlood, kroontjespen en een penseeltje, heeft gemaakt. De originele schilderijen staan achter in het boek genoemd, met een kleine afbeelding van de tekening waarop je kunt zien waar alle eigentijdse dingen te vinden zijn. De originele schilderijen staan niet in het boek; om de tekeningen te kunnen vergelijken met de echte kunstwerken, zul je dus even moeten googelen of op pad moeten gaan naar een museum. Een aantal werken zijn te bewonderen in het Rijksmuseum of het Mauritshuis. Maar ook zonder originelen kun je jezelf met dit zoek- en kijkboek úren vermaken!

Lestips

Dit boek is natuurlijk ontzettend leuk voor in de klas! Niet alleen voor kunstlessen, maar vooral voor lessen geschiedenis (16e en 17e eeuw) – je kunt immers wel lézen over VOC-schepen, ijscolf of hijskranen van vroeger; het is nog leuker om deze ook te kunnen zien. En aangezien er vroeger geen foto’s waren, gebruiken we daarvoor schilderijen!

De zoekopdrachten zorgen ervoor dat kinderen heel nauwkeurig zullen gaan kijken en allerlei dingen zullen gaan ontdekken over de 16e en 17e eeuw. Ook zullen ze moeten nadenken welke voorwerpen wel en niet thuishoren in een schilderij van vroeger. Wat dat betreft kun je ze misschien beter eerst zelf laten zoeken en daarna pas vertellen welke voorwerpen er in de prent niet thuishoren (hebben ze alles gevonden?).

Kunst

De schilderijen waar Arnoud Wierstra zijn tekeningen op baseerde, zijn echte meesterwerken, waar je heel mooie kunstbeschouwingslessen over kunt geven. In dit artikel lees je daar meer over.

Vier van de schilderijen zijn van Pieter Bruegel de Oude, waarvan het schilderij De Kinderspelen je misschien al wel bekend is. Er is bij dit schilderij veel lesmateriaal gemaakt, bijv. door het Speelgoedmuseum in Mechelen of Erfgoedklassen Brussels. Leuk bij een project over speelgoed!

Waar je ook interessante lessen over kunt geven, is het schilderij Winterlandschap met schaatsers van Hendrick Avercamp – ik heb hier zelfs mijn afstudeeropdracht voor de pabo over gehouden! Je kunt hier online veel informatie over vinden, bijv. op de website van het Rijksmuseum. Een les over dit schilderij past mooi in de winterperiode; je kunt kinderen na het bekijken van het schilderij bijvoorbeeld een eigentijdse, winterse tekening laten maken. Daar kun je de voorbeelden van Arnoud Wierstra weer goed voor gebruiken!

De manier waarop Arnoud Wierstra zijn tekeningen heeft gemaakt, is trouwens ook erg kunstig. In onderstaand YouTube-filmpje kun je zien hoe hij te werk is gegaan. Heb je een Facebook-account? Dan kun je hier ook nog een geweldige reel zien van the making of.