Het kleine heelal

door Annejan Mieras

Raaf heeft vette pech. Ze is geschorst van school, haar vader heeft oponthoud met zijn sleepwagen en tot overmaat van ramp is er een lekkage in hun appartement. Met haar moeder gaat ze daarom tijdelijk in een oude caravan op een camping wonen. Maar daar is in de herfst niet zoveel te beleven.

Hoewel… wat doet Nicolaas, de zoon van de campingbaas, in het mysterieuze bos achter de caravans? En waarom doet haar moeder zo geheimzinnig over haar vader?

Recensie

Ik schuif een verhuisdoos opzij en ga met opgetrokken knieën op de bank zitten. Het grote raam heeft uitzicht op de heg en, een beetje daardoorheen, het Kometenlaantje.
Kom-eten klinkt gezellig, maar begin november is camping Het Kleine Heelal helemaal niet gezellig. Het is een spookdorp van ingepakte tuinmeubels en gesloten rolluiken. (blz. 9)

Het is een merkwaardige setting. Raaf zit in een stacaravan op een camping. Ze is geschorst en haar moeder zegt dat ze daarom ook vooral niets aan school moet doen, en haar vader is afwezig, maar waarom weet Raaf niet. Haar moeder geeft cryptische omschrijvingen die jij als lezer wellicht direct snapt, maar Raaf is niet zo goed in verborgen boodschappen…

‘Zijn oponthoud gaat helaas wat langer duren, Raaf.’
Mams stem klonk zakelijk, alsof ze het over een vertraagde trein had. ‘En hij heeft even geen bereik.’
‘Geen bereik?’ vroeg ik. ‘Is hij zó ver weg?’
‘Beetje verdwaald, ja,’ zei mam. (blz. 12)

Annejan Mieras is juist heel goed met verborgen boodschappen; dat blijkt wel uit de prachtige taalvondsten die je vrijwel in iedere zin van dit knap geconstrueerde verhaal tegenkomt. Met mooie vergelijkingen, opmerkelijke observaties, ijzersterke dialogen en uitermate goed gekozen woorden heeft zij wederom een intrigerend psychologisch verhaal geschreven. Werkelijk alles lijkt in dit boek met elkaar in verband te staan: zo woont Raaf op camping Het Kleine Heelal, haat ze sterren (omdat die bevestigen dat zij geen ‘ster’ is), leest de jongen op de camping in het boek ‘Niks’ (Het mysterie van niks van Jan Paul Schutten en Floor Rieder) en staat het boek vol prachtige metaforen over het heelal.

Missen is een soort heelal vanbinnen. (blz. 165)

Door middel van secuur gekozen brokjes informatie kom je steeds meer te weten over Raaf en haar situatie. Tegelijkertijd blijken er ook steeds meer geheimen te zijn. Raaf verzwijgt al net zoveel als haar moeder en ervaart dat dat haar vriendschap met haar beste vriendin niet ten goede komt… Nicolaas, van de camping, blijkt ook al geheimen te hebben, maar langzaam krijgen Raaf en hij toch een speciale band. Het is prachtig hoe al die verschillende geheimen, gedachten en gevoelens in dit boek samenvloeien.

Lestips

Vraag de kinderen eens wie het leuk lijkt om (tijdelijk) op een camping in een stacaravan te wonen? Praat even over de voor- en nadelen en lees dan de eerste twee hoofdstukken voor – dan lees je hoe het voor Raaf is om op de camping te wonen. Hoe denken je leerlingen er nu over?

En wat denken ze dat er met de vader van Raaf zou kunnen zijn? Is hen nog meer vreemds opgevallen in deze twee hoofdstukken? (Misschien iets over de schorsing? – Weten de kinderen wat dit betekent?)

Aansluitend zou je ook nog de laatste alinea van de achterflap kunnen voorlezen én het fragment op het stofomslag, dat je ook vindt op blz. 22 (handig als je een bibliotheekboek zonder stofomslag hebt!). Misschien kun je nog even vertellen dat Raaf een bijnaam voor Nicolaas heeft bedacht: De Geit. Blijkbaar is er toch meer te beleven op de camping dan Raaf dacht…

Door de heg (…) een donker mosbos? (blz. 21/22)

Lees ook:

Grappig: in het boek zit ergens ook nog een subtiele verwijzing naar het boek Toen Raaf links afsloeg (blz. 176)… tenminste, dat denk ik! En anders is het heel grappig toeval!

Feit is dat er opvallend veel kinderen Raaf of Ravi heten in kinderboeken de laatste tijd.
In Toen Raaf links afsloeg is Raaf trouwens wel een jongen. Ook Ravi wordt voor zowel jongens als meisjes gebruikt (Ravi en de laatste magie: meisje / Hart van staal: jongen)

Lemniscaat, 2023