Bureau SPEURNEUS en het eilandmysterie

door Jozua Douglas

Hans Grietje wordt al een jaar vermist. Hij verdween spoorloos van het eiland Wiermonnikoog. Zijn verdwijning is een mysterie, maar meneer De Bruin weet precies hoe het zit: Hans Grietje is ontvoerd door aliens en dat zal hij wel even bewijzen.

Lev weigert mee te gaan, maar als zijn vader zelf ook verdwijnt, móet hij wel in actie komen. Samen met zijn vrienden probeert hij te ontdekken wat er met zijn vader en Hans Grietje is gebeurd.

Derde en los te lezen deel in de serie Bureau S.P.E.U.R.N.E.U.S.

Recensie

Het derde deel in deze serie is misschien wel het beste deel tot nu toe! Het is een verhaal over complotdenken, kinderboekenschrijvers, het verzinnen van verhalen en het belang en plezier van lezen. Misschien is het wel zo goed, omdat Jozua Douglas er (weer) heel veel ‘echte’ dingen in heeft verwerkt. Dit licht hij in het nawoord ‘Hoe kom je erop?‘ zelf toe: allerlei ideeën en gebeurtenissen uit zijn eigen leven hebben voor inspiratie gezorgd.

Echter, de voor dit boek belangrijkste – en minst leuke – inspiratie uit zijn eigen leven staat niet eens in dit nawoord genoemd, maar maakt dit verhaal juist wel ijzersterk. Jozua Douglas wil kinderen met dit boek namelijk bewust maken van het gevaar van complottheorieën. Een zeer belangrijke les… en wat doet hij dat goed! De complottheorieën in dit verhaal, van Berend Botje, Hugo en mevrouw Vogelpoel, zijn zo heerlijk over-the-top, dat je wel snapt dat ze nergens op slaan. ‘De aliens hebben het gedaan!’ Hilarisch gewoon! En dan die alleszeggende tekening van Geert Gratama erbij…

©2023, De Fontein illustratie van Geert Gratama uit Bureau SPEURNEUS en het Eilandmysterie

‘Katten zijn ook aliens,’ zei mevrouw Vogelpoel. ‘Heb je wel eens een kat horen spinnen? Niemand begrijpt waarom ze dat doen. Zelfs de briljantste wetenschappers hebben geen idee. Maar het is heel simpel. Als ze spinnen sturen ze informatie door naar de andere aliens. Het is pure telepathie wat die katten doen.’ (blz. 17)

Maar… tegelijkertijd voel je ook wel de duidelijke waarschuwing dat je niet zomaar alles moet geloven wat iemand (online) vertelt. Het is heel knap hoe de schrijver op deze luchtige, grappige manier laat zien hoe mensen zich kunnen laten meeslepen in de ideeën van een ander.

©2023, De Fontein illustratie van Geert Gratama uit Bureau SPEURNEUS en het Eilandmysterie

Daarnaast is dit een geweldig voorbeeld van een positief, eigentijds boek over boeken en lezen. Yara is een echte boekenwurm, maar gebruikt ook continu haar telefoon om dingen op te zoeken. Heel realistisch! Ook kleine details maken het eigentijds, zoals het gebruiken van je telefoon om de muziek zachter te zetten. Indirect maakt Jozua duidelijk dat de smartphone écht wel handig is. Het is absoluut geen anti-telefoon-boek. Maar tegelijkertijd is het óók een pro-lezen-boek, waarin ontzettend veel weetjes over kinderboeken zijn verwerkt.

‘Ik vond Astrid Lintworm als kind erg leuk,’ zei Daiza. ‘En Paul Priegel.’
‘Ik zou Carry Sleepnet kiezen,’ zei Yara. ‘Die boeken zijn zo spannend. Of de boeken van Jozefien Doeklap. Die lees je in één keer uit.’
‘Ik denk dat ik voor Berend Botje ga,’ zei Hugo.
‘Berend Botje?’ vroeg Daiza. ‘Bedoel je die vlogger?’
‘Ja, hij heeft ook een kinderboek geschreven. Misschien is dat wel leuk.’
‘Dat heeft hij niet geschreven,’ zei Yara.
Hugo keek haar ongelovig aan. ‘Ik heb het zelf gezien. Hij liet het boek zien in zijn vlog.’
‘Berend heeft een ghostwriter,’ zei Yara. ‘Dat is een schrijver die voor anderen schrijft.’ (blz. 39)

©2023, De Fontein illustratie van Geert Gratama uit Bureau SPEURNEUS en het Eilandmysterie

Natuurlijk moet er in dit boek ook weer flink gespeurd worden, want meneer De Bruin en zijn vriendin zijn ineens zelf verdwenen als zij achter de vermiste Hans Grietje aan gaan. Lev gaat samen met zijn vrienden naar het eiland Wiermonnikoog om op onderzoek uit te gaan. Daar komen ze al snel allerlei verdachte zaken op het spoor… Het boek heeft een fantastische opbouw en wordt naar het einde toe echt goed spannend! Goh, het lijkt wel een boek van Jozefien Doeklap! Je leest hem met gemak in één keer uit!

Lestips

Laat Jozua zelf zijn boekpromotie maar doen! 🙂

Wil je je klas laten horen hoe spannend het verhaal wordt? Lees dan dit fragment voor.
Hoe zal dit aflopen??!!

Rond elf uur (…) was het einde. (blz. 119 t/m 122)

Boeken lezen

Hugo is een ontzettend herkenbare niet-lezer. Hij moet een boekbespreking houden (over vijf dagen), maar hij heeft nog geen boek gelezen en komt continu met redenen aanzetten waarom hij nog niet is begonnen. Leuk om hier een fragment over voor te lezen als jouw klas boekbesprekingen moet gaan houden (doe die boekbesprekingen trouwens vooral lekker in de vorm van een boekpromotie!). Aansluitend kun je de klas vragen: hoe zouden jullie Hugo helpen bij het kiezen van een boek? Wie herkent zichzelf in Hugo? Heb je zelf ook tips nodig?

Daiza kwam nog (…) gaan we morgen doen.’ (blz. 37 t/m 40)

Complottheorieën

In het filmpje hierboven wordt gezegd dat het boek over complottheorieën gaat. Maar weet jouw klas eigenlijk wel wat dat zijn? Kan iemand een voorbeeld noemen van een complottheorie?

In het boek geeft Daiza op een gegeven moment een voorbeeld van een complottheorie die ook echt de ronde ging: die over een pizzeria in Amerika:

Toen vertelde Daiza (…) Of een kletspraatje. (blz. 91)

Ze legt tevens uit waarom mensen kunnen gaan geloven in complottheorieën:

‘Sommige mensen houden (…) dan in stom toeval.’ (blz. 55)

Ook het NOS Jeugdjournaal heeft hier een filmpje over gemaakt: Waarom geloven mensen in complottheorieën?

Lees ook:

De Fontein, 2023