Feo en de wolven

door Katherine Rundell

Feodora en haar moeder wonen diep in de bossen van Rusland. Feo’s moeder is wolfverwilder: ze maakt wolven die door rijke mensen als huisdier zijn gehouden weer wild, zodat ze in de natuur kunnen overleven. Maar op een dag wordt Feo’s leventje, ver weg van de bewoonde wereld, ruw overhoop gehaald. Generaal Rakov en zijn leger nemen haar moeder mee naar de gevangenis in Sint Petersburg. Ook Feo en de wolven zijn niet meer veilig in het bos. Feo is echter vastbesloten haar moeder te bevrijden en begint aan een barre tocht naar de grote stad. Ze wordt daarbij vergezeld door drie wolven en de jonge soldaat Ilja. Maar generaal Rakov zit ook nog steeds achter haar aan…

Vertaald door Jenny de Jonge.

Recensie

Verwacht bij dit boek zeker geen magisch, sprookjesachtig verhaal over een meisje dat met wolven kan praten of iets dergelijks. Niets daarvan! Ronja de Roversdochter meets Kruistocht in spijkerbroek, met een stoere, wilde meid in koude, besneeuwde bossen en een kinderleger in een vervallen burcht, die gezamenlijk in opstand komen en daarmee een ware revolutie ontketenen. Dát kun je verwachten van dit boek. Betoverend, zoals op de achterflap staat? Bij zo’n woord stel ik me iets lieflijkers voor en lieflijk kun je dit verhaal zeker niet noemen. Een verhaal vol liefde is het echter wel en vooral heel erg ontroerend en mooi. Maar verder: rauw en hard, met flink wat geweld en dierenleed. Heel anders dan ik had verwacht na beoordeling van de prachtige cover.

De samenvatting op de achterflap van het boek klopt trouwens sowieso niet: daar staat dat Feo’s leven op zijn kop wordt gezet als de revolutie in Rusland uitbreekt. Onzin; haar leven wordt op zijn kop gezet doordat de wrede generaal Rakov Feo en haar moeder bedreigt, omdat ‘hun’ wolven een eland in de bossen van de tsaar zouden hebben gedood. Op dat moment is iedereen ‘in de mensenwereld’ nog veel te bang om in opstand tegen de tsaar en zijn leger te komen; van een revolutie is nog geen sprake. Dat komt later nog…

Voor het echter zover is en de rauwe spanning in het boek flink wordt opgevoerd, valt vooral de poëtische schrijfstijl van dit verhaal op. In prachtige zinnen vol beeldspraak wordt een beeld geschetst van het leven in de bossen van Rusland, zo’n honderd jaar geleden.

Het land rondom haar huis trilde en schitterde van het leven. Ze had mensen voorbij hun bos zien lopen die zich beklaagden over de eentonigheid van het witte landschap, maar dat waren analfabeten: die hadden nooit geleerd om de wereld goed te lezen. De sneeuw was praatziek en zinspeelde op stormen en vogels. Elke ochtend had ze een nieuw verhaal. (blz. 32)

Geen makkelijk taalgebruik voor onervaren lezers dus, al blijft het verhaal relatief luchtig door de vele dialogen en humoristische passages. Ook leest het boek gemakkelijker, naarmate je goed in het verhaal komt. Toch is het een vrij pittig boek. Door het verhaal te plaatsen in een voor kinderen volledig onbekende wereld – Rusland, 100 jaar geleden, met een tsaar, foerageurs en aristocraten – vraag je flink wat van het voorstellingsvermogen en is het niet altijd even gemakkelijk om het verhaal te plaatsen of te begrijpen. Tegelijkertijd is dit ook de kracht van dit boek: dit verhaal neemt je mee naar nieuwe werelden, verbreedt je horizon en geeft je (lees)ervaringen die je niet snel zult vergeten. De stoere Feo, die meer van wolven houdt dan van mensen, is een waanzinnig boeiende hoofdpersoon en haar tocht door de kou, terwijl ze continu in levensgevaar is, is werkelijk adembenemend. Combineer dat met mooie zinnen als deze:

een echte wolf rent op de manier waarop onweer zou rennen als het poten zou hebben (blz. 34)

en je begrijpt dat je een heel bijzonder boek te pakken hebt!

Lestips

Of dit boek ook geschikt is voor alle kinderen op de basisschool? Daarvoor is het misschien iets te ingewikkeld. Maar kinderen die wel houden van spannende, complexe verhalen (zoals Pjotr of Kruistocht in spijkerbroek) zul je heel gelukkig maken met dit boek! Een goede introductie van het boek is wel belangrijk, want – zoals gezegd – de tekst op de achterflap klopt niet en de cover schept wellicht enigszins verkeerde verwachtingen.

Een mooi fragment om voor te lezen als boekpromotie is het volgende. Feo wordt wakker op de ochtend nadat het leger haar moeder gevangen heeft genomen en maakt zich mentaal klaar om te beginnen aan haar moeilijke en spannende tocht.

In het grijze (…) Ik ben zover.’ (blz. 63 t/m 66)

Uitgeverij Luitingh-Sijthoff, 2018