Hoe kies je een boek?

Leesplezier is het voornaamste doel van leesbevordering. Je wilt er dus voor zorgen dat kinderen graag lezen. Maar als leerkracht wil je kinderen ook iets leren. Of dat nu een hoger technisch leesniveau is of op inhoudelijk vlak – het is niet altijd wat kinderen ook per se leuk vinden. Dus hoe kies je nou het juiste boek?

Het is belangrijk om boeken te kiezen die aansluiten bij de interesse van de kinderen, maar om verder te komen in de leesontwikkeling moet je ook boeken kiezen die vernieuwend en grensverleggend zijn; boeken die ze uit zichzelf niet zouden pakken. (Kemmeren, 2010)

Keuze van kinderen

De eerste stap is dus: achterhalen wat de favoriete boeken van de kinderen in de klas zijn. Als je hun voorkeur namelijk kent, weet je ook van waaruit je verder kunt bouwen. Een heel simpele manier om hierachter te komen, is kinderen een formuliertje in te laten vullen, waarop ze hun favoriete of laatst gelezen boek(en) invullen.

Het is belangrijk dat je beseft dat kinderen niet altijd dezelfde beoordelingscriteria hanteren als wij, volwassenen. En dat zij dus wellicht andere keuzes maken dan wij. Criteria waar kinderen op letten:

• Niet te moeilijke woorden
• Heldere verhaallijn
• Herkenbare personages
• Spanning en humor
• Illustraties en titel moeten kloppen met het verhaal

Kinderen kijken met andere ogen naar boeken dan volwassenen. Vandaar dat de Nederlandse Kinderjury vaak andere boeken kiest dan de Griffeljury: ze letten op verschillende criteria.

Daarnaast hebben kinderen vaak een beperkte voorkeur: vinden ze een boek van een serie of bepaalde auteur leuk, dan willen ze er meteen alles van lezen; houden ze van detectives, dan blijven ze detectives lezen.

Keuze van de leerkracht

In eerste instantie is het je taak (en hopelijk wens) als leerkracht om kinderen met plezier aan het lezen te krijgen (en houden). Je gaat dan dus op zoek naar boeken die kinderen leuk vinden. Hierbij houd je rekening met bovenstaande criteria.

Maar als kinderen eenmaal met plezier lezen, is het tijd voor een stapje verder: het uitbreiden van hun voorkeur en het ontwikkelen van hun leeservaring. Hiervoor kun je drie beoordelingscriteria hanteren (Kemmeren, 2010):

• je kiest een boek vanwege het (bijzondere) taalgebruik – de esthetische waarde van de tekst staat centraal;
• je stelt de lezer centraal en kiest een boek dat kan bijdragen aan de opvoeding en vorming van het kind, door aan te sluiten op de belevingswereld en ontwikkelingsfase. Het boek moet het kind aan het denken zetten;
• je kiest een boek om de inhoud en zorgt ervoor dat de teksten een verantwoorde inhoud hebben, waarbij de kinderen een realistisch beeld krijgen van de maatschappij (dus geen stereotypen of het vermijden van problemen).

Waar je de nadruk op legt, is afhankelijk van je lesdoel.

Verder is het – om de eenzijdige voorkeur te doorbreken – belangrijk om veel verschillende soorten teksten en genres aan te bieden. Wil je meer weten over genres? Klik dan hier.

Het is daarnaast belangrijk om te beseffen dat de A, B en C aanduidingen in de bibliotheek niet aangeven hoe makkelijk of moeilijk een boek is, maar voor welke leeftijd het boek geschikt is. Wil je weten hoe dat zit? Klik dan hier.

Hoe helpt deze website?

Op deze site vind je tiplijsten. Deze tiplijsten zouden je kunnen helpen bij het aanreiken van boeken aan kinderen in je klas. Altijd als ik een kinderboek lees, probeer ik mij voor te stellen welk type kind het boek leuk zou vinden. Met dat idee in mijn hoofd heb ik de tiplijsten gemaakt. Vanzelfsprekend is geen kind hetzelfde en zal ook menig kind niet álle boeken van één lijst leuk vinden, maar deze lijsten zouden je goed op weg kunnen helpen bij stap 1: het leesplezier van kinderen vergroten, door rekening te houden met hun favoriete genre of tekstsoort.

Voor stap 2 kun je boeken gaan selecteren op genre. Als je weet welke genres geliefd zijn in de klas, kun je hier juist een boek kiezen uit een wat onbekender genre en daar een boekpresentatie over geven. Ook kun je boeken uitzoeken die passen bij een lesonderwerp (wereldoriëntatie of sociaal-emotioneel) en door de recensies te lezen, kun je beoordelen of het boek geschikt is voor jouw klas.

Veel succes en plezier!

Lees ook:

Wat is een goed kinderboek?

Wat is een goed voorleesboek?

Meer weten?

C. Kemmeren e.a., 2010