Middag van het Kinderboek 2020
Op 18 april 2020 zou in de oba te Amsterdam de 12e Middag van het Kinderboek plaatsvinden, met het thema HUMOR. Maar deze middag kon vanwege de coronamaatregelen helaas niet doorgaan (NIET GRAPPIG). Organisatoren Aby Hartog en Marco Kunst lieten het er echter niet bij zitten en namen samen met de sprekers van deze middag een uitgebreide vlog op: de Vlog van het Kinderboek 2020!
Sinds 2016 schrijf ik elk jaar een verslag van de Middag van het Kinderboek, dus… waarom niet deze traditie óók voortzetten? Natuurlijk raad ik je aan de hele vlog zélf te kijken, maar hieronder kun je alvast vinden wat je kunt verwachten én je krijgt een aantal tips om meer te lezen en te kijken.
Moppen
Het is bruin en kruipt over je boterham…
Aby Hartog trapt in de vlog af met deze mop. Is dit nou humor? Of is het echt te flauw, zoals Marco Kunst later vanuit de coulissen roept? Tja, over humor valt niet te twisten… maar je kunt ervan uitgaan dat kinderen dit soort grappen echt hilarisch vinden. Moppen tappen is ontzettend populair op de basisschool, dus als je het over humor hebt, horen moppen daar zeker bij.
Daarom meteen een boekentip! Kees de Boer (die vorig jaar al te gast was op de Middag van het Kinderboek) illustreerde op hilarische wijze dit moppenboek met maar liefst 1000 beestachtig goeie moppen. Dus, in navolging van Aby, uit dit boek:
Het is rood, maar net niet. Rara, wat is dat?
Een aardbijna.
Ook in de online bibliotheek kun je veel moppenboeken vinden! Handig in deze tijden, want deze kunnen alle kinderen (als ze lid zijn van de bibliotheek) gratis als e-book downloaden.
Iemand die in de vlog ook vertelt over moppen, is Elseline Knuttel. Zij is co-auteur en uitgeefster van Het kloeke moppenboek. Nog meer moppen, maar dan toch weer heel anders! In dit boek zijn de moppen namelijk als theatertekst opgeschreven. Het boek maakt dan ook deel uit van de reeks Applaus voor jou! Theaterlezen. Superleuk: van een mop maak je dus eigenlijk een kort toneelstukje!
Grappige boeken
Een beetje humor in deze tijden, kunnen we – zoals Thille Dop in de vlog ook al zegt – best gebruiken! Thille Dop is uitgeefster van uitgeverij Luitingh-Sijthoff en daardoor bekend met het succes van grappige boeken. Zij raadt kinderen aan lekker veel grappige boeken te lezen in deze tijd, want humor zorgt voor wat licht in tijden waarin er verder niet zoveel te lachen valt… En zoals we weten: lachen is gezond 🙂
Haar boekentips: boeken van kinderboekenambassadeur Manon Sikkel, Jozua Douglas en graphic novels vol humor, zoals De Waanzinnige Boomhut, Dagboek van een Muts of Julius Zebra.
Dat kinderen daadwerkelijk graag dit soort boeken lezen, blijkt ook wel uit de verkoopcijfers van Stichting CPNB. Directeur Eveline Aendekerk vertelt in de vlog dat er voor het eerst sinds tijden 4 kinderboeken in de top 25 staan van de Bestseller 60. Drie keer raden om welke boeken het gaat…
Wie nog ontbreekt in dit lijstje is natuurlijk Tosca Menten! Gelukkig komt zij zelf in de vlog ook aan het woord; in drievoud zelfs! En je mag zelf kiezen welke van de drie Tosca’s je wilt laten spreken op de volgende Middag van het Kinderboek! Wil je je mening grondig kunnen beargumenteren, lees dan haar boeken over Siem Subliem en Dirkje Bakkes Brandnetelspecialist. Deze boeken zijn allemaal als e-book te downloaden in de online bibliotheek!
Poëzie
Tijdens elke Middag van het Kinderboek is er ruimte voor poëzie en ook nu worden er weer mooie gedichten voorgedragen. Linda Vogelesang, Diet Groothuis, Mary Heylema en Kate Schlingemann dragen allemaal voor uit het tijdschrift DICHTER. Het eerste gedicht komt uit een heel bijzondere uitgave: Tem de tekens, dat speciaal gemaakt is om laaggeletterdheid onder de aandacht te brengen. Al heel snel was het uitverkocht, maar er is nu een tweede druk!
Afgelopen week verscheen er trouwens een heel bijzonder nummer van DICHTER.: over het coronavirus. In deze aflevering van de Grote Vriendelijke Podcast van Jaap Friso en Bas Maliepaard kun je er meer over horen. De meeste gedichten sluiten logischerwijze niet aan bij het thema humor, maar dat je juist humor kunt gebruiken om lastige thema’s te verluchtigen bewijst dichteres Bette Westera met een erg grappig gedicht over… wc-papier!
Bette Westera is sowieso een ster in het gebruiken van humor voor het bespreekbaar maken van moeilijke onderwerpen. Onlangs won ze niet voor niets de Woutertje Pieterse Prijs voor de poëziebundel Uit elkaar, met gedichten over echtscheidingen, verloren liefdes en letterlijk niet bij elkaar kunnen zijn. Westera won die prijs niet in haar eentje: Sylvia Weve maakte de illustraties in deze prachtige bundel. Juist de combinatie van tekst en beeld maakt dit boek zo fantastisch en het laat zien dat illustraties ook voor heel veel humor kunnen zorgen in een boek.
Erik van Os laat hetzelfde zien in de Vlog van het Kinderboek. Hij leest een grappig gedicht voor uit zijn bundel Haren vol banaan, maar laat aansluitend ook de illustratie van Noëlle Smit zien, die het gedicht nog levendiger maakt.
Wat verder opvalt aan het boek Haren vol banaan: het staat vol met viezigheid. Snot, drollen en billen… bij de juiste doelgroep hoef je die woorden alleen maar te zeggen of de kinderen liggen al in een deuk. Maar ook in de bovenbouw doen deze onderwerpen het nog goed… dat bewees het enorme succes van Gruwelijk grappige griezelverhalen. Geen poëzie, maar wel vol vieze verhalen!
Liedjes
Bij het boek Haren vol banaan zit ook een cd met vieze liedjes. Een van die liedjes zingt Erik van Os in de vlog! Maar ook Hans Kuyper laat horen hoe grappig liedjes kunnen zijn. In de vlog laat hij twee liedjes horen die ‘het leren lichter maken’: eentje voor groep 1 en eentje voor groep 8.
Nog een boekentip met humoristische liedjes! Roltrap naar de maan is een prentenboek met liedjesteksten, die horen bij de bijbehorende cd. De liedjes van Klein Orkest (geschreven door Koos Meinderts en Harrie Jekkers) stammen al uit de jaren ’80 en waren destijds te zien in het kinderprogramma Sesamstraat. De liedjes zijn dus oud, maar het boek is vrij nieuw en bewijzen dat de liedjes door de fantastische humor niet alleen tijdloos, maar ook leeftijdsloos zijn. Het zijn liedjes die voor kleuters leuk zijn, maar als leerkracht heb ik ze ook in de bovenbouw gezongen en dat was een enórm succes. ‘Leuk is raar’ werd echt de klapper van het jaar! (zie het inkijkexemplaar)
Allerlei
Zo maken we meteen een mooi bruggetje naar het item van Ted van Lieshout in de Vlog van het Kinderboek: hij vertelt over zijn samenwerking met de onlangs overleden Aart Staartjes voor het programma Sesamstraat.
Iemand die ook tijdens de Middag van het Kinderboek aan het woord zou zijn gekomen is Daan Beeke van Stichting Lezen. Hij zou iets vertellen over een document van Stichting Lezen over ‘De nieuwe doorgaande leeslijn’. Die nieuwe doorgaande leeslijn zou ook het thema zijn van het congres Lezen Centraal dat op 1 april jl. zou plaatsvinden. Vanzelfsprekend ging dat ook niet door en de publicatie van het document is daardoor uitgesteld. Het is in ieder geval iets om naar uit te kijken, want het document vertelt ‘wat er zou moeten gebeuren om van een kind een lezer te maken’. Denk dan aan Boekstart, het aanreiken van de juiste boeken en veel voorlezen!
Ook de Verhalenfabriek wil het voorlezen stimuleren. In de vlog worden 5 tips gegeven om ‘woorden cadeau te geven’. Belangrijke tip: zelf lezen dóet lezen, dus laat ook vooral zelf zien dat je veel leest in deze tijd. Heb je zelf geen kinderen, maar ben je wel leerkracht? Vertel je klas dan eens over de boeken die jij leest en waarom. Dat hoeven helemaal geen kinderboeken te zijn; het kan ook al een mooi voorbeeld zijn als ze zien dat jij volwassen boeken leest.
Bij de Middag van het Kinderboek zijn altijd heel veel kinderboekenschrijvers aanwezig. Elk jaar bestaat er voor hen de mogelijkheid om een workshop te volgen van de Auteursbond. Omdat deze dit jaar natuurlijk ook is komen te vervallen, hebben zij voor deze vlog een korte powerpoint gemaakt, waarin ze iets vertellen over het auteursrecht. Eigenlijk interessant voor iedereen, want het is goed om je bewust te zijn dat als je teksten van een ander gebruikt, je daar altijd toestemming voor moet hebben!
Tot slot hebben Aby Hartog en Marco Kunst nog twee cadeautjes voor de kijkers: Yvonne Jagtenberg zou live op het podium een schilderij maken, maar doet dit nu online! En Mister Anansi laat de kracht van verhalen vertellen zien in een filmpje waarin hij vertelt hoe het komt dat kinderen ‘eigenwijze snotneuzen’ worden genoemd.
Dit Anansi-verhaal zal ongetwijfeld ook in Het grote Anansiboek staan dat komend najaar bij Em. Querido’s Uitgeverij gaat verschijnen! Iets om naar uit te kijken! En wil je meer horen van Mister Anansi? Hij heeft nóg een vlog met een verhaal. Ook érg leuk om door te sturen naar je leerlingen!
Dus… helaas hebben we de Middag van het Kinderboek moeten missen dit jaar, maar moet je kijken hoeveel inspiratie we al hebben kunnen halen uit slechts een klein uurtje Vlog van het Kinderboek! Kun je nagaan hoe geweldig een échte Middag van het Kinderboek is. Hopelijk tot volgend jaar!
Wil je nog meer inspiratie? Lees dan nog eens de verslagen van de afgelopen jaren:
2016: Taboes in kinderboeken
2017: Wat is een goed kinderboek?
2018: Het spannende huwelijk tussen woord en beeld
2019: Idealen
of kijk op de Blog van de Middag van het Kinderboek!
Sommige linkjes in dit verslag verwijzen naar bol.com. Je kunt daar vaak handige inkijkexemplaren vinden! Ook ontvangt Leesbevordering in de klas commissie als je via deze linkjes een boek bestelt – een fijne bijdrage voor deze website! Maar natuurlijk zijn alle boeken ook bij de plaatselijke boekhandel te bestellen of te koop en daarmee steun je weer de boekverkopers die het ook niet gemakkelijk hebben in deze tijd!
