Het Van Gogh-mysterie

door Deron Hicks

Een jongen zit in zijn eentje in een museum. Hij kan zich niets herinneren – niet wie hij is, waar hij vandaan komt, of waarom hij uitzonderlijk veel van kunst weet.
Dan blijkt dat er mensen achter hem aanzitten. Heel gevaarlijke mensen. En dus moet de jongen op zoek naar zijn verleden, terwijl hij een stokje probeert te steken voor een van de grootste kunstfraudes ooit.

Dit is het eerste deel in de serie Kunstbende.

Vertaald door Elsbeth Witt.

Recensie

Dit boek doet héél erg denken aan de film The Bourne Identity (er wordt zelfs naar Jason Bourne verwezen!): een jongen weet niet meer wie hij is, blijkt wel bizar veel ongewone kennis te hebben én hij wordt achtervolgd door criminelen. Vanaf de eerste bladzijde is het verhaal ontzettend raadselachtig. Wie is de jongen? Over welke creatie gaat het? Wie is de man van middelbare leeftijd? En hoe komt de jongen in een kunstmuseum in Washington D.C. terecht? Het is zeer intrigerend allemaal…

Het was alsof hij uit het niets in de National Gallery of Art was verschenen. (blz. 31)

Toch is het wel even inkomen, want echt eenvoudig is het boek niet. Het bevat pittig taalgebruik, veel perspectiefwisselingen en flashbacks. Het is in eerste instantie nog niet direct heel spannend, maar vooral erg vaag. Het is echt een verhaal om dóór te lezen, anders snap je er niks van!

De jongen komt terecht in een pleeggezin, waar de 10-jarige spraakwaterval Camille besluit hem Art te noemen. Samen gaan ze terug naar het museum, in de hoop dat zijn geheugen weer terugkomt. Dan komt het verhaal in een stroomversnelling: er volgt een ontvoering met een wilde achtervolging en vanaf dat moment wil je simpelweg niet meer stoppen met lezen.

Zodra de jongen de woorden ‘Van Gogh’ had gezien, was het alsof er een kraan open was gedraaid in zijn hoofd. Er golfde ineens zo veel informatie door zijn brein dat hij er bang van werd. (blz. 80)

De titel vertelt al dat dit boek draait om Van Gogh. Art blijkt ongelooflijk veel van kunst te weten en herinnert zich allerlei schilderijen, die hij in diverse Europese steden heeft gezien. Zo leer je als lezer ook heel veel over kunst. Extra leuk is dat er in het boek diverse QR-codes staan die de lezer verwijzen naar een website met een foto en uitgebreide informatie over de kunstwerken. Het is alleen jammer dat de teksten voor kinderen veel te ingewikkeld zijn, met volwassen taalgebruik en veel vakjargon.

‘Critici waren het er bijna unaniem over eens dat het meisje lelijk was. Toch moesten ze erkennen dat de naturalistische manier waarop het meisje was weergegeven ongelooflijk goed was. Het was hoe dan ook revolutionair.’ (QR-code blz. 24)

De doelgroep van het boek is sowieso wat lastig te bepalen: de opzet met de vele perspectiefwisselingen en de razend spannende actie passen bij een 12+ boek, maar de leeftijd van Camille sluit daar dan weer niet bij aan. Laten we het erop houden dat dit een fantastisch boek is voor goede lezers in de bovenbouw, zeker als ze ook nog geïnteresseerd zijn in kunst. De puzzelstukjes vallen aan het einde van het boek zo geweldig goed in elkaar, dat je het boek eigenlijk direct opnieuw wilt lezen. Dit belooft een zeer verslavende serie! Dat wordt uitzien naar deel 2.

Lestips

Als je dit boek gaat promoten, is het goed om kinderen erop voor te bereiden dat het begin vooral veel vragen oproept en weinig antwoorden geeft, maar dat het belangrijk is dat ze dóór lezen… omdat het SUPERspannend wordt.

Lees dan de achterkant voor.

Vervolgens kun je nog een fragment voorlezen, om kinderen te laten ‘proeven’ van de schrijfstijl:

16.53 uur – Vrijdag 15 december (…) Ik was er gewoon.’ (blz. 23 t/m 27)

Je kunt dan ook meteen laten zien dat er QR-codes in het boek staan en waar je die voor kunt gebruiken. In bovenstaand fragment is er een QR-code die hoort bij een beeldhouwwerk van Edgar Degas. Zoals je in de recensie al kunt lezen, is de bijbehorende tekst niet gemakkelijk, maar het is in ieder geval leuk om een foto van het beeld te zien. Als je de QR-code niet kunt scannen, kun je het kunstwerk trouwens ook vinden via uitgeverijdefontein.nl/QR. Let op: de eerste QR-code is ook als eerste geupload en is daardoor de laatste tegel (pagina 2).

Voorlezen

Juist omdat dit best een pittig boek is qua opbouw en taalgebruik, is het geen slecht idee om dit boek als voorleesboek te kiezen! Op die manier kun je moeilijke woorden of ingewikkelde passages uitleggen en kinderen laten kennismaken met deze manier van lezen: ze leren ervan dat een verhaal soms even tijd nodig heeft om op gang te komen, maar dat je dan zeker wordt beloond! Het boek is spannend en het zal zowel jongens als meisjes aanspreken. Bovendien leren je leerlingen er ook nog wat van!

Het boek past zeer goed in een thema over kunst en biedt heel veel mogelijkheden voor kunstbeschouwing.

Kijken naar kunst

In het boek wordt verteld dat het schilderij Interieur van het Pantheon, Rome deel uitmaakt van de kinderrondleiding in de National Gallery of Art. Vervolgens wordt er kort beschreven hoe je met kinderen naar dit schilderij zou kunnen kijken.

Kunstbeschouwing en kinderboeken zijn vaak mooi te combineren en met dit boek gaat het eigenlijk vanzelf! Wil je hier meer over weten, lees dan het artikel Kinderboeken en kunst.

Uitgeverij De Fontein, 2022