Vis - Leesbevordering in de klas

Vis Vis zit in groep 7 en is eenzaam. Ze wordt gepest, heeft geen vrienden en haar ouders zijn altijd aan het werk. Ze mist iemand die haar begrijpt. Gelukkig vindt ze troost bij de oude eik in het park.

Als er een nieuw meisje in de klas komt, hoopt ze op een vriendschap. Maar Vis is niet de enige met een ingewikkeld leven…

Recensie

Eén beeld zegt meer dan duizend woorden. Die uitspraak is ontzettend van toepassing op de illustraties van Irene Schiphorst in deze ontroerende graphic novel. Dit stevige boek op A4-formaat is het debuut van de illustrator. Schrijfster Will Kranendonk heeft al eerder een boek geschreven, maar dit is haar ‘scenariodebuut’ – en dat woord geeft precies aan wat er in dit boek gebeurt: net als in een film vertellen de beelden voor een groot gedeelte het verhaal.

Vis De tekeningen zijn helder en strak, en heel veelzeggend. Op iedere tekening voel je de emoties van Vis: haar eenzaamheid, haar hoop, haar verdriet en het geluk dat ze voelt als ze iemand vindt om mee te praten. De teksten zijn kort, maar versterken deze gevoelens en laten je nadenken over het leven van Vis.

Ik denk dat mijn naam de reden is dat ik geen vrienden heb. (blz. 10)

Vis is altijd alleen. Niet alleen op school, maar ook thuis. Haar spirituele ouders houden van haar, maar zijn bijna altijd aan het werk. Vis staat alleen op … en gaat alleen naar bed. Gelukkig vindt ze troost bij een oude eik in het park – en daar komt er een klein vleugje magie in het verhaal, want de boom kan praten. De boom wordt haar klankbord.

Als er een nieuw meisje in de klas komt, hoopt Vis dat er iets verandert. Vis en Peer ontdekken dat zij allebei anders zijn dan de rest van de meiden in de klas en er ontstaat langzaam een warme vriendschap. Misschien zelfs wel iets meer dan een vriendschap… Kleine zinnetjes, steelse blikken en zelfs een kus…

Weet je… Ik denk nooit aan jongens. Niet zoals Fenna enzo doen. (blz .129)

Het zal sommige kinderen misschien even gek laten opkijken, maar het is heel begrijpelijk dat er een gevoel van liefde tussen de meisjes ontstaat. Peer zit onder de blauwe plekken, die duiden op een zeer problematische thuissituatie. De meiden vinden bij elkaar eindelijk een veilige plek. Het verhaal laat eigenlijk heel mooi in het midden of er een liefdesrelatie ontstaat of een heel diepe, liefdevolle vriendschap. Duidelijk is wel dat ze gelukkig worden van elkaar. Door al die dingen die in dit verhaal niet met woorden worden uitgesproken, kun je goed nadenken over alles wat je ziet en geeft het heel veel ruimte voor eigen invulling.

Dat het in dit boek toch wel heel erg draait om het zichtbaar maken van zorgelijke thuissituaties, blijkt uit het nawoord, waarin nog kort iets wordt gezegd over kindermishandeling. Ook staan er tips waar je zelf hulp of advies kunt vinden. Na het lezen van dit indrukwekkende verhaal zul je bovendien misschien net weer even iets alerter naar je omgeving gaan kijken… wie weet kun je dan zelf ook wel hulp bieden aan kinderen die dat nodig hebben.

Lestips

Doordat dit een graphic novel is, is het onmogelijk om dit boek voor te lezen in de klas. Je kunt er natuurlijk wel over vertellen! Dat past goed in een thema als ’thuis’ of de Week tegen pesten. Weliswaar gaat het verhaal niet echt over pesten, maar het maakt je leerlingen wel heel bewust waarom sommige kinderen zich misschien anders gedragen dan andere kinderen – en dat dat dus geen reden is om ze te gaan pesten, maar dat je ze juist beter zou kunnen helpen of steunen!

Wellicht kan dit boek ook troost bieden aan kinderen die het thuis ook niet makkelijk hebben. Een verhaal als dit kan misschien net dat zetje geven om te praten over hun problemen.

Graphic novel

Verder kun je kinderen met dit boek wijzen op de verschillende manieren waarop je een verhaal kunt vertellen. Zoom eens in op dat woord ‘scenariodebuut’, dat op de achterkant staat. Wat is een scenario eigenlijk? Is dat niet iets wat bij een film hoort? Hoe kan dat dan ook bij dit boek horen?

En wat is eigenlijk het verschil tussen een strip en een graphic novel? Wat vind je ervan om op deze manier een boek te ‘lezen’? Wat is het grootste verschil tussen een boek met meer tekst? Maakt het het voor jou juist moeilijker of makkelijker om het verhaal te begrijpen?

Menlu, 2023