Topboeken voor in de klas 2018
Het is tijd om de balans op te maken aan het einde van het jaar! Wat zijn er weer veel mooie kinderboeken verschenen in 2018. Veel te veel om allemaal te lezen, ook al kan ik vol trots melden dat er maar liefst 115 recensies zijn geplaatst dit jaar – precies evenveel als in 2017!
Toch vind ik het maken van een eindejaarslijstje met ‘beste boeken van 2018’ discutabel, omdat nog zoveel boeken onbesproken zijn. Veel liever geef ik tips over boeken waar je écht wat aan hebt in de bovenbouwgroep! Daarom vroeg ik net als vorig jaar naar de mening van leerkrachten, leesconsulenten en boekenliefhebbers. Op de Facebookpagina’s Leesbevorderingindeklas en Bovenbouwwereld stelde ik de vraag:
Wat was jouw ontdekking van 2018? Van welk kinderboek heb jij of heeft je klas het meest genoten?
Daar kwamen in tegenstelling tot vorig jaar ontzettend veel reacties op! Wat een enthousiasme heb ik voorbij zien komen en wat een mooie titels zijn er voorgelezen.
Met stip op nummer 1 als dé ontdekking van 2018 staat Lampje, van Annet Schaap (2017). Vorig jaar prijkte dit boek al in mijn top 10 en schreef ik: Als het alom bejubelde Lampje de Gouden Griffel niet wint, eet ik mijn schoen op. Mijn schoen opeten hoefde gelukkig niet, want Lampje won inderdaad de Gouden Griffel. En de Boekenleeuw. En de Nienke van Hichtumprijs. En de Woutertje Pieterse Prijs. Maar nog mooier: het boek werd op heel veel scholen voorgelezen en zo is dit prachtige verhaal voor heel veel kinderen tot leven gekomen. Wat fijn!
Maar ook het boek Ik ben Vincent en ik ben niet bang van Enne Koens (2017) werd heel veel genoemd. Ook dit boek tipte ik vorig jaar al als topper voor in de klas. Dit mooie verhaal over pesten en vriendschap ontroerde menig leerkracht en schoolklas. Heel fijn dat het boek een van de kerntitels van de Kinderboekenweek 2018 was – daardoor heeft het boek absoluut de aandacht gekregen die het verdient!
Nog een titel die een aantal keren genoemd werd, is Alaska van Anna Woltz (2016). Dit toegankelijk geschreven verhaal gaat over een jongen met epilepsie en een meisje dat ook heel wat te verwerken heeft. Een heel bijzonder verhaal vol heftige emoties, dat ook veel emotie zal oproepen bij de lezer (en toehoorders). ‘Doodstil als ik voorlas’, vertelde een leerkracht.
Tenslotte blijkt Oorlogsgeheimen van Jacques Vriens (2007) nog steeds een topper te zijn. Dit inmiddels verfilmde en in vele versies uitgebrachte boek is een topper om je klas te vertellen over de Tweede Wereldoorlog. Boeken van Jacques Vriens blijven populair. Ook zijn recentere titels Baron 1898 (2015), Niet thuis (2017) en Code Kattenkruid (2018) werden genoemd.
Meer auteurs die (nog steeds) met veel succes werden voorgelezen, zijn Roald Dahl (De GVR, Sjakie en de chocoladefabriek, Boy), Tosca Menten (De wraak van Lorre, Juffrouw Pots), Janneke Schotveld (Oma ontsnapt, Superjuffie) en Simon van der Geest (Spijkerzwijgen, Dissus).
Mooi was ook de opmerking over het boek Boy 7 van Mirjam Mous: groep 8 vond het een fantastisch boek: voor sommigen zelfs het mooiste boek dat ooit was voorgelezen. Kijk, daar doe je het allemaal voor!
Opvallend is dat bovenstaande boeken niet per se nieuw zijn. Niet zo gek ook, want zie de enorme stroom nieuwe kinderboeken maar eens bij te houden! Toch werd er nog een flink aantal boeken uit 2018 genoemd:
Boekentips 2018 uit de praktijk
Zeb.
Gideon Samson, Joren Joshua (Querido)
Dat dit boek een succes was, verbaast me niets! Zulke absurde verhalen lees je niet vaak. Dit boek laat je hersenen echt ‘knetteren’, omdat het zo haaks staat op wat je gewend bent. Een uniek en enorm prikkelend boek!
Het (on)gewone verhaal van Bo (en Tom)
Tineke Honingh (Van Holkema & Warendorf)
Wat geweldig dat dit boek genoemd werd; het is ook een van mijn favorieten van het afgelopen jaar. Het boek leest lekker weg en heeft veel humor en pit. Maar het allermooiste: het weet je echt te raken en laat je anders kijken naar mensen met een (spastische) beperking. Echt een heel mooi voorleesboek!
Lepelsnijder
Marjolijn Hof (Querido)
Dit gloednieuwe boek (november 2018) staat hoog op mijn leeslijstje! Hij werd al getipt door iemand. Het belooft een prachtig avonturenverhaal te zijn en de bondige schrijfstijl van Marjolijn Hof vind ik geweldig knap (De regels van drie, Moeder nummer nul).
Gevaar op grote hoogte
Jack Heath (Van Holkema & Warendorf)
Dit boek trok ook gelijk mijn aandacht, maar ik moet het nog lezen. Net als in de boeken 300 minuten en 400 minuten, van dezelfde auteur, staat dit boek vol met spannende ontsnappingsverhalen… maar in dit boek bepaalt de lezer de afloop van elk verhaal! Als kind was ik hier zelf ook gek op! Ik kan me voorstellen dat dit boek aanslaat in elke bovenbouwgroep.
De reis van Syntax Bosselman
Arend van Dam (Van Holkema & Warendorf)
Dit boek mag eigenlijk in geen enkele schoolbibliotheek ontbreken en ik ben dan ook blij dat het boek werd genoemd! Arend van Dam vertelt in dit boek over het slavernijverleden van Nederland en beschrijft daarbij ook zijn eigen zoektocht naar informatie. Het boek won dit jaar de Thea Beckmanprijs.
Morrigan Crow en het Wondergenootschap
Jessica Townsend (Luitingh Sijthoff)
De serie Nevermoor werd niet alleen genoemd op de Facebookpagina van Leesbevordering in de klas, maar staat ook in diverse andere toplijstjes van recensenten. Volkomen begrijpelijk, want in dit boek wordt een volledig nieuwe magische wereld gecreëerd, die zich qua originaliteit kan meten met die van Harry Potter.
Topboeken uit 2018 voor in de bovenbouwklas
Met deze boeken in de klas zit je altijd goed!! Wil je weten waar de boeken over gaan? Klik dan via titel of cover door naar de recensie!
Palmen op de Noordpool
Marc ter Horst, Wendy Panders (Gottmer)
Dit boek over klimaatverandering vertelt het allemaal. Vanaf het ontstaan van de aarde tot aan de situatie van nu. Over onderzoek, oorzaken, gevolgen en twijfels. Over jou en je toekomst. Geen makkelijk boek, maar dat komt gewoon door de ingewikkelde materie. Het leest heel prettig en de illustraties zijn fantastisch. Wil je in de klas iets vertellen over het milieu, duurzaamheid of het klimaat? Dit is je naslagwerk.
Het mysterie van niks
Jan Paul Schutten, Floor Rieder (Gottmer)
Nog zo’n naslagwerk dat je absoluut zou moeten lezen, is dit vervolg op de fantastische boeken Het raadsel van alles wat leeft en Het wonder van jou en je biljoenen bewoners. In duidelijke taal en met veel humor vertelt Jan Paul Schutten over het mysterieuze heelal en alles wat daarmee te maken heeft. Het boek begint met het voorwoord ‘5 redenen om dit boek niet in de fik te steken’ en vermeldt daarna nog héél veel andere getallen en nulletjes. Net als in de andere boeken wordt het verhaal van Schutten perfect aangevuld met de illustraties van Floor Rieder.
Piraten van de IJszee
Frida Nilsson (Querido)
Hebben jij en je klas genoten van Lampje? Dan is dit het volgende boek om in te verdwijnen! Dit sprookjesachtige boek neemt je mee op avontuur, in een koude wereld vol piraten, sneeuwwolven en ontberingen. Dit ongelooflijk spannende verhaal is tegelijkertijd ontzettend liefdevol. Echt een topper, voor zowel jongens als meisjes.
Toen Alfie verdween
Gerda De Preter (Querido)
Van dit boek had ik nooit gedacht dat het in mijn ’topboeken-voor-in-de-klas-lijstje’ zou eindigen. Hoewel ik wel benieuwd was naar het verhaal, sprak de cover me niet aan en ook tijdens het eerste hoofdstuk had ik grote twijfel of dit verhaal wel zou aanslaan. Maar al snel was ik om. Dit verhaal kruipt echt onder je huid. Prachtige zinnen, mooie uitspraken, interessante psychologie. Een verhaal dat je laat nadenken over jezelf en de mensen om je heen. Als je kinderen wilt laten groeien in hun leesontwikkeling, is dit echt een geweldig boek.
De kikkerbilletjes van de koning en andere sprookjes
Janneke Schotveld (Van Holkema & Warendorf)
Een boek dat kinderen ook aan het denken zal zetten, maar dan op zeer humoristische wijze, is dit geweldige sprookjesboek van Janneke Schotveld. Met een prinses die wil trouwen met een prinses, twee koningen die samen een kindje willen, ‘lakinnen’ in plaats van lakeien en een koning die er niet aan moet dénken dat hij kleinkinderen krijgt met blond haar. In lekker directe, frisse taal geschreven en vol illustraties van de bekendste kinderboekenillustratoren. Wat een feest om te lezen én om uit voor te lezen!
Laat een boodschap achter in het zand
Bibi Dumon Tak, Annemarie van Haeringen (Querido)
Tja… er zijn heel erg veel goede boeken verschenen de laatste maanden. Nog een boek zonder recensie dus, maar wel al gelezen: deze bijzondere poëziebundel, met gedichten over evenhoevige dieren. Dat is bijvoorbeeld de giraf, maar ook de oryx, de vicuña of de gerenoek. Ken jij ze? Na het lezen van dit boek wel! Dumon Tak heeft non-fictie weten te combineren met poëzie en dat levert een geweldige combinatie op. Humor, mooi én informatief! En dan die illustraties van Annemarie van Haeringen!! Kunstwerkjes.
Jij & ik en al het moois om ons heen
Samengesteld door Riet Wille, Martijn van der Linden (Davidsfonds | Infodok)
Een bloemlezing om van te watertanden! Vol prachtige gedichten over de natuur, van zo ongeveer alle bekende dichters uit Nederland en Vlaanderen. Gedichten over de seizoenen, de zee, de bergen, het bos, kriebelbeestjes en heel veel andere dieren. Prachtig geïllustreerd door Martijn van der Linden. Zo wordt het wel heel gemakkelijk om elke dag één gedichtje voor te lezen!
De bromvliegzwaan
Arend van Dam, Anne Stalinski (Van Holkema & Warendorf)
Heb je ooit een boek gezien met een lezenswaardig colofon? Dit is hem. Sterker nog: dit (ook al!!!) nieuwe boek van Arend van Dam begint al op het schutblad! Een informatief, maar vooral ook erg leuk en grappig boek over onze taal. Over de geschiedenis, maar ook over allerlei gekke woorden of handige ezelsbruggetjes. Vol verhalen, weetjes en speelse illustraties van Anne Stalinski. Zelfs een taalfanaat en leerkracht leert hier nog wat van!
Gangsterschool
Kate Wisman (Holland)
Echt zo’n lekker grappig, spannend en vindingrijk voorleesboek, waar je zelf ook heel veel plezier aan zult beleven. Boordevol fantasie, maar dan zonder magie – dat is weer eens wat anders! Een lekker eigentijds boek over goed en kwaad, waarin liegen en bedriegen een deugd is. Hoezo tegendraads; dat maakt het ook juist zo leuk om voor te lezen (gniffel gniffel). Deel 2 is er ook al trouwens; kan je klas zelf verder lezen!
Noorse mythen
Kevin Crossley-Holland (Lemniscaat)
Door een wijziging in mijn zomervakantieplannen was dit zware, lijvige boek even blijven liggen (niet bepaald een handig boek voor op het strand…), maar jongens, wat een prachtboek. Hoewel het eerste verhaal wel érg complexe kost is voor basisschoolkinderen, lezen de verhalen daarna als een tierelier. Over Odin, Thor, Loki, reuzen, trollen en het Walhalla. Stoere verhalen in een nog stoerder jasje!
Het meisje dat de maan dronk
Kelly Barnhill (Leopold)
Dit boek vond ik een van de beste kinderboeken die ik gelezen heb. De spanningsopbouw is zó goed dat je dit verhaal nauwelijks meer weg kunt leggen, zodra je begint te lezen. Het mysterieuze verhaal zit fascinerend in elkaar. Het is een zeer specifiek genre: dit sprookjesachtige verhaal zit boordevol magie! Kinderachtig is het zeker niet; dit duistere sprookje over heksen, tovenaars en draken hoort echt in de bovenbouw thuis!
Bonustips
Omdat ik deze boeken nog niet gelezen had in december vorig jaar, maar omdat het wél topboeken uit 2017 zijn:
De brieven van Mia
Astrid Sy (ROSE stories)
Ook dit boek werd genoemd door een leerkracht op Facebook. Zelf wilde ik hem ook al tippen, want dit boek is echt geweldig om voor te lezen als je je klas wilt vertellen over de Tweede Wereldoorlog. Het bijzondere is dat het verhaal het heden met het verleden combineert. Een meisje uit een asielzoekerscentrum gaat samen met een oude, Joodse man op zoek naar Mia. Een ontroerend verhaal, dat leest als een spannende detective!
De zweetvoetenman
Annet Huizing, Margot Westermann (Lemniscaat)
Dit fascinerende boek gaat over rechtszaken. Klinkt saai? Vergeet het maar!! Met prikkelende hoofdstuktitels als Mag je ‘f*ck de koning!’ roepen? of Kom je weg met ‘dat wist ik niet’? wordt de nieuwsgierigheid meteen gewekt. Annet Huizing legt allerlei aspecten van het recht duidelijk uit en de illustraties van Margot Westermann maken dit boek ook nog eens een feest om te bekijken. Groot succes in groep 7 en 8 toen ik daar boekpromotie deed!
Bedtijdverhalen voor rebelse meisjes
Elena Favilli, Francesca Cavallo (ROSE stories)
In 100 verhalen lees je over krachtige vrouwen; vrouwen die met hun ideeën de wereld hebben veranderd of vrouwen die laten zien dat je met volharding heel ver kunt komen. Superinspirerend en interessant, voor zowel jongens als meisjes! Ook nog eens prachtig geïllustreerd door verschillende illustratoren van over de hele wereld. En heb je na deze 100 verhalen nog niet genoeg inspiratie? Deel 2 is afgelopen najaar verschenen! Vergeet ‘bedtijd’. Dit zijn prachtige verhalen voor in de klas!
