Jeugdboekenmaand 2019
Nederland heeft de Kinderboekenweek. Vlaanderen heeft de Jeugdboekenmaand! De hele maand maart staat er in het teken van kinderboeken. Het thema van 2019: Vriendschap.
Vrienden voor altijd
Er zijn goede vrienden, beste vrienden, verloren en vergeten vrienden, vrienden van op school, vrienden van de voetbalclub, vrienden die familie zijn, oude vrienden, nieuwe vrienden, voorlopig onbekende vrienden, onzichtbare vrienden, boekenvrienden, dierenvrienden, Facebookvrienden, verre vrienden, vrienden voor heel even en vrienden voor altijd.
– aldus Iedereen Leest op de website van de Jeugdboekenmaand van 2019. Het doet me denken aan de boekenlijst die ik maakte voor de Kinderboekenweek 2018: ook toen was het thema ‘vriendschap’ en de lestips en bijbehorende boeken zijn dus nog steeds te gebruiken! Je kunt ze hier vinden:
Lestips van Leesbevordering in de klas
Tiplijst met boeken over het thema vriendschap
Werken met boeken in de klas
Speciaal voor deze Jeugdboekenmaand schreef Iedereen Leest de handleiding Wij begrijpen elkaar – Empathie ontwikkelen via boeken tijdens de Jeugdboekenmaand 2019. In deze handleiding wordt de link tussen boeken, empathie en vriendschap gelegd. Om een goede vriend te kunnen zijn, is het immers belangrijk dat je je kunt inleven in een ander. Boeken kunnen je naar de wereld laten kijken door de ogen van een ander.
Een mooi boek dat je daarnaast goed kunt gebruiken, is Een boek vol gevoelens en 1 goudvis, van psychologe Marjan Gerarts. Dit ontzettend grappige doe-boek vol originele opdrachten staat vol met handige tips om greep te krijgen op je eigen emoties. Om empathie op te kunnen brengen, is het natuurlijk belangrijk dat je ook je eigen emoties snapt!
Boekentips
Op de website van de Jeugdboekenmaand vind je, zoals elk jaar, mooie lijsten met boekentips. Bij elk boek staat duidelijk uitgelegd waarom juist dit boek goed aansluit bij het thema vriendschap. Superhandig!
Enkele van deze boeken vind je ook in het artikel Kinderboekenweek 2018 – daar staan kant-en-klare lestips bij deze boeken!
Bijzonder dit jaar zijn ook de striptips! Strips lezen is heel erg goed om de woordenschat uit te breiden: striptekenaars zijn namelijk gedwongen om de tekst compact te houden en gebruiken daardoor vaak specifiekere woorden dan in spreektaal. De plaatjes maken de teksten echter wel begrijpelijk en daardoor leren kinderen dus feitelijk vanzelf nieuwe woorden!
Wat ook zeker een mooi boek is om te gebruiken – hij staat op de tiplijst voor 9-12 jarigen – is het boek Vriendschap is alles.
Dit boek van filosofe Stine Jensen leert kinderen niet alleen over de vele kanten van vriendschap, maar zet hen ook zelf aan het denken: ‘Wat betekent vriendschap voor jou?’
Boekparen
Voor de Kinderboekenweek 2018 liet ik mij inspireren door de handleiding Werken met non-fictie tijdens de les – Boekparen maken: de kloof dichten tussen fictie en non-fictie (blz. 10). Want het maken van een boekpaar ofwel boekduo vond ik zeer toepasselijk voor het thema vriendschap. Het vormen van boekparen kan op allerlei verschillende manieren. Je kunt fictie aan non-fictie koppelen (zoals in de handleiding), maar je kunt natuurlijk ook op allerlei andere manieren koppels maken! In het artikel Kinderboekenweek 2018 lees je hoe je verschillende boeken aan elkaar kunt koppelen; in het artikel Bloghop Kinderboekenweek lees je hoe kinderen beeld en tekst van één boek aan elkaar leren koppelen.
Het maken van boekparen is een ontzettend leuke manier om kinderen op eenvoudige wijze heel veel boeken te laten leren kennen. Stel, je gebruikt de boeken uit de tiplijst van de Jeugdboekenmaand, dan kun je steeds nadat je iets met een boek gedaan hebt, een boek tippen dat daarbij past! Hieronder geef ik je enkele suggesties.
Boeken met een * staan ook als recensie op de site – klik op de cover om meer over het boek te lezen (inclusief boekgerelateerde lestips!). Als je klikt op de titel van het boek, kun je het boek gemakkelijk bestellen via bol.com, maar je kunt het natuurlijk ook halen in de boekhandel of bibliotheek!
Kamp Bravo
Stefan Boonen & Melvin
Theo gaat op een spannend survivalkamp. Hij vindt het maar eng, want hij kent er niemand en hij weet niet of hij wel goed is in al die avonturen.
Over alleen op kamp moeten, daar zien te overleven en natuurlijk… ook over het maken van nieuwe vrienden.
In plaats van dit boek kun je ook een complete inspiratiebox gebruiken: Mind, set, grow! In de box zitten o.a. het boek, posters en een inspiratiegids, speciaal voor leerkrachten.
Hoezo, honger?
Stephanie Turnbull
Een goede voorbereiding is het halve werk! Zou jij het ook spannend vinden om op survivalkamp te gaan? Bereid je goed voor met dit survivalboek! Dan weet jij dus wél welke besjes je kunt eten en welke niet (Theo en Nannie Beenhaar uit Kamp Bravo hebben daar wat meer moeite mee…)
Overigens kun je de boeken Hoe maak ik een vriend en Ik ben Vincent en ik ben niet bang ook mooi aan Kamp Bravo koppelen! Ook daarin gaan de hoofdpersonen op kamp en vinden ze dit erg eng. De een bereid zich voor door te bedenken hoe hij er vrienden kan maken; de ander leert het SAS Survival Handboek uit zijn hoofd!
Alaska *
Anna Woltz
Het zal je maar gebeuren: de jongen waar jij een hekel aan hebt, blijkt jóuw hond in huis te hebben! Parker besluit direct haar oude hond Alaska te gaan ontvoeren. Zij weet echter niet dat Sven die hond vanwege zijn epilepsie erg hard nodig heeft…
Over een hulphond die vriendschappen smeedt.
Hulphonden
Sara Green
In dit boek lees je meer over hoe hulphonden worden opgeleid en vervolgens mensen helpen.
Een indiaan als jij en ik *
Erna Sassen
Een ontroerend verhaal over de vriendschap die ontstaat tussen de dromerige Boaz en de mysterieuze Aïsha. Verstaan doen ze elkaar niet, maar dat hoeft ook niet. Ze begrijpen elkaar. En Aïsha is een indiaan. Dat helpt ook. Althans, dat denkt Boaz.
Over elkaar aanvoelen en ondersteunen.
Spreek je chocola? *
Cas Lester
Ook in dit boek ontstaat een mooie vriendschap tussen twee meiden die elkaar niet verstaan. Maar vrienden blijven blijkt wel ietsje moeilijker…
Over cultuurverschillen en meidengedoe en hoe het dan toch allemaal weer goed kan komen.
Alleen op de wereld *
Hector Malot (bewerking Tiny Fisscher)
Een echte klassieker, waarin de vondeling Rémi door Frankrijk trekt met een oude muzikant en zijn dieren. Met prachtige illustraties van Charlotte Dematons.
Over vriendschap sluiten met zowel mens als dier en… afscheid moeten nemen.
Niels Holgerssons wonderbare reis
Selma Lagerlöf
Ook zo’n echte klassieker, maar wel in modern taalgebruik. En ook al met zulke prachtige illustraties (van Anton Pieck). Net als Alleen op de wereld is dit boek ooit geschreven om basisschoolkinderen topografie aan te leren! Niels vliegt op een gans heel Zweden over. In beide boeken sluit de hoofdpersoon vriendschap met een dier.
De gevangenisfamilie van Perry T. Cook *
Leslie Connor
Perry is bij zijn moeder in de gevangenis opgegroeid, maar wordt er weggehaald omdat dat ‘beter’ voor hem zou zijn. Maar Perry wil terug…
Vrienden maak je overal, ook in de gevangenis.
Het geheim achter het fornuis *
Mathilda Masters & Georgien Overwater
Is bovenstaand boek technisch nog iets te pittig of iets te zwaar op de hand voor sommige kinderen; dit boek gaat ook over een jongetje dat opgroeit in een gevangenis. Maar dan wel op een héél andere manier! Een boek vol tekeningen, humor en… een beste vriendin in de gevangenis!
Joe Biljoen
David Walliams
Joe is de rijkste jongen ter wereld. Voor zijn verjaardag krijgt hij een cheque van twee miljoen euro. Maar één ding kan hij daar niet van kopen: vrienden. Hij probeert ‘undercover’ te gaan, maar dat loopt anders dan gedacht.
Over hoe geld niet gelukkig maakt en echte vrienden hebben wel.
Elvis Watt, een koffer met geld *
Manon Sikkel
Elvis is ineens de rijkste jongen van Sonsbeek. Maar ook hij merkt dat geld niet per se gelukkig maakt…
Sterker nog: komt het nog wel goed tussen hem en zijn vriendin Femke?
Lampje *
Annet Schaap
Een betoverend boek over de zee, piraten en zeemeerminnen, over monsters, rare figuren en een dapper meisje. Over een stormachtige nacht waarin alles misgaat, maar ook nieuwe kansen geboren worden.
Over echte vriendschap, waarin je helemaal jezelf kan zijn.
Piraten van de IJszee *
Frida Nilsson
Een betoverend boek over de zee, piraten en zeemeerminnen, over monsters, rare figuren en een dapper meisje. En toch weer heel anders dan Lampje. Maar houd je van Lampje, dan vind je dit boek vast ook geweldig.
Pippi Langkous
Astrid Lindgren
Pippi trekt zich van niemand iets aan en doet precies wat ze wil. Maar tegelijkertijd is ze een fantastische vriendin met een gouden hart. Haar vrienden Annika en Tommy komen door haar ook helemaal tot bloei.
Over een heel mooie vriendschap, die anderen tot bloei kan brengen en laat zien dat je vooral jezelf moet zijn!
Vlo en Stiekel *
Pieter Koolwijk
Stiekel is de nieuwe Pippi! Lekker gek, helemaal zichzelf en een fantastische vriendin. Van dit boek word je net zo vrolijk als van Pippi Langkous.
Sabel *
Suzanne Wouda
Een indringend boek over de Joodse Max die tijdens de Tweede Wereldoorlog moet zien te overleven in Kamp Vught. Zijn rode kater Sabel is zijn enige houvast…
Mijn vriend Crenshaw *
Katherine Applegate
Ook Jackson vindt troost bij een kat. Maar dan wel een heel grote… Hoewel Jacksons problemen niet zo ernstig zijn als die van Max, heeft ook Jackson het niet makkelijk. Door geldproblemen thuis moet zijn familie zelfs hun huis uit. Gelukkig is Crenshaw er om hem te helpen.
Tot slot nog een opmerking over het boek De tunnels van Dave Eggers. Dit boek staat op de tiplijst 9 t/m 12 jaar, maar je zult zien dat dit boek nergens meer te koop is. Vreemd, want het boek is nog niet zo oud.
Ik heb het nagevraagd bij de uitgever en het boek is inderdaad bewust uit de handel gehaald. Het zal later dit jaar onder een nieuwe titel verschijnen! Wanneer precies is nog niet bekend, dus nog even geduld. Gelukkig is het boek wel in veel bibliotheken te vinden!
Op de tiplijsten staan nog meer boeken die ook op deze website te vinden zijn. Klik op de covers om naar de recensie te gaan. Bij elk boek vind je voorleesfragmenten en lestips!
